80 yaşındaki girişimci Ayşe Teyzenin hikâyesi

Yaşanmış bir hikayeyi paylaşarak, başlayayım. Yer, Edirne... Ayşe Teyze ile Mehmet Amca 80 yaşındalar. Çok büyük sevgiyle evlenmişler. Mehmet Amca, biraz huysuz biriymiş. 6 aydır Ayşe Teyze ile Mehmet Amca’nın araları limoniymiş. Birbirleri ile konuşmuyorlarmış. Sebebi ise Ayşe Teyzenin evde yaptığı ekmekleri pazarda satmak istemesiymiş. Biraz aile bütçesine katkı, biraz da Ayşe Teyzenin 80 yaşında da olsa bir şeyler yapmak ve yaptıklarını da başkalarına gösterme, tattırma isteği. Küs kalmayı Ayşe Teyze hiç mi hiç sevmezmiş. Her gün de eşi kendisiyle konuşsun diye dua edermiş. Dedik ya, Mehmet Amca huysuz ve inatçı... Sürekli olarak Ayşe Teyzeye, ‘sen yapamazsın pazarda, ne işin var orada’ deyip durmuş.

EDİRNELİ AYŞE TEYZE
Ama Ayşe Teyze dinlememiş. Pazara gitmiş ve büyük bir hevesle de ekmeklerini sergilemiş. Çok beğenilmiş. Tabiri caizse pazarda Ayşe Teyzenin ekmekleri kapış kapış gitmiş. O gün 80 lira para kazanmış, Ayşe Teyze. Hayatında ilk kez para kazanıyormuş. Anlatanlar söylüyor, Ayşe Teyze bir mutlu olmuş, bir mutlu olmuş... Pazardan eve dönmüş. Karı koca biraz sıkıntılı günler geçiriyormuş. Bundan dolayı da bakkala olan üç aylık 20 lira borçlarını ödeyemiyorlarmış. Pazar dönüşü Ayşe Teyze, bakkala olan borcunu ödemiş. Anadolu kadını Ayşe teyze; akşam, kocasını cebine 20 lira koymuş, fark ettirmeden. Tek bir isteği varmış o da, küslük bitsin, kocası kendisi ile konuşsun. Sabah olmuş; Mehmet Amca, keçileri otlatmak için çıkmış. Eli cebine gitmiş ve yeleğinin cebinden yere 20 lira düşmüş. Şaşırmış, önce anlam verememiş. Öğlen olup da eve geldiğinde, “Ayşe, tarlada 20 lira buldum, bunu alıver” demiş. Ayşe Teyze, önce kocasının sesini duyduğuna ve kendisi ile konuştuğuna sevinmiş; sonra da olan biteni anlatmış. Bugün mü? Pazarın kurulacağı gün yaklaştıkça Ayşe Teyze ekmek pişirip, pazar yerinde da satsın diye fırını Mehmet Amca yakıyormuş artık.

KADIN GİRİŞİMCİLER KURULU
Bu hikayeyi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kadın Girişimciler Kurulu Edirne Başkanı Elmas Aslan anlattı. Hafta içi Hürriyet Ekonomi Müdürü Sefer Levent, TOBB Başkanlık Basın ve İletişim Danışmanı Murat Oray ile birlikte Edirne’ye gittik ve ildeki kadın girişimcilerle bir araya geldik; hikayelerini dinledik. Edirne, başlangıç... Bundan sonra 81 ildeki kadın girişimcilerin başarı hikayelerini her hafta Hürriyet İK’da okuyacaksınız. Yeri gelmişken belirteyim, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu, 6 binden fazla üyesi ile en geniş girişimci kadın ağı. Kurul üyeleri, kendi sahalarında lider konumda olan iş kadınları, profesyonel yöneticiler, girişimcilik konusunda akademik çalışma yapan akademisyenler ile bu sahada bölgesel ya da ulusal ölçekte faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşu yöneticilerinden ve girişimciliği destekleyen kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşmaktadır.
İşte, Ayşe Teyze ile Mehmet Amcanın hikayesini de orada dinledim. Hikayede adı geçen pazar yeri, Edirne’deki kadın girişimcilerin bir araya gelerek, dört yıl önce gerçekleştirdikleri ve köylü kadınların kendi bahçelerinde ürettikleri sebze-meyveler ile evlerinde hazırladıkları ürünleri satışa sundukları Kırsalın Doğal Pazarı projesi. Edirne’deki TOBB Kadın Girişimciler ile yaptığımız sohbette öğrendim ki, Ayşe Teyze ile Mehmet Amcanın hikayesi tek değil.

SENİN NE İŞİN var PAZARDA!
Bugün pazarda ürettiklerini satan tüm kadınlar, dört yıl önce, eşleriyle ya da yakın çevreleri ile benzer olayları yaşamış, ‘senin ne işin var pazarda, sen yapamazsın’ şeklinde dirençle karşılamış. Hiçbiri yılmamış; ‘benim neyim eksik, niye yapamayayım’ diye işe koyulmuş. Zamanla diğerleri de peşlerine takılmış. Bugün Edirne’deki doğal pazarda iki kuyruk oluşmuş durumda. Birincisi, kadınların sattıklarını almak için pazar yerine gidenler; diğeri ise pazarda tarlasında yetiştirdiğini ya da evinde yaptığını satmak isteyen diğer kadınlar. Yine öğrendiğime göre Edirne’deki doğal pazar, diğer iller için de model olacakmış ve başka illerde de benzer pazarlar kurulup, o yörelerdeki kadınların ürettiklerini halkla buluşturulacakmış.

Açıkça söyleyeyim, girişimci kadınları oluşturan iş kadınlarının hepsinin hikayesi birer başarı öyküsüdür ve paylaşılmadır. Ama girişimci kadınlarımızın toplumun diğer kesimlerinin önünü açacak, imkanlar yaratacak; bir anlamda rol model olacak girişimlerde bulunması daha da önemli. Edirneli girişimci kadınlar bunu fazlası ile başarmış.