Dijital liderler nasıl olmalı?

ULUSLARARASI yönetici araştırma ve yerleştirme şirketi Amrop International’ın Türkiye Ofisi Yönetici Ortağı Prof. Dr. Yeşim Toduk, 2004 yılında Türkiye’nin Gerçek Liderlik Haritası adlı kitabını yayınladığında dijitalleşme henüz iş dünyasının en önemli gündem maddelerinden bir değildi. O yıllardan bugüne kadar geçen zaman içinde iş dünyası dijitalleşmeden her geçen gün daha çok etkilenir oldu. Bu durum sadece iş yapış şekillerini değil, yöneticilerin bakış açılarını ve sahip olmaları gereken özellikleri de değiştirmeye başladı. Toduk, bunun üzerine önce 2014’te “2023 Lideri Dijital Çağın Liderlik Sırları” adlı kitabını çıkarttı. Ardından da, “Türkiye’nin Gerçek Liderlik Haritası” kitabını aradan 13 yıl geçtikten sonra güncelleyerek “Türkiye’nin Liderlik Haritası” ismiyle yayınladı. Geçen ay yayınlanan bu kitapta dijital liderlik başlığında ayrı bir bölüm açıldı.

GİRİŞİMCİ OLMALILAR
Dijital liderlerde olması gereken özellikler hakkında konuştuğumuz Yeşim Toduk, özellikle 50 yaşın altındaki genç liderlerin yetkinliklerini dijitalleşme yönünde geliştirmelerinin şart olduğunu söylüyor. Bu kişilerin dijital ekonomilerin gerektirdiklerini hızla öğrenmeleri gerekiyor. Aksi halde 10 yıl içinde işlerini kaybetme riski ile karşı karşıya kalabilirler. Yöneticilerin, şirketlerindeki tüm çalışanların yenilikçi ruhunu yükseltip bir girişimci olarak çalışmalarını sağlamaları gerekiyor. Ayrıca, artık herkes bir şekilde birbiriyle iletişim halinde olduğundan sadece şirket içinde işbirliği yapmak da yeterli olmuyor. Yöneticilerin, şirket dışından insanlarla temas kurup network’u geliştirebilmeleri, gerekirse rakipleriyle işbirliği yapmaları gerekiyor. Dijital dünyada artık liderliğe şirketsel değil sektörel olarak bakılıyor. Örneğin, ürünleriyle devrim yaratan bir teknoloji şirketinin lideri, tüm sektörün lideri olarak görülüyor.

GENÇLER PLATFORM KURMALI
Yeşim Yoduk, liderlik deneyimine sahip olmak isteyen gençlere online platformlar kurmayı öneriyor. İstedikleri herhangi bir konuda oluşturdukları bu platformun lideri olarak, aynı hedefteki ve vizyondaki kişileri buluşturabilmek, ileride ihtiyaç duyacakları liderlik becerilerini geliştirmeye başlamalarını sağlayabilir. Yeşim Toduk, Türkiye’de yaşayan insanların dijitalleşmenin getirdiği sosyal medya, akıllı telefon gibi ürünlerin kullanımına hızla adapte olabildiğini, bu konuda benzer ekonomilere göre çok ileride olduklarını belirtiyor. Ancak, dijitali iş fikrine döndürme, bundan kazanç sağlama ve kendi işletmelerini dijitalleştirme anlamında çoğunluğun daha başlarda olduğunu düşünüyor. Bu durumu hızlandırmak için şirketlerin kod yazmaya daha fazla önem vermesi gerekiyor. Bugün online eğitim platformları sayesinde kodlama dilleri öğrenilebiliyor.

DİJİTAL LİDERLERDE OLMASI GEREKEN 8 ÖZELLİK
Prof. Dr. Yeşim Toduk, liderlerin dijitalleşen iş dünyasına uyum sağlayabilmeleri için bazı yeni özellikler edinmelerini, bazı yetkinliklerini de güncelleyip vizyonlarını değiştirmeleri gerektiğini düşünüyor. Toduk, dijital liderlerde olması gereken sekiz özelliği şöyle sıralıyor:

1. Sahicilik: Liderlerin, doğal davranması, yapaylıktan uzak durması gerekiyor. Eskiden insanlar, özel hayatında ve iş hayatında birbirinden çok farklı karakterlere dönüşebiliyorlardı. Çünkü, bu iki dünya
birbirinden çok farklıydı. Bugün özellikle sosyal medya bu iki hayat arasındaki duvarı kaldırıyor. Bu nedenle, yöneticilerin iş hayatında sahte bir kimliğe bürünebilmeleri çok zor.

2. İlham vermek: Dijital çağdaki liderlerde olması gereken en kritik özelliklerden biri. Ekibine ilham verebilen bir lider yeni fikirlerin doğmasını sağlıyor.

3. Vizyon: 10 yıl önce vizyonu lider belirler, çalışanlar onu takip ederdi. Bugün liderlerin vizyonu çalışanlarıyla beraber kurabilmesi çok önemli. Ekip katılımcı olursa vizyona bütünleşebiliyor.

4. Adalet: Liderlerin çalışanlara eşit değil adil davranabilmesi önemli. Günümüzde herkesin 9’da gelip 6’da çıkması adil olmayı göstermiyor. İşini kısa sürede bitirme başarısını gösterenlere, işini bitirdiği saatte çıkma hakkının verilmesi adil oluyor. Dijital çağda liderlerin kişiye özel hareket etmesi gerekiyor.

5. Ters mentorluk: Bir yönetici, kod yazmayı kendi bilmese bile, dijital düşünmeyle ilgili ters mentorluk alabilir. Böylece, kendi koz yazmasa bile neler yapılabileceğini bilir ve takımla birlikte çalışır.

6. Kişileştirme: Yöneticilerin, bireyler arasındaki farklılıkları görerek, bireylerin ihtiyaçlarına göre çalışanlarını ayrı ayrı değerlendirmesi gerekiyor. Eskiden liderler takımları yönetirdi. Artık, tek tek bireyleri yönetmesi gerekecek.

7. Yenilikçilik ve girişimcilik: Artık, sadece yeni bir iş kuranlara girişimci denmiyor. Bulundukları şirketlere yani yaklaşımlar getirenler de şirket içi girişimci oluyor.

8. Bilgili olmak: Eskiden yöneticiler her şeyi bilen kişiler olarak görülürdü. Günümüzde her şeyi bilmek değil, bilmediğini belirtebilmek çok önemli bir liderlik özelliği. Ekibine, “Ben bu işin teknik kısmını bilmiyorum, gelin beraber tasarlayalım” diyebilmek çok önemli.