Devlet teşviği gibisi yok

Geçen hafta 2018 yılında Türkiye’deki startupların satılması rekorunu paylaşmıştık. ‘Exit yapmak’ olarak da ifade edilen bu hamleler, 2018’de 1.4 milyar doları geçerek tarihi bir rekora imza atmıştı. Yatırımlar ise yüzde 46 azalmıştı. Peki devlet kurumlarının verdiği teşvikler mi daha fazla yoksa melek yatırımcıların veya fonların yaptıkları yatırımlar mı? Paylaşılan bilgilere göre devlet teşvikleri fikir aşamasındaki en büyük finansman kaynağı olmuş durumda. KOSGEB ve TÜBİTAK 2018’de fikir aşamasında 12.2 milyon dolar teşvik verdi. Melek yatırımcıların ve fonların fikir aşamasındaki desteği ise 400 bin dolar civarında kaldı. Kuruluş sonrası ve büyüme aşamasındaki desteklerde de devlet teşvikleri öne çıkıyor. Buna göre KOSGEB ve TÜBİTAK 2018’de kuruluş sonrası ve büyüme aşamasındaki girişimlere 59.2 milyon dolar destek oldu. Melek yatırımcılar ve fonlar ise 25.3 milyon dolarda kaldı. Başka bir deyişle devlet fikir aşamasındaki girişimlere melek yatırımcılardan ve fonlarda 30 kattan fazla teşvik verdi. Kuruluş sonrasındaki girişimlere ise melek yatırımcı ve fonlara göre 2 kattan daha destek oldu. Kısacası geçen yılın en büyük girişim destekleyicisi devlet oldu.

KURUMLAR DA ÖNE ÇIKTI
Startups.Watch’un verilerinde dikkat çeken diğer bir detay ise kurumların gerçekleştirdiği yatırımlar. Buna göre 2018’de her 3 yatırımdan birine kurumlar dahil oldu. Şu ana kadar kurumların yaptığı en çok yatırım sayısına ulaşıldığı 2018’de toplamda 30 yatırım gerçekleştirildi. Yatırım miktarı ise 11.4 milyon dolar olarak paylaşıldı. 2017 yılında ise kurumlar 29 girişime 10.9 milyon dolar yatırım gerçekleştirmişti. Artık çok fazla olmasa da 2018’de kurumların startup dünyasını daha fazla desteklediğini söyleyebilmek mümkün.

Geçen yılın dikkat çeken bir diğer verisi ise Türkiye’nin startup ekosistemi konusunda daha gidecek yolu olmasını gösterdiği veriler. Avrupa ülkeleri 4 farklı lige ayrılıyor. Bunların başında Süper Lig bulunuyor. Bu ligde milyar doları aşan yatırımların yapıldığı ülkeler var. İngiltere, Almanya, Fransa, İsveç ve İsviçre Süper Lig’de yer alan ülkeler arasında. 2018 yılında yapılan yatırım tutarları örneğin İngiltere için 8.4 milyar doları buluyor. Birinci Lig’te 100 milyon dolardan 1 milyar dolara kadar yatırım yapılan ülkeler yer alıyor.

İKİNCİ LİGDEYİZ
İspanya, İrlanda, Hollanda, Rusya ve Finlandiya gibi ülkeler bu listede yer alıyor. Türkiye ise 2’inci ligde yer alıyor. 10 milyon dolar ile 100 milyon dolar arasında yatırım yatırım yapılan ülkelerin arasında. Bu ligin birinci sırasında 95 milyon dolarla Portekiz birinci sırada. Lüksemburg 88 milyon dolar ile ikinci. Türkiye ise 59 milyon dolarla üçüncü sırada bulunuyor. Benzer listenin Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesi için hazırlanmış olanı da var. Bu ligde de Türkiye yine 2’inci Lig’te yer alıyor. Türkiye ise 2’inci ligin birincisi durumunda.