Baba dostu şirketler
Güncelleme Tarihi:
Günümüzde babalar da anneler gibi iş ve özel yaşam dengesini tutturamamaktan, çocuklarıyla istedikleri kadar vakit geçirememekten şikayetçi. Bugün pek çok ailede kadın ve erkek beraber iş hayatında yer alıyor, evde de işleri, çocuk bakımını paylaşıyor. Fakat pek çok şirket annelere esneklik tanırken, babalar çoğu zaman göz ardı ediliyor. Bugün İngiltere babalık iznini 12 haftaya çıkarmayı düşünürken, pek çok global şirket de babalara daha uzun babalık izinleri ve esnek çalışma imkanları sunmaya başladı.
Yine Pew’e göre bugünün babaları, babalığı kendi kimliklerinin merkezine koyuyorlar. Babaların yüzde 57’si babalığın kimliklerinin çok önemli bir parçası olduğunu söylüyor. Babaların yüzde 54’ü ebeveynliğin getirdiği ayrıcalıklara minnettarlar.
BBC’de yer alan bir habere göre Working Families yardım derneğinin 2.750 kişi ile yaptığı araştırma babaların 3’te 1’inin tükenmişlik sendromundan muzdarip olduğunu ortaya koyuyor. Babaların 3’te 1’i daha iyi bir iş yaşam dengesi için maaş kesintisini kabul edebileceğini söylüyor.
Aynı araştırmaya göre 2.750 babanın 900’ünden fazlası çoğu zaman yorgun hissettiklerini, 550’si ise mesai saatleri dışında da çalıştıklarını belirtiyorlar.
Britanya’da Kadın ve Eşitlik Komitesi, çalışan babaları desteklemek için çalışıyor, ülkede babalık izninin 12 haftaya çıkarılması gündemde.
Türkiye’de babalık izni İş Kanunu’na göre 5 gün. 2016 yılında yürürlüğe giren yasa ile de anne ya da baba, çocukları okul yaşına gelinceye (66 aylık oluncaya) kadar part-time çalışabilme hakkı kazandı.
Bugün globalde pek çok şirket, çalışan babalar çocuklarıyla daha çok vakit geçirsinler, iş özel hayat dengesini sağlayabilsinler diye çalışma sistemlerini yeniliyor.
Türkiye’de ‘baba dostu’ şirketler ise çok yeni bir kavram. Babalara yasal izinleri dışında ekstra izin veren, esneklik sağlayan şirket sayısı şimdilik çok az olsa da zamanla Türkiye’de de bu şirketlerin çoğalacağı kesin.
YASAYA GÖRE babalık hakları
Erdem Hukuk Bürosu’nun verdiği bilgilere göre Türkiye’de babalık hakları şu şekilde düzenleniyor:
4857 sayılı İş Kanunu’na göre
· İşçiye, evlat edinmesi halinde üç gün, eşinin doğum yapması halinde ise beş gün ücretli izin verilir. Ancak basın mesleğine tabi çalışanlar için doğumda 3 gün izin hakkı var.
· Üç yaşını doldurmamış çocuğun eşler tarafından birlikte evlat edinilmesi halinde anne veya babaya çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hali izni kullandırılır. Üç yaşını doldurmamış çocuğu bir erkeğin tek başına evlat edinmesi halinde ise bu izin çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta olarak babaya kullandırılır. İsteği halinde , üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme halinde eşlerden birine veya evlat edinene doğum izninden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir.
· Kısmi süreli çalışma yukarıda yer alan izinlerin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar ebeveynlerin her ikisinin de çalışıyor olması ve en az 1 ay önceden yazılı olarak bildirmek koşulu ile, anne ya da baba kısmi süreli (part-time) çalışma talebinde bulunabilir. Kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre
· Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine 10 gün babalık izni verilir. 4/B kapsamında sözleşmeli çalışan personelin ise, babalık izni 2 gündür.
· Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta süre ile izin verilir.
· Eşi doğum yapan memurlar babalık izninin bitiminden, ilgili mevzuatı uyarınca çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başına kadar olan dönemde, haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilirler.
BU ŞİRKETTE BABALIK İZNİ 6 HAFTA
Microsoft Türkiye, yeni baba olmuş çalışanlarına yasal hakkın çok üzerinde, 6 haftalık babalık izni imkanı sunuyor. Yeni baba olan çalışanlar bu izinlerini tek bir seferde ya da 2 parça olarak kullanabiliyorlar. Bu hakkın çalışan babalara 1 yıl önce tanınmaya başladığını söyleyen Microsoft İK’dan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Esra Gaon, 15 çalışanın bu haktan yararlandığını söylüyor. Microsoft, bunun yanında eşleri doğum yapan çalışanlarının evlerine, içerisinde bebek giysilerinin olduğu bir yeni doğan paketi de gönderiyor.
İZİN, ESNEK VE EVDEN ÇALIŞMA VAR
Danone, şirket içinde sunduğu “Anne Baba Dostu Uygulamalar” ile yeni anne babaların yasal izinlerine ek 2 hafta izin tanımlıyor, esnek ve evden çalışma opsiyonları sunuyor. Ayrıca ek olarak babalar da çocuk sahibi olduktan sonra anneleri gibi ücretsiz izin hakkından faydalanabiliyor. 2016 yılı itibarıyla hayata geçen Anne Baba Dostu Uygulamalar kapsamında babalara yönelik geliştirilen ek iki haftalık izinden, 47 baba faydalandı.
Danone Türkiye Ülke IK Direktörü Pınar Çanakcı, “Çalışan Destek Programı ile şirket bünyesindeki anne babaların sağlıklı çocuk gelişimi konusunda 7/24 danışmanlık almalarını sağlıyor ve ofis içi eğitimlerle anne babaları bilinçlendiriyoruz. Ayrıca anne-baba çalışanlarımıza pedagog desteği sağlıyoruz. Anne babalarımıza, anne sütünün yeterli olmaması durumunda çocukları 3 yaşını doldurana kadar mama yardımı yapıyoruz. Ayrıca çocukları ilköğretim kurumlarında eğitim gören anne babalara yönelik okulun ilk ve son günü için yarım gün idari izin hakkı veriyoruz. Evlat edinme politikamız kapsamında evlat edinen anne ve babalarımız da tüm bu haklardan eşit ölçüde faydalanabiliyor” diyor.
10 GÜN İZİN VE KREŞ İZNİ
ING Bank’ın mart ayında hayata geçirdiği ‘ING’de baba olmak’ özel izni ile yeni baba olan çalışanlara 1 yıl boyunca kullanılabilecekleri şekilde çocuklarıyla vakit geçirebilmeleri için 10 gün izin veriliyor. Çocuğu kreşe başlayan çalışanlara, kreşin açıldığı hafta ilk gün tam gün, kalan günler ise yarım gün izin hakkı sağlanıyor. Okulların açıldığı ilk gün ve okulların son günü izin veriliyor. Bunlara ek olarak çalışanlar, yıl içinde kendi seçtikleri bir günü, çocuklarıyla geçirebilmek için Turuncu Gün İzni de kullanabiliyorlar.
Vodafone Türkiye de yerel mevzuatta 5 gün olan babalık iznini 10 güne uzattı. Vodafone’un babalık izni uygulamasından 1 Nisan 2018 tarihinden sonra baba olan çalışanlar yararlanabiliyor. Vodafone’da çalışan baba adayları, ekstra 5 günlük izinlerini, bebeklerinin ilk 18 ayı içinde kullanabiliyor. 5-10 yaş arası çocuğu olan anne ve baba çalışanlar, çocuklarının okul açılış ve kapanış günlerinde yarım gün ek mazeret izni alabiliyor.
Bir eBay şirketi olan GittiGidiyor’da baba olan çalışanlar, çocukları dünyaya geldikten sonra 10 gün izin kullanabiliyor. Ayrıca baba olan çalışanların yılda bir kez check-up ücretleri karşılanıyor. Karne ve sınav günleri gibi özel ve önemli günler, çalışanların izinlerinden düşülmüyor.
Novartis Grup ise veli olan babalara okulun ilk günü ve karne günü “çocuğunun yanında ol”, yarım gün doğum günü izni imkanı tanıyor.