Zeugma, "arkeopark" olacak
Güncelleme Tarihi:
Gaziantep'in Nizip ilçesinde Birecik Barajı gölü kıyısındaki Zeugma antik kentinin kazı, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarıyla arkeopark haline getirilmesi amaçlanıyor. Zeugma'da geçen yıl başlatılan bilimsel kazıya başkanlık eden Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Kutalmış Görkay, antik kentte bu yıl yapacakları çalışmalara 1 Ağustosta başlayacaklarını söyledi.
Antik kentte Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde yürüttükleri kazı ve diğer çalışmalara bu yıl Fransa, ABD ve İsveç'ten de bilim adamlarının katılacağını kaydeden Görkay, “Ekip olarak 25 Temmuzda Gaziantep'te olacağız. Son hazırlıklarımız yapıp 1 Ağustosta antik kentte çalışmaya başlayacağız. Çalışmalarımız 30 Ekime kadar sürecek” dedi.
Antik kentteki Dianysos ve Danea villaları üzerinde geçen yıl başlattıkları çalışmaları bu yıl da sürdüreceklerini belirten Görkay, villaların üzerini kapatarak yerli ve yabancı turistlerin gezebileceği mekanlar haline getireceklerini anlattı.
Görkay, “Bir bölümü Birecik Barajı gölü suları altında kalan Zeugma antik kentinde uzun yıllar sürecek bir çalışma başlattık. Kazı restorasyon ve çevre düzenleme çalışmalarıyla Zeugma'yı bir arkeopark haline getirmeyi amaçlıyoruz” dedi.
Kutalmış Görkay, önemli bir kültür mirası olan antik kentin korunması ve turizme kazandırılmasına Kültür ve Turizm Bakanlığının büyük önem verdiğini vurguladı.
ZEUGMA ANTİK KENTİ
Zeugma antik kenti MÖ 300'de Büyük İskender tarafından “Selevkeia Euphrates” adıyla kuruldu. Romalı komutan Pompeius MÖ 64'de kendine yaptığı yardımları karşılığında 1. Antiachos'a verdi. Kommagene'nin 4 büyük şehrinden biri olan kent, MÖ 31'den itibaren tamamıyla Roma'ya bağlandı ve köprü, geçit anlamına gelen “Zeugma” adını aldı.
Roma döneminde büyük bir zenginlik ve ihtişam yaşayan Zeugma, MS 256'da Sasani kralı 1. Şapur tarafından ele geçirilerek yakıldı ve yıkıldı. Zeugma daha sonra yaşadığı depremden büyük zarar gördü ve bir daha kendini toparlayamadı.
Zeugma'da ilk kazı, bir kaçak kazı ihbarı üzerine Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından 1987'de gerçekleştirildi. Kazıda oda biçimli aile kaya mezarda, mezar sahiplerine ait heykeller bulundu.
Antik kentte ikinci kazı 1992'de yine bir kaçak kazı ihbarı üzerine Gaziantep Arkeoloji Müzesi Müdürü Rıfat Ergeç tarafından yapıldı. Bu kazıda taban mozaiği ve villa gün ışığına çıkarıldı.
Antik kentin önemli bir bölümünün GAP kapsamında inşa edilen Birecik Barajı'nın göl suları altında kalacak olması nedeniyle 1993'ten itibaren yerli ve yabancı bilim adamlarından oluşan çok sayıda ekip Zeugma antik kentinde kurtarma kazıları yürüttü.
Kazılarda gün ışığına çıkarılan eserlerin en önemlileri olarak değerlendirilen mozaikler, Mark heykeli, duvar resimleri ve kil mühür baskı koleksiyonu halen Gaziantep Arkeoloji Müzesinde sergileniyor.
Bakanlar Kurulunun 2005 yılında aldığı kararla antik kentte yürütülecek çalışmalara başkanlık etme görevi Doç. Dr. Kutalmış Görkay'a verildi.