Noyan DOĞAN - noyandogan@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Eylül 30, 2018 00:00
2017’de başlayan bireysel emeklilik sistemine otomatik katılım uygulaması ile 13.5 milyon çalışan sisteme dahil edildi. Bunların yüzde 60’dan fazlası sistemden çıkarken, bugün 5 milyon çalışan kalıp, tasarruf ediyor. 2019’un ocak ayında ise KOBİ’lerden çalışan 2.2 milyon kişi de sisteme girdiğinde tüm çalışanlar BES ile tanışmış olacak.
Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) otomatik katılım uygulaması ile bugüne kadar 13,5 milyon çalışan, işverenleri tarafından sisteme dahil edildi, bunların yüzde 60’dan fazlası sistemden ayrıldı, bugün ise 5 milyon çalışan sistemde kalarak tasarruf etmeye başladı.
45 yaş altı tüm çalışanların, işverenleri tarafından BES’e alınmasını sağlayan otomatik katılım uygulaması 2017’de başladı. 2017’nin Ocak ayında, 1000 ve üzeri çalışanı olan özel sektör işyerlerinde çalışan 2,4 milyon kişi sisteme girdi. Nisan ayında 250-1000 arası çalışanı olan özel sektör şirketleri ile kamuda çalışan tüm memurlar ile birlikte 4.6 milyon çalışan sisteme dahil oldu. Geçen yılın Temmuz ayında da 100-250 arası çalışanı olan şirketlerdeki 2.1 milyon çalışan sisteme alındı. Böylece geçen yıl toplam 9.1 milyon çalışan otomatik BES’e giriş yaptı. Ancak bu çalışanların yüzde 62’si yani, 5.6 milyonu sistemden çıkış yaparken, 3.5 kalarak, tasarruf etmeye başladı.
YÜZDE 60’DAN FAZLASI ÇIKTI2018’de ise otomatik katılımın ikinci etabı başladı ve çalışan sayısı 50 ile 100 arası olan özel sektör şirketleri ile belediyeler, il özel idareleri ve KİT’lerdeki memurlar; Şubat ayında bireysel emekliliği giriş yaptı. Sisteme giren toplam çalışan sayısı ise 1.3 milyon oldu. Bunların da 809 bin 626’i cayma hakkını kullanarak, sistemden ayrılırken 509 bin 500’ü ise sistemde kaldı. Yine bu yılın Temmuz ayında ise 10-49 arası çalışanı olan 200 bin işyerinde 45 yaş altı çalışan 4,5 milyon kişinin işverenleri tarafından sisteme girişi yapılması gerekiyordu ancak bunların sadece 3 milyonu giriş yaptı, kalanı ise işverenleri tarafından sisteme sokulmadı.
Sistemin başladığından bu yana geçen 1.5 senede toplam 13.5 milyon çalışan işverenleri tarafından sisteme dahil edildi ancak bugün 5 milyon çalışan sistemde kalarak tasarruf etmeyi tercih etti. Bir başka anlatımla girenlerin yüzde 60’dan fazlası ayrıldı. 5 milyon çalışan da otomatik BES için sisteme 3.4 milyar TL katkı payı ödedi. Çalışanların BES’teki fon toplamı da 3.7 milyara ulaştı.
İŞTE BES’TE ÇALIŞANLARIN TERCİHİ
Peki, 1.5 yılda, sisteme girenler ve çıkanlar kimler? Son yapılan araştırmaya göre durum özetle şöyle:
- Kamu kurumları tarafından otomatik BES’e dahil edilen memurların yüzde 48’e yakını sistemde kalmayı tercih etti, yüzde 52’si ayrıldı. Özel sektör çalışanlarının ise sadece yüzde 33’ü otomatik BES’te devam etti, yüzde 77’si ayrıldı. Bu da şu anlama geliyor ki, kamuda çalışanların tasarrufa yönelik hassasiyeti özel sektöre nazaran daha fazla.
- Bu yılın haziran ayı itibariyle sisteme giren 10.5 milyon çalışandan 3.3 milyonu kadın çalışandan, 7.1 milyonu da erkek çalışanlardan oluştu. Kadın çalışanların 2.1 milyonu ayrılmayı tercih ederken, 1.3 milyonu ise sistemde kaldı. Erkek çalışanların ise 4.7 milyonu otomatik BES’ten çıktı, 2.6 milyonu kalıp, tasarrufu tercih etti.
- Otomatik BES’e girenlerin yüzde 21,18’i 25 yaş altı çalışanlardan, yüzde 43.21’i 25-34 yaş arası, yüzde 35.17’si 35-44 yaş arası ve yüzde 0.44’ü de 45 yaşındaki çalışanlardan oluşuyor. Sisteme giren 25 yaş altı çalışanların yüzde 48’i ise sistemde kalmış. 25-34 yaş arasındaki çalışanların ise yüzde 36’sı otomatik BES’te devam etmeyi tercih ederken, 35-44 yaş arasındakilerin sistemde kalma oranı ise yüzde 38. 45 yaşında olup da bireysel emekliliğe girenlerin yüzde 60’ı ise sistemden çıkmış. Bu da şu anlama geliyor, genç yaşta çalışanlar sistemde kalıp, tasarrufu tercih etmiş.
2019’UN OCAK AYINDA GİRİŞLER BİTİYOR
2019’un Ocak ayında 5-9 çalışanı olan işletmelerin otomatik BES’e girişi ile artık tüm çalışanlar sisteme giriş yapmış olacak. Otomatik katılım, 15 milyon çalışanı ilgilendirdiğinden ve tüm çalışanların aynı anda sisteme girmesinin zor olacağından, kademeli geçiş uygulandı. İlk olarak da 2017’nin Ocak ayında 1000 ve üzeri çalışanı olan işletmelerle başladı. Kademeli geçiş son olarak 5-9 çalışanı olan işletmelerle bitecek. Bu çerçevede 2019’un Ocak ayında 400 binden fazla işletmede çalışan tahmini 2,2 milyon çalışan otomatik BES ise tanışacak. Böylece 2 yılda, 45 yaş altı çalışan 15,5 milyon çalışan işverenleri tarafından sisteme girişmiş olacak.