Zeytindağı’nın Mantartepe’si de ateş altında

Osmanlılar 1. Dünya Savaşı’nda Mısır’ı geri almayı planlıyordu. Böylece İngilizlerin Hindistan yolu da kapatılacaktı. 1915 ve 1916’da iki ayrı “Kanal Harekâtı” bunun için yapılmıştı. Ancak harekâtlar başarısız oldu ve İngilizler Gazze’ye çekilen Türk birliklerine karşı taarruza geçti. Tarihe “Gazze Muharebeleri” diye geçen bu süreçte İngilizler, Gazze’ye üç kez taarruz etti. İlk muharebe 26 Mart 1917’de başladı. Türk birlikleri bu saldırıyı püskürttü. İngilizler 17 Nisan’da ikinci kez harekete geçti. Gazze’ye bu kez de giremediler. Üçüncü saldırı ise 31 Ekim’de başladı.  Hem tanklar hem de uçaklarla Gazze bombalanıyordu. Hem sayı hem imkân bakımından zor şartlardaki Türk askerleri bir hafta boyunca elinden geleni yaptı. Ama netice değişmeyecekti. İngilizler 7 Kasım’da yıkık, viran haldeki Gazze’ye girdiler. 

“İNGİLİZ TOPLARI GAZZE’Yİ YIKTI”

Gazze savunmasında Türklerin en önemli noktası Şeyh Ali Mintar türbesinin olduğu tepeydi. Türk askerleri buraya “Mantartepe” diyorlardı. O dönem Cemal Paşa’nın Kudüs’ün Zeytindağı’ndaki karargahında yedek subay olan Falih Rıfkı Atay’ın meşhur Zeytindağı kitabında o tepe de detaylıca anlatılıyor. Muharebelerde o tepede olan bir Türk subayının hatıralarından bölümler de kitapta var. 19 Nisan 1917 tarihli notlarda bugünlerde bombalar altında kalan o tepeye dair şunlar anlatılıyor: 

 
“İngilizler, Gazze ordusuna iki defa taarruz ettiler. Büyük gemi topları şehri kaç defa yer ile yeksan etti. Artık harap olan Gazze, on defadan fazla harple yıkılmış ve yeniden yapılmıştı. Gazze’yi ilk müthiş hücumdan kurtaran alay, bizim tarihte en iyi isimlerden birini bırakmıştır. Bu alay kendine en aşağı dört, beş defa üstün kuvvetlere karşı Gazze’yi kurtardı”

“GÖZETLEME TEPESİ”

“Önümüzde Gazze’nin bütün kısa dağlarına ve düşmanın cephesine hâkim, külaha benzer bir küçük tepe var. Bu tepede Şeyh Ali Mantar’ın çıplak türbesiyle iki ölü ağaç duruyor. Gazzeliler kıymetli adamlarını da Şeyh Ali Mantar’ın mukaddes toprağı etrafına gömmüşler. Kısaca Mantartepe denen bu toprak çıkıntısı Gazze muharebelerinde unutulmaz bir isim bıraktı. Cephemizle karşı cephe arasında en elverişli tarassut (gözetleme) yeri burası idi.”

GAZZE’NİN İLK TÜNELLERİ

“Arap mezarlarının altında sekiz tünel deldik, cesur tarassut zabitleri bu tünellerden geçip top ateşlerini idare ediyorlar. İkinci Gazze taarruzunda İngilizler karadan ve denizden en ağır toplarıyla üç gün Şeyh Ali Mantar’ın tepesini dövdüler. Korkunç bir gürültü ile toprağı karıştıran mermiler altında ufak tepenin yüksekliği birkaç metre azalmış, ateş altında bir yanardağa benzeyen tepe; toz, toprak ve sarı ve siyah duman içinde boğulmuştu.”

GAZZE KAHRAMANLARI

Kaç defa türbe, mezar, ağaç ve ateş parçaları ve senelerden beri ılık mezarlarında uyuyan ölülerin kemikleri bize kadar geldi. Mantartepe İngilizlere o kadar şüphe verdi ki biz terkettikten sonra da üstündeki bir taşın hareketine karşı yüzlerce mermi attılar. Şeyh Ali Mantar’ın tepesi altında sebat eden tarassut zabitleriyle neferler, Gazze günlerinin hakikaten en büyük kahramanıdırlar (…) Onlar hiçbir gün bu cehenneme isyan etmediler. Dünyanın en büyük itidaliyle üç gün üç gece İkinci Gazze Harbi’nin batarya ateşlerini idare ettiler.”

BOMBALAR BU KEZ İSRAİL’DEN

Tepe, şimdi Gazze şehir merkezine yakın Şucâiyye bölgesinde. 2017’de Türkiye’den giden bir grup Gazze muharebelerinin yüzüncü yılı anısına tepeye bir çelenk bırakmıştı. O tepe 106 yıl sonra şimdilerde yeniden ateş altında, İsrail tarafından bombalanan yerler arasında…