19 yılda eğitimde sorunlar azalmadı arttı

1995: Zorunlu eğitim 5 yıl

1983’ten itibaren uygulamaya konulan ve sadece ilkokulları kapsayan 5 yıllık zorunlu eğitim uygulaması devam etti. Yabancı dilde eğitim sunan kolejler öğrencilerini sınavla seçiyordu. Üniveristeye girişte ise 1981’den itibaren, ilk basamağı Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ve ikinci basamağı Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) olarak adlandırılan iki aşamalı sınav sistemi devam ediyordu.

1996: 8 yıllık zorunlu eğitim çalışmaları
1996 yılında yapılan 15. Milli Eğitim Şurası’na kadar geçen sürede üzerinde görüşülen sekiz yıllık kesintisiz zorunlu ilköğretimi, uygulamaya koyma çalışmaları başlatıldı. Hükümet, sekiz yıllık kesintisiz zorunlu ilköğretim yasa tasarısı hazırladı ve TBMM’ye sundu.

1997-1998: Zorunlu eğitim 8 yıllık oldu

1997-1998 öğretim yılından itibaren sekiz yıllık kesintisiz zorunlu ilköğretime geçilmesini sağlayan kanun 18 Ağustos 1997 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İlk ve ortaokullar ‘İlköğretim’ başlığı altında toplandı. Sınavla öğrenci alan liseler ise ortaokul bölümlerine son kez sınavla öğrenci aldı.

1999-2003: Üniversiteye girişte sınav sistemi değişti
Üniversiteye girişte uygulanan, ÖSS ve ÖYS’den oluşan iki aşamalı sınav kaldırıldı. ÖSS adıyla tek babamaklı sınav getirildi. Yeni sistemle alan dışı tercihlerde ‘katsayı’ sorunu ortaya çıktı. Bu durum imam hatip ve meslek lisesi mezunlarının üniversiteye girişinin önünü kesti. Sekiz yıllık kesintisiz eğitimle Anadolu liselerinin ortaokul kısmı kapandı. Öğrenciler, 8’inci sınıftan itibaren Anadolu liseli olmak için sınava girmeye başladı.

2003: Üniversiteye girişte katsayı sorunu arttı
YÖK’ün 1999’da belirlediği üniversiteye girişte kullanılacak ortaöğrenim başarı puanı ile çarpılacak katsayı oranları 2003’te arttırıldı. Değişiklikle meslek lisesi ve imam hatip mezunlarının üniversiteye girişleri neredeyse imkansızlaştı.

2004: İlköğretim müfredatında köklü değişiklik
İlköğretim müfredatında köklü değişiklikler yapıldı. 2004’te altı ilde ve 100 okulda pilot uygulaması yapılan yeni müfredat, 2005’te Türkiye geneline yayıldı. Yeni müfredatla, alfabede öğrenciler önce ‘a’ herfini değil ‘e’ harfini öğrendiler, fişler tarihe karıştı, okuma yazma öğretilirken cümlelerle değil, seslerle eğitim verildi.

2005-2006: Liseler 4 yıl oldu, liseye giriş sistemi değişti
İlköğretim müfredatındaki yenilik Türkiye geneline yayıldı. Lise eğitim süresi 4 yıla çıkarıldı. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, Liseye Giriş Sınavı (LGS) yerine, ortaokul son sınıf öğrencileri için Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) sınavı getirdi. İlk OKS 2006’da yapıldı. Üniversite ayağında ise, ÖSS’nin kapsamı genişletildi ve sınav sorularının bir kısmı tüm lise müfredatını kapsadı.

2007-2008: OKS yerine SBS geldi
2007 Ekim ayında, Milli Eğitim Bakanlığı liseye girişte tek sınavı kaldırarak, üç sınav yapmaya karar verdi. Öğrencilere 6, 7 ve 8’inci sınıflarda Seviye Belirleme Sınavı (SBS) yapılacağını açıkladı. Sınavlarla birlikte başarı ve davranış notları da liseye geçişte etkili oldu. İlk SBS 2008’de 6 ve 7’nci sınıflara yapılırken, 8’inci sınıflar da son OKS’ye girdi.

2009: Üniversiteye girişte katsayıyı kaldırma çalışmaları
Prof. Yusuf Ziya Özcan’ın YÖK Başkanlığı’na atanmasının ardından, üniversiteye girişte meslek ve imam hatip liselerin önünü tıkayan katsayı sorununu kaldırma çalışmaları başlatıldı. Bütün öğrenciler için tek katsayı uygulanmasına karar verildi. Karar Danıştay’dan döndü. YÖK, yeniden farklı bir katsayı tespit etti, ancak katsayı aralığını olabildiğince daralttı. Bu karara bir öğrenci itiraz etti. İstanbul Barosu da, “yargı kararının yerine getirilmediği” gerekçesiyle yeni bir başvuru yaptı. Danıştay 8. Daire, Şubat 2010’da, yürürlüğü durdurdu. Bunun üzerine Mart 2010’da katsayı farkı biraz daha arttırıldı.

2010: Liseye giriş tek, üniversiteye giriş iki aşamalı oldu, KPSS’de skandal
6, 7 ve 8’inci sınıflara uygulanan SBS’nin sadece 8’inci sınıflara yapılmasına karar verildi. Düz liseler, Anadolu liselerine dönüştürülmeye başlandı. Bu arada dönemin Başbakanı Recep Tayyip Edoğan, dershanelerin kapatılacağını açıkladı ancak kamuoyunun detayları öğrenmesi 3 yılı buldu. Üniversiteye girişte, Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavları’ndan (LYS) oluşan iki aşamalı sınav sistemine geçildi. KPSS’de kopya çekildiğine dair iddialar ortaya atıldı. Konuyla ilgili soruşturma devam ederken, kopya çekildiğine dair bulguların ortaya çıkması, dönemin ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ünal Yarımağan’ı koltuğundan etti. Yarımağan, istifa etti. Yerine 6 aylık geçici görevle Prof. Dr. Ali Demir getirildi.

2011: Katsayı bir var, bir yok-YGS’de şifre skandalı
YÖK, yeniden katsayı farkını kaldırmak için harekete geçti. Kasım 2011’de farklı katsayı uygulaması ikinci kez kaldırıldı. Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer oldu. Geçici görevle ÖSYM’nin başına getirilen Prof. Dr. Ali Demir asaleten atandı. YGS ve LYS’den oluşan iki aşamalı üniversiteye giriş sınavları ilk kez uygulandı. 2011 Mart ayında düzenlenen YGS’den bir hafta sonra sınavda şifreleme yöntemiyle kopya uygulandığı iddia edildi. ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir’e istifa çağrıları yapıldı ancak başkan geri adım atmadı. Şifre skandalı inkar edildi.

2012: 4+4+4 geldi, yeni YÖK taslağı açıklandı
8 yıllık zorunlu eğitimin yerine kamuoyunda 4+4+4 olarak adlandırılan, 12 yıllık kesintili zorunlu eğitim getirildi. Yeni sistemle okula başlama yaşından, eğitim süresine kadar birçok şey değişti. Dönemin YÖK Başkanı Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya, yeni YÖK yasa taslağını açıkladı. Taslak daha sonra Milli Eğitim Bakanlığı’na sunuldu. MEB’den onay alamayan taslağın yeniden yazılması çalışmaları başladı ve ardından Başbakanlık’a sunuldu. Henüz ne aşamada olduğu belli değil.

2013: Dershane tartışması şiddetlendi, TEOG ilk defa uygulandı, Bakan değişti
2013 yılı Ocak ayında Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer görevden alındı. Yerine şimdiki Bakan Nabi Avcı getirildi. Bakan Avcı döneminde dershanelerin 1 Eylül 2015’te kapatılacağı açıklandı. SBS, 2013’te son kez yapıldı. Bakan Avcı, SBS’nin yerine Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sisteminin getirildiğini açıkladı. Böylece liseye giriş sınavları eğitim öğretim yılının birinci ve ikinci döneminde yapılmaya başlandı. Ana sınava giremeyen öğrencilere mazeret sınavı hakkı da tanıdı.İlk TEOG sınavları 2013 Kasım’da yapıldı.

2014: TEOG ortalığı karıştırdı, türban 10 yaşa indi
TEOG’un ikinci dönem ortak sınavları nisan ayında yapıldı. Liseye yerleştirmelerde kolejler ve devlet liseleri iki ayrı puan hesaplama yöntemiyle öğrenci aldı. Lise yerleştirmelerinde birçok öğrencinin evlerinden uzak ya da istemedikleri okullara, Ermeni öğrencilerin imam hatip liselerine yerleştirildiği ortaya çıktı. Ayrıca yayımlanan yönetmelik ile ortaokulda başörtüsü takmak serbest oldu. “Türban 10 yaşa indi“ tartışması başladı.

19 yılda 11 bakan değişti
Türkiye’de 1993 yılından sonra Milli Eğitim Bakanlığı koltuğuna, 11 kişi oturdu. 5 Milli Eğitim Bakanı AK Parti iktidarı döneminde değiştirildi. 1993 yılında Milli Eğitim Bakanı olarak göreve gelen Nevzat Ayaz, 10 Ekim 1995’e kadar aynı koltukta oturdu. Ardından göreve gelen Milli Eğitim Bakanları ise şöyle: Turhan Tayan (5 Ekim 1995-29 Haziran 1996), Prof. Dr. Mehmet Sağlam (29 Haziran 1996 -30 Haziran1997), Hikmet Uluğbay (30 Haziran1997- 11 Ocak 1999), Metin Bostancıoğlu (11 Ocak 1999- 09 Temmuz 2002), Prof. Dr. Necdet Tekin (10 Temmuz 2002-19 Kasım 2002), Erkan Mumcu (19 Kasım 2002-17 Mart 2003), Doç. Dr. Hüseyin Çelik (17 Mart 2003-03 Mayıs 2009), Nimet Çubukçu (03 Mayıs 2009-07 Temmuz 2011), Ömer Dinçer (07 Temmuz 2011-25 Ocak 2013), Nabi Avcı (25 Ocak 2013-...) .

YÖK’ten 5 başkan geçti
1981’de çıkarılan kanunla akademiler üniversitelere, eğitim enstitüleri eğitim fakültelerine dönüştürüldü ve konservatuvarlar ile meslek yüksekokulları üniversitelere bağlanarak, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) çatısı altında toplandı. YÖK’ün ilk başkanı Prof. Dr. İhsan Doğramacı oldu. Ardından YÖK’ün başına gene Prof. Dr. Mehmet Sağlam 15 Temmuz 1992-3 Kasım 1995 yılları arasında başkanlık görevini yürüttü. 1995’ten sonra ise YÖK Başkanlığı koltuğuna oturan 5 isim sırasıyla şöyle: Prof. Dr. Kemal Gürüz (6 Aralık 1995-5 Aralık 1999-6 Aralık 2003 - İki dönem başkanlık etti), Prof. Dr. Erdoğan Teziç (9 Aralık 2003 - 9 Aralık 2007), Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan (11 Aralık 2007 - 11 Aralık 2011), Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya (12 Aralık 2011 - 06 Kasım 2014), Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç (11 Kasım 2014 -...)