Zimmet ve rüşvet suçlamasına görevsizlik

Başsavcı Kanadoğlu, Danıştay'ın bu suçlara yönelik "soruşturma iznini kaldırma" ve "ertelemeye" ilişkin kararlarının, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu'nun "açık ve kesin" hükmü karşısında hukuki değer taşımadığını belirterek, bu suçların soruşturma iznine tabi olmadığını, genel hükümlere göre soruşturma yapılması gerektiğini belirtti.

SORUŞTURMA İZNİ VE DANIŞTAY'IN KARARI

İçişleri Bakanlığı'nca İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 1994-2000 yıllarına ilişkin, Recep Tayyip Erdoğan ve Ali Müfit Gürtuna hakkında Albayraklar şirketlerine verilen taşımacılık ihaleleri, park,ağaç, fidan alımı ve dikimi konusundaki ihaleler, belediye iktisadi teşekküllerince yaptırılan çeşitli ihalelerle ilgili olarak verilen soruşturma iznine itiraz edilmiş ve bu itirazı Danıştay 2. Dairesi sonuçlandırmıştı.

Danıştay 2. Dairesi, 11 Aralık 2001 tarihli kararıyla TCK'nın "zimmeti" düzenleyen 202, "Devlet alım ve satımlarında çıkar sağlamayı düzenleyen 205, "rüşveti" düzenleyen 212, "görevi kötüye kullanmayı" düzenleyen 240 ve "artırma ve eksiltmelere hile karıştırmayı" düzenleyen 336. maddelerine yönelik soruşturma izinlerine yapılan itirazı karara bağlamıştı.

Daire, bir takım eylemleri soruşturmaya yer olmadığı gerekçesiyle reddetmiş, eylemlerin büyük kısmını TCK'nın 240. maddesi kapsamında değerlendirmiş ve 4616 sayılı Şartla Salıverilmeye, Dava ve Cezaların Ertelenmesine Yönelik Yasa uyarınca soruşturmanın ertelenmesine karar vermiş, bazı suçlar yönünden de zamanaşımı gerekçesiyle soruşturma iznini kaldırmıştı.

Kanadoğlu, Danıştay'ın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ndeki çeşitli ihalelere yönelik suçlamalarda yaptığı hukuki nitelendirmenin hatalı olduğunu, bu suçların, TCK'nın 240. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğini belirtti.

GENEL HÜKÜMLER UYGULANMALI

Danıştay kararında, TCK'nın 240. maddesi çerçevesinde değerlendirilen eylemlerin, 3628 sayılı Yasa kapsamında kalan TCK'nın 202, 205, 212 ve 366. maddelerine temas ettiğini belirten Kanadoğlu, "Bu açıdan da genel hükümlere tabi olan eylemlere ilişkin Danıştay kararı olayın diğer sanıklarını yargılayan mahkeme yönünden Anayasa'nın 138/2. maddesine aykırı bir tavsiye ve telkin niteliğini kazanma tehlikesini oluşturmaktadır" dedi.

Kanadoğlu, Danıştay 2. Dairesi'nin, "soruşturmanın ertelenmesine" ilişkin kararının, "soruşturma izni verilmesine yapılan itirazın reddi" anlamına geldiği kabul edilerek, inceleme yapıldığını kaydetti. Kanadoğlu, TCK'nın 202, 205, 212 ve 366. maddeleri kapsamındaki eylemlerle ilgili soruşturma izninin kaldırılması ve ertelemeye ilişkin kararların, 3628 sayılı yasanın 17.maddesinin 2. fıkrasında yer alan açık ve kesin hüküm karşısında hukuki değer taşımadığından genel hükümlere göre değerlendirilmesi gerektiğine işaret etti.

Kanadoğlu, daha sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ndeki söz konusu soruşturma konularında Erdoğan ve Gürtuna hakkındaki iddiaları sıraladı.

GENEL DEĞERLENDİRME

Başsavcı Kanadoğlu, "genel değerlendirme" bölümünde, TCK'nın 202, 205, 212 ve 366. maddelerine konu olan Erdoğan ve Gürtuna hakkındaki eylemlerle ilgili olarak 3628 sayılı Yasa uyarınca soruşturmanın genel hükümlere göre suç yeri esas alınarak yapılması gerektiğini kaydetti.

Adı geçenlerin eylemlerini görevleri dolayısıyla işlediklerinin ileri sürülmesi karşısında suç yerinin de görevin yapıldığı yer olduğunu belirten Kanadoğlu, bu maddeler kapsamındaki eylemler nedeniyle soruşturmanın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na ait olduğunu belirtti.

Kanadoğlu, Erdoğan'ın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi merkez bina ve bağlı birimlerinin 1995 yılı temizlik işlerine yönelik eyleminin, TCK'nın 240. maddesine temas ettiğini bu suçtan da zamanaşımı dolduğundan takibata yer olmadığına karar verdi.

SUÇLAMALAR

Başsavcı Kanadoğlu'nun, Erdoğan ve Gürtuna hakkında görevsizlik kararı vererek İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdiği suçlamalar ve TCK'nın ilgili maddeleri şöyle:

  Erdoğan'ın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi personelinin 1995-1996  yılına ait servis kiralama işi ihalesi, (TCK'nın 336. maddesi)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce yaptırılan çeşitli dönemlerdeki servis kiralama ihalesi, hizmet aracı kiralanması, otopark ihalesi, İstanbul metrosu birinci aşama inşaatı ihaleleri, (TCK'nın 205, 366. maddeleri)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın, çeşitli tarihlere ilişkin ağaç, fidan vesüs bitkisi alımı konularında yapılan ihaleleri, (TCK'nın 202, 205. maddeleri)
  Gürtuna'nın, İSTAÇ A.Ş. tarafından 1999'daki çöp istasyonlarının işletilmesi işi ve çöplerine taşınmasına ilişkin eylemleri, (TCK'nın 366. maddesi)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın İSBAG A.Ş tarafından yapılan ağaç kiralanması işine yönelik eylemleri, (TCK'nın 366. maddesi)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın, KİPTAŞ tarafından yapılan 1998 ve 2000 tarihli konut inşaat ihalesi, (TCK'nın 202 ve 205. maddeleri)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın, Halk Ekmek A.Ş'ce yapılan 1998 ve 2000 tarihlerindeki çeşitli ihalelere yönelik olarak yapılan eylemleri, (TCK'nın 366. maddesi)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın, AKBİL uygulaması konusundaki eylemleri, (TCK'nın 202. maddesi)
  Erdoğan ve Gürtuna'nın İĞDAŞ A.Ş'nin 1997 ile 2000 yıllarını kapsayan ve çeşitli ihalelerine yönelik olarak 12 ayrı ihalesine yönelik eylemleri.

Bu ihaleler arasında personel servis ve kiralık araç hizmet alımı,doğal gaz el kitabı basım ve dağıtım ihalesi, İstanbul dergisi basımı hikaye ve boyama kitabı basımı, radyo reklamı, takvim arkalığı, açılış-organizasyon ve kolonyalı mendil ihalesi, İroni Şirketi'ne yapılan ihaleler, İĞDAŞ tanıtım filmi ihalesi, Avrasya Maratonu açılış organizasyonu, mobil tahakkuk sistemi ile sayaç okumu ihaleleri bulunuyor. (TCK'nın 202, 212, 366. maddeleri)

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Kanadoğlu, bu eylemlerle ilgili olarak 3628 sayılı yasanın 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından genel hükümlere göre soruşturma yapılması için görevsizlik kararı vererek, evrakı suç yeri itibariyle yetkili ve görevli İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdi.