Zarar tespit komisyonunda devlet zarara uğramış

Mülkiye müfettişlerinin teftiş raporuna göre komisyonların, yıkılan ev ve ahırlar ile tarım alanlarına ilişkin olması gerekenden fazla ödeme yaptığı belirlendi. İçişleri Bakanlığı’nca komisyonlara gönderilen ödeneklerin Sayıştay denetiminden çıkarıldığı, hak sahiplerine ödeme yapılmadan önce repoya yatırıldığı tespit edildi.

Diyarbakırlı Avukat Muzaffer Ava, Kulp Kaymakamlığı bünyesinde kurulan Zarar Tespit Komisyonu’nun köy mahalline gidilmeden tutanak tutarak, haksız yolluk alarak, devletin zarara uğrattıkları iddiasıyla dönemin Valisi Hüseyin Avni Mutlu ve Yardımcısı Erol Özer hakkında şikayetçi oldu. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı da bu şikayet kapsamında geçen ay İçişleri Bakanlığı’ndan o dönem mülkiye müfettişleri Sinan Güner ve Hamit Yüksel tarafından hazırlanan teftiş raporunu aldı.

Sekiz yıl sonra gün yüzüne çıkan 16 Mayıs 2008 tarihli rapora göre Diyarbakır’daki zarar tespit komisyonunun 20 bin 269 dosyasından 700’ü iki müfettiş tarafından örnekleme yoluyla seçilerek incelendi. Raporda, “Bazı dosyalarda yanlış hesaplama yapılması nedeniyle tazminat miktarının fazla belirlendiği” ifade edildi.

Ödenekler Sayıştay’dan kaçırıldı

Süre sınırlı olduğu için örneklem yoluyla dosyalara bakılabildiği belirtilen raporda “Bakılmayanlarda da aynı veya benzer hususlara rastlanabileceği değerlendirilmiştir” denildi. Fazla ödemelerin geri alınması gerektiği vurgulanarak, Diyarbakır Valiliği’nde oluşturulacak komisyon eliyle bütün dosyaların incelenmesi ve sorumlular hakkında cezai ve disiplin işlemi yapılması gerektiği kaydedildi.

Bu arada, zarar tespit komisyonlarının ihtiyaçları doğrultusunda İçişleri Bakanlığı’nca yollanan paranın deftardarlık aracılığıyla komisyonlar adına açılmış altı ayrı hesaba aktarıldığı anlatıldı. Hesaplardan yapılan harcamalara ilişkin ödeme emirlerinde il özel idaresi muhasebe ve harcama yetkilisinin imzası olduğu halde ödemelerin il özel idaresi bütçesinden yapılmadığı ve il özel idare bütçesi içinde muhasebeleştirilmediği vurgulandı. Harcamaların Sayıştay denetimi dışında kaldığı anlatılarak, “Başka bir denetime de tabi olmadığı incelenmiştir” denildi. Ödeneklerin hak sahiplerine ödenmeden önce repoda tutulduğunu saptanarak “Usulsüz işlemler varsa hakkında gereğinin yapılması sağlanmalıdır” ifadesi kullanıldı. Raporda bu dönem içerisinde Diyarbakır’da Efkan Ala ve Hüseyin Avni Mutlu’nun vali olarak görev yaptığı belirtildi.

Yeniden müfettiş istendi

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Avukat Ava’nın geçen ağustos yaptığı şikayet üzerine açtığı soruşturmada, Vali Mutlu hakkındaki evrakı, görevsizlik kararıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi. Vali Yardımcısı Erol Özer hakkında soruşturma izni verilmesi için Diyarbakır Valiliği’ne başvuruldu. Valilik ise Özer dönemindeki usulsuzlük iddiasının araştırılması için İçişleri Bakanlığı’ndan müfettiş istedi. Avukat Ava, alınan ifadesinde, 2008 tarihli teftiş raporunun sümenaltı edildiğini savundu. Özer’in avukatı Atilla Dekeli ise 4 No’lu Komisyon hakkındaki iddialardan ötürü aynı yıl Diyarbakır Valiliği’nin inceleme başlattığını ve devletin zarara uğratılmadığı sonucuna vararak, işlem yapmaya gerek görmediğini savundu. Mutlu ve Özer, 15 Temmuz’daki darbe teşebbüsü sonrasında tutuklanarak, cezaevine konmuştu.

Metrekareler fazla hesaplandı

Raporda belirtilen zararlardan bazısı şöyle:

* 1 No’lu Komisyon’un yıkılan iki katlı bir ev ve ahırla ilgili ölçüm yapılmadı. Zararın “tapu ve hiçbir ölçülebilir delil yoksa ev için azami 120 metrekare, ahır için azami 60 metrekare üzerinden” hesaplanması gerekirken; müracaat sahibinin evi ve ahırının 162’şer metrekareden hesaplanıp 20 bin 169 TL ödendiği saptandı. Oysa ödenmesi gereken miktar, 12 bin 195 TL’ydi. Fazladan 7974 TL ödendi.

* 2 No’lu Komisyon, yıkılan 216 metrekare ev ve ahır için amortisman bedelini düşmeden 17 bin 928 TL ödeme yaptı.

* 3 No’lu Komisyon, yıkılan ev ve ahırın ölçümünü 115 metrekare yerine 178 metrekare diye yazdı. Bu durumda, 8149 TL yerine 12 bin 549 TL ödeme yaptı. Kamu 4399 TL zarara uğratıldı.

* 3 No’lu Komisyon, yıkılan ev ve ahırın toplam alanı 256 metrekareyken, bunu 551 metrekare diye yazdı. 15 bin 534 TL ödeme yapılması gerekirken, 33 bin 462 TL ödendi. Zarar, 17 bin 928 TL...

* 4 No’lu Komisyon’un 2006’nda verdiği sekiz kararda idari, adli ve askeri mercilerden belge alınmadan, komisyon incelemesi yapılmadan, müracaat sahiplerinin arazi miktarı konusunda yaptıkları anlaşmalar esas alınarak, toplam 87 bin 300 TL ödendi.

* 4 No’lu Komisyon’un Kulp’un Alaca köyünde, resmi kayıtlara göre 677,34 hektar olan tarım alanı, 1086,48 hektar olarak hesaplanarak, fazla ödeme yapıldı. Fazla olan 409,14 hektar alanın ormandan açılan alan olduğu saptandı. Vali Ala döneminde bu dosya, inceleme yapıldıktan sonra işlemden kaldırıldı.