Bu başlığı bir robot yazmış olabilir (hatta yazıyı da)

Sizce aşağıdaki mesleklerden hangisi şu anda akıllı makineler tarafından yapılmıyor?

a) Spor yazarı
b) Radyolog
c) Formula 1 pilotu
d) Film yönetmeni
e) Hiç biri, zaten Matrix’te yaşıyoruz

Şimdi seçeneklere bakıp makine öğrenmesi ve yapay zekanın ne durumda olduğunu inceleyelim:

a) İlk başta akla çok gelmeyecek bir iş bu kapsamda yazarlık. Özelikle internet yayıncılığının gelişmesiyle yazı yazma alanı hızla yapay zekanın çalışmalarının ilgi alanına giriyor. Bugün bir spor karşılaşmasının özetini, standart bir şekilde yazan insan kalitesinde, makineden almak mümkün. Takım tutan bir makineden taraflı yorum almak da yakın zamanda olur herhalde. Türkiye’de şiir yazan bir robotumuz bile var (Bager Akbay tarafından yaratılan Deniz Yılmaz).

b) Milyonlarca hastanın film, MRI gibi görüntü verilerinden öğrenen algoritmalar teşhis konusunda radyolojiyi tamamen değiştirecek, hatta uç senaryoda belki mesleği ortadan kaldıracak. Sağlık yapay zekaya en çok yatırım yapılan alanlardan, konuşmanızdaki değişikliklerden alzheimer teşhisi yapan telefonla ya da elinizdeki küçük hareketlerden parkinson teşhisi yapan direksiyonlarla karşılaşabiliriz ileride ayrıca.

c) Test için yapılmış erken denemeler olsa da, henüz Formula 1 robotu yok, tersini duyarsanız haber verin. Olabilir mi derseniz, mesele arabayı pistte en hızlı ve güvenli şekilde götürmekse evet tabii. Bakınız sürücüsüz araba teknolojileri. Ama çok az kişinin olduğu ve sonunda şampanya banyosu yapılan bir meslek şirketlerin radarına girmeyebilir bir süre. Ama bu işin de sonunun satranç ya da Go gibi olacağını düşünebiliriz. Çok sıkıcı.

d) Çok zayıf da olsa başladılar. Örneği var ve seyrettim, çok kötü olduğunu söyleyebilirim. Film festivali biletleri almaya devam, iyi bir yönetmenlik izlemek için Pelin Esmer’in İşe Yarar Bir Şey filminden başlayabilirsiniz.
Böyle bir senaryoya inananlar var, filozoflara bırakılabilir normalde ama bir simülasyon içinde yaşama olasılığını bile hesaplıyorlar, örneğin Elon Musk milyarda bir ihtimal demiş.

e) Bir çalışma alanının yapay zeka ile uğraşan bilim adamları ve şirketler tarafından önceliklendirilmesi için yaratılabilecek ekonomik etkinin büyük olması önemli, sağlık ve ulaşım bu yüzden ön planda.

Dünya ileri yapay zekaya hazır mı?
Bazı mesleklerin ortadan kalkmasının yol açacağı toplumsal sıkıntılar var ufukta. O ufkun ne kadar uzak olduğu teknolojinin gelişim hızına olduğu kadar devletlerin politikaları, etik ve kanuni açmazlar gibi unsurlara da bağlı. Örneğin Amerika’da 3.5 milyon kamyon şoförü var ve 2015’ten beri de aynı yolları paylaşan sürücüsüz test tırları (mesela Uber’in satin aldığı Otto). Sürücüsüz araba teknolojileri şehirlerarası yollarda kullanılmaya çok daha hazırlıklı olduğu için karayolu taşımacılığının bireysel kullanımdan daha önce yaygınlaşacağı öngörülüyor. Peki bu kadar kamyon sürücüsü işsiz kalırsa ne tür alternatif iş imkanları yaratılabilir? Ya da yolda kullandıkları restoran ve benzin istasyonları ne olacak? Ya da şu anda kazandıkları parayla satın aldıkları ürün ve hizmetleri satin alamaz duruma gelirlerse ekonomiye etkisi ne olur? Herkese devlet tarafından temel bir maaş verilmesi gibi konuların gündeme gelmesi işte bu soruların cevaplarının oldukça zor olmasından kaynaklanıyor.

Bir meslek falı açabilir miyiz?
İki tane kızım var, biri avukat olmak istiyor diğeri de yaratıcı sektörde yer almak, yönetmenlik gibi. Tabii her iş gibi bundan 20 sene sonra bu meslekler de değişmiş olacak, örneğin hukukta araştırma yapmak belki tamamen algoritmalarla yapılacak ya da sanal gerçeklik görsel sanatlar tecrübesini bambaşka bir yere taşıyacak. Ama muhtemelen iletişimin bu kadar önemli olduğu, şu anda insanlarla çok özdeşleştirdiğimiz tip yaratıcılığın ön planda olduğu işler devam edecek, hatta yepyeni problemleri çözmekle uğraşacaklar, örneğin kaza yapan sürücüsüz arabanın durumunda kimin suçlu olduğunu bulmaya çalışmak gibi.

Bu konuya tekrar döneceğiz. Şimdi eğer hala yapmadıysanız gidip oyunuzu kullanın çünkü her ne kadar simülasyonda yaşıyor ihtimalimiz olsa da, yönetildiğimiz sistemi hala biz belirliyoruz.