Bitcoin mucizesi

HER şey 2009 yılında başladı ve Satoshi Nakamoto takma adındaki bir bilgisayar yazılımcısı yeni dünyanın para cinsini buldu. Adı Bitcoin. En büyük özelliği hiçbir banka kullanılmadan cüzdandan cüzdana (peer to peer) direkt para transferi yapılabilmesi. İlk dönemlerde belli bir grup yazılımcının kendi aralarında kullanmaya başladığı Bitcoin’in ağı 2013 yılına kadar belli bir seviyede kaldı. Ancak ne olduysa bundan sonra oldu. Kullanıcıların arasında hızla popüler olmaya başlayan Bitcoin, ticarete açılarak bir piyasa oluşturdu. 2013’te 84 dolarlık piyasa değeriyle işlem görmeye başlayan sanal para, kısa sürede 1000 doların üzerine çıktı. Ancak cüzdandan cüzdana bağımsız olarak kullanılabildiği için illegal kişilerin de gözdesi oldu. Bu da Bitcoin’in büyük bir değer kaybetmesini sağladı. 2015 sonlarına doğru sanal paranın değeri 200 dolar civarına kadar geriledi. Ancak teknoloji meraklılarının Bitcoin’e olan ilgisi hiç bitmedi, aksine arttı. 2016 başından itibaren yeniden toparlanmaya başlayan Bitcoin, bu ay başında zirveye ulaştı ve 3 bin doları geçti. Şu anda 21 milyon adetle sınırlanan Bitcoin’in 16 milyon adedi piyasada hacim oluşturuyor. Pazar büyüklüğü ise 45 milyar doları aşmış durumda. Kısacası sanal para ekosistemi şu anda en yeni ekonomi olarak finans dünyasındaki yerini aldı. Söz konusu bu kadar popüler bir dijital ekonomi söz konusu olunca sanal paraları ayrıntılı bir şekilde mercek altına aldık. İşte soru-cevaplarla sanal para Bitcoin...

Bitcoin nedir?
Bitcoin tamamen dijital bir para birimi, ödeme sistemi ve merkezi olmayan bir mutabakat ağıdır. Sistem üzerinde kullanıcılar birbirlerine aracı olmadan doğrudan transferler yapabilir. Yapılan işlemler, merkezi olmayan dağınık bir kayıt ve mutabakat sistemine kaydedilir. Bu kayıt ve mutabakat sistemine Blockchain adı verilir. Bitcoin ağı üzerinde transfer edilen değer birimi bitcoin (BTC) olarak adlandırılır.

Bitcoin’in sahibi ve merkezi kimdir?
Kimsenin e-posta teknolojisine sahip olmadığı gibi hiçbir kimse ya da kurum da Bitcoin ağına sahip değildir. Temsilcilik, franchise vb. bir oluşum yoktur. Bitcoin bir şirket ya da kurum değildir. Bitcoin açık bir teknolojidir ve herkes herhangi bir engelleme olmadan katılabilir, kullanabilir.

Sanal para nerede saklanıyor?
Bitcoin aldığınızda bu para bir bankaya bağlı olmayan bir sanal cüzdanda duruyor. Sanal para cüzdanın bir kimlik numarası yer alıyor. Cüzdanınızdaki para herkes tarafından görüntülenebiliyor, ama kimin olduğu bilinmiyor. Her cüzdanın bir şifresi ve gizli anahtarı bulunuyor. Kendi Bitcoin cüzdanınızı kullanırken cüzdanınızın şifrelerini ve gizli anahtarlarını korumaktan kendiniz sorumlu olursunuz. Bu şifreleri unuttuğunuzda veya kaybettiğinizde paranıza da ulaşamıyorsunuz.

Fiyatını kim belirliyor?
Bitcoin’in değeri arz talep ilişkisi ile belirlenir. Alıcı ve satıcıların emirlerini birbiriyle eşleştiren alım satım platformlarında yapılan işlemlerin bilgileri yayınlanır. Her alım satım platformunda Bitcoin fiyatı bağımsız olarak oluşuyor. Kullanıcıların yaptığı arbitraj işlemleri fiyatın piyasalarda birbirine yaklaşmasını sağlar.

Yatırım yapmalı mıyım?
Bitcoin fiyatları çoğu zaman bilindik birçok yatırım aracına göre son derece hızlı değişiyor. Bu durum fırsatlar oluşturduğu gibi riskler de barındırıyor. Aracı kurumlar, Bitcoin alış satış işlemlerinde ve yatırımlarında ihtiyatlı davranılmasını tavsiye ediyor.

Güvenli midir?
Bitcoin’in temel teknolojisi
açık kaynaklıdır ve herkes tarafından gözlemlenebilir. Günümüze kadar binlerce bağımsız güvenlik uzmanı tarafından kontrol edilen Bitcoin’in temel teknolojisi ile ilgili geçmişte oluşan problemler hızlıca giderildi. Fakat Bitcoin ve diğer sanal para birimleri halen evrimini sürdürüyor. Kullanıcılar üçüncü parti Bitcoin hizmet sağlayıcıları ile alış/satış, yatırım ya da transfer amaçlı çalışırken dikkatli olmalıdır. Günümüze dek birçok hizmet sağlayıcısı kullanıcılarını hırsızlık, sistemlere izinsiz girişler ve doğrudan dolandırıcılık ile mağdur etmiştir.

Adım adım sanal para alemine giriş
1’inci adım: Sanal para alabilmeniz için önce Türk Lirası hesabınızdaki parayı Bitcoin’e çevirecek bir aracı kurum kullanmanız gerekiyor. Türkiye’de bu işlemi yapan 4 farklı kurum yer alıyor. Bunlar, BitKapital.com, Paribu.com, Koinim.com ve  BTCTurk.com.

2’nci adım: Seçtiğiniz aracı kurumla TL işlemleri menüsünden yatırmak istediğiniz tutarda miktarı belirtiyorsunuz.

3’üncü adım: Aracı kurumlar size bir IBAN ve ‘ZXCVBN’ gibi işlem açıklaması veriyor. Bu açıklamayı bankanızdan işlem gerçekleştirirken işlem açıklaması olarak giriyorsunuz.

4’üncü adım: Paranız hesaba geçtikten sonra alış-satış sayfasından Bitcoin satın alabiliyorsunuz.

BDDK 4 yıl önce açıklama yaptı
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 2013 yılında Bitcoin hakkında bir açıklama yapmıştı. Kurum özetle Bitcoin’in mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla Kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmediğini, bu nedenle de Kanun çerçevesinde gözetim ve denetimi mümkün görülmediğini, Bitcoin ve benzeri sanal paralar ile yapılan işlemlerde tarafların kimliklerinin bilinmemesi nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılmaya uygun bir ortam yaratıldığını, operasyonel hatalardan ya da kötü niyetli satıcıların suistimalinden kaynaklı risklere de açık olduğunu belirtmişti.