Zeugma'da kazı çalışmalarına başlandı

Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Zeugma Kazı Başkanı Doç. Dr. Kutalmış Görkay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, antik kentte kazı çalışmalarının eylül ayına kadar sürdürüleceğini söyledi.

Bu yılki çalışmaları 2007 yılında bulunan Muzalar Evi'nde yoğunlaştıracaklarını ifade eden Görkay, ayrıca Zeugma Belkıs Tepe Kutsal Alanı ve Tapınağı'nda bulunan Dionysos ve Danae Evleri restorasyon çalışmalarının yapılacağını bildirdi.

Kazı çalışmalarında 60 kişilik ekibin yer aldığını belirten Görkay, arkeolog ve restoratörlerin çeşitli üniversitelerin öğretim üyeleri olduğunu, bunun yanı sıra ABD, Almanya ve İngiltere'den yabancı araştırmacıların çalışmalara katılacağını ifade etti.

Geçen yıl Muzalar Evi ile Zeugma Belkıs Tepe Kutsal Alanı ve Tapınağı'nda yaptıkları çalışmalarda çok önemli bulgular ve sonuçların ortaya çıkarıldığını kaydeden Görkay, 4-4.5 metre boyunda olduğu tahmin edilen heykelin bu çalışmalar sırasında bulunduğunu, heykelin mitolojik tanrılara ait olduğunu tahmin ettiklerini bildirdi.

Doç. Dr. Görkay, antik kentte kazı çalışmalarının yanı sıra restorasyon ve konservasyon çalışmalarının sürdürüleceğini belirtti.

Bakanlar Kurulu kararıyla 2005 yılında Zeugma Antik Kenti'nde başlatılan çalışmalarda korumaya da büyük önem verdiklerine dikkati çeken Görkay, şöyle konuştu:
“Zeugma'yı bölge ve ülke turizmine önemli katkıda bulunan bir turizm merkezi haline getirmeyi amaçlıyoruz. Ancak her zaman belirttiğimiz gibi önceliğimiz Zeugma'nın en iyi biçimde korunmasını sağlamaktır. Gün ışığına çıkan villaların korunması amacıyla üzerlerinin çatıyla örtülmesi için yürüttüğümüz çalışmayı sürdürüyoruz. Önceki yıllardaki kazılarda ulaştığımız bazı kamu yapılarını bütünüyle ortaya çıkarmak için de kazı yapacağız.
Kazılarda gün ışığına çıkan eserlerin konservasyonu ve restorasyonuyla ilgili çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Zeugma'nın yerleşim alanında jeofizik ve yüzey araştırmaları da yapacağız. Antik kentin bir bütün olarak gün ışığına çıkarılması, koruma kaygısı ön planda olarak arkeopark haline getirilmesi uzun yıllar alacaktır.”

ZEUGMA ANTİK KENTİ

Zeugma Antik Kenti, MÖ 300'de Büyük İskender tarafından “Selevkia Euphrates” adıyla kuruldu. Romalı Komutan Pompeius MÖ 64'te kendine yaptığı yardımlar karşılığında kenti 1. Antiachos'a verdi.

Kommagene Krallığı'nın 4 büyük şehrinden biri olan kent, MÖ 31'den itibaren tamamıyla Roma İmparatorluğuna bağlandı ve “köprü”, “geçit” anlamına gelen “Zeugma” adını aldı.

Roma döneminde büyük bir zenginlik ve ihtişam yaşayan Zeugma, MS 256'da Sasani Kralı 1. Şapur tarafından ele geçirilerek yakıldı ve yıkıldı.
Zeugma'da ilk kazı, kaçak kazı ihbarı üzerine Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürlüğünce 1987'de yapıldı. Kazıda oda biçimli aile kaya mezarı, mezarın sahiplerine ait heykeller bulundu.

Antik kentte ikinci kazı 1992'de yine kaçak kazı ihbarı üzerine Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürü Rıfat Ergeç tarafından yaptırıldı. Bu kazıda taban mozaiği ve ilk villa gün ışığına çıkarıldı.

Antik kentin önemli bir bölümünün GAP kapsamında inşa edilen Birecik Barajı'nın göl suları altında kalacak olması nedeniyle 1993'ten itibaren yerli ve yabancı bilim adamlarından oluşan çok sayıda ekip Zeugma Antik Kenti'nde kurtarma kazıları yürüttü.

Kurtarma kazılarında gün ışığına çıkarılan eserlerin en önemlileri olan mozaikler, Mars heykeli, duvar resimleri ve kil mühür baskı koleksiyonu, Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor.

Bakanlar Kurulu'nun 2005 yılında aldığı kararla, antik kentte yürütülecek çalışmalara başkanlık etme görevi Doç. Dr. Kutalmış Görkay'a verildi.