Yüzümüze krem değil cıva mı sürüyoruz? 'Hiçbir dozu güvenli değil'
Güncelleme Tarihi:
Cilt ürünlerine dair en popüler alanlardan biri de cilt beyazlatma. Kısa vadede en iyi sonucu almak isteyenler ise çareyi kremlerde buluyor. Ancak bu kremler nedeniyle ABD’de yaşayan bir kadın görme yetisini kaybetti. Peki yüze sürülen kremler nasıl riskler barındırıyor?
Cilt bakım ürünleri, birçok insanın vazgeçilmezi haline geldi. Gençleştirmek, güzelleştirmek, sıkılaştırmak ve daha nicesi için kullanılan bakım ürünleri arasında son zamanlarda sıklıkla duyduklarımızdan biri de cilt beyazlatma ürünleri. Ancak burada dikkat edilmesi gereken en büyük risklerden biri cıva…
Tehlikelerinden bahsedilse de insanlar bu ürünleri kullanmaya devam ederken, kötü haber ABD’den geldi. CNN’de bahsedilen vaka raporuna göre ABD’de yaşayan Somalili bir kadın güzellik kremlerindeki cıvaya maruz kaldığı için çevresel görme yetisini kaybetti.
Minnesota Zehir Kontrol Merkezi'nde görevli Dr. Erin Batdorff tarafından paylaşılan rapor, aynı zamanda kadının çocuklarının yatak odalarında, nevresimlerinde, havlularında ve çamaşır makinesinde nasıl yüksek düzeyde cıva bulunduğunu detaylandırdı.
Batdorff, “Cıva içeren bir cilt aydınlatma ürünü kullanan herkes, ne yazık ki tüm ev halkını risk altına sokacaktır” dedi.
“Cıvanın diğer hane üyelerine bulaşmayacağından emin olmanın bir yolu yok.”
Adı açıklanmayan kadın; uykusuzluk ve bacak ağrısından kas güçsüzlüğü, yorgunluk ve nihayetinde periferik görme kaybına kadar uzanan bir dizi semptom yaşamaya başladığında soluğu doktorda aldı. Yapılan klinik testler ise kanında ve idrarında yüksek düzeyde cıva olduğunu ortaya çıkardı.
Uzmanlar, toksik seviyelerde cıvaya maruz kalan ve semptom göstermeyen ya da en azından henüz göstermeyen çok daha fazla insan olabileceğine dikkat çekti.
Hiç kimse kasıtlı olarak kendisine ya da aile üyelerine zarar vermek istemez. Ama cıva dışarıda bir yerde ve onu göremezsiniz, koklayamazsınız. Tüketicilerin kremlerde cıva olup olmadığını bilmesinin bir yolu da yok. Çünkü genellikle etiketlerde bir uyarı işareti yok.
Minnesota Zehir Kontrol Merkezi'nde görevli Dr. Erin Batdorffİnsan sağlığını tehlikeye atan civa içeren güzellik ürünleriyle ilgili Farmasötik Toksikoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Aydın ve Dermatoloji Uzmanı Dr. Züleyha Özgen ile konuştuk.
ÜRÜN ETİKETİNDE BUNLAR YAZIYORSA DİKKAT!
Cıva bileşiklerinin bazı ilaçlarda, kremlerde, güzellik ve antiseptik sabunlarında, losyonların bileşiminde eskiden kullanıldığını söyleyen Aydın, “Ancak toksik etkilerinin anlaşılması ve daha güvenli maddelerin keşfi ile cıva bu ürünlerin bileşiminden çıkarıldı. Şimdilerde yasa dışı yollarla üretilen kozmetik ürünlerin bileşiminde bulunabildiğini görüyoruz. Eğer bir ürünün etiketinde cıva klorür, kalomel, cıva, mercuric, mercurio veya mercury kelimeleri listeleniyorsa, içinde cıva var demektir ve bu ürünlerin kesinlikle kullanılmaması gerekir. Bu ürünler genellikle yaşlılık lekelerini, çilleri ve kırışıklıkları gideren cilt beyazlatıcılar veya yaşlanma karşıtı tedaviler olarak yasa dışı yollara pazarlanır” açıklamalarında bulundu.
BÖBREK YETMEZLİĞİNDEN GÖRME KAYBINA...
Uzun süreli civa türlerine maruziyetin çeşitli bulgu ve hastalıklara neden olabileceğinin altını çizen Özgen, bu risklerden bahsetti.
“En sık böbrek yetmezliği ve sinir sistemi bozuklukları olmakla birlikte hormonal, kardiovasküler ve deride bozukluklar da izlenebilir. Yüksek oranda ve uzun süre kullanımı da sinir ve beyin hasarı sonucu görmede tamamen kayba neden olabilir. Bununla birlikte çok farklı hastalıkları taklit edebilecek belirtiler de gözlenebilir. Sinirsel ağrılar, bunama, tansiyon yüksekliği, çarpıntı, baş ağrısı, sinirlilik, yorgunluk, görme bozuklukları, nöbet geçirme, hafıza kaybı, konuşma bozukluğu, depresyon, kaygı bozukluğu, kas seğirmesi, uyku bozukluğu, titreme, uyuşukluk, yanma hissi, köpüklü idrar, yüz ve bacak ödemi, yüzde kızarıklık, saç dökülmesi, deri döküntüleri, metalik tat, diş eti iltihabı, ağız sulanması, gözde batma hissi, ateş, terleme artışı, kilo kaybı, kabızlık, iştahsızlık, burun akıntısı gibi çok değişik ve çok farklı hastalıkları taklit edebilecek bulgular ve bozukluklara sebep olabilir.”
CIVANIN HİÇBİR DOZU GÜVENLİ DEĞİL
Cıva içeren ürünlere makul derecede maruziyet olmasının sağlığa etkilerini sorduğumuz Özgen, Dünya Sağlık Örgütü’nün 1 ppi ölçü birimi kadar cıva oranına izin verdiğini söyledi.
“Yapılan çalışmalar gösteriyor ki piyasada bulunan özellikle denetimsiz ev yapımı şeklinde satılan ürünlerde bu oranın en az 10 katı, hatta bin katı kadar cıvaya rastlanıyor. Cıva kullanımı sadece kullanana değil kullanıcı ile temasta olan bebek ve çocuk gibi daha hassas bireyleri de etkileyebileceğinden teorik olarak güvenli doz ve oranda cıva miktarından bahsetmek doğru değil.”
CİLT BEYAZLATMA ÜRÜNLERİ CİLDİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Aydın, esas olarak cilt beyazlatma yöntemlerinin doğru bir yaklaşım olmadığını söyleyerek, mutlaka uygulanması gerekiyorsa bir uzman kontrolünde yapılması gerektiğini belirtti.
“Çünkü bu ürünlerle cilt ciddi şekilde olumsuz olarak etkileniyor. Cilt beyazlatmak isteniliyorsa, bir uzman kontrolünde içinde cıva veya bileşiği bulunmayan formül seçilmeli. Kullanılacak veya satın alınacak kozmetik ürünlerinin etiketi mutlaka okunmalı ve içerisinde cıva olmadığından emin olunmalı. Yasa dışı yollarla üretilen bazı cıva içeren formüller maalesef hâlâ kullanılıyor. Bu ürünlerden kesinlikle uzak durulması gerekiyor.”
Özgen ise, deride leke ve renk koyuluğuna sebep olacak birçok sebep ve hastalık olabileceğini vurgulayarak, “Hepsinde farklı yöntemler kullanılması gerektiğinden bu gibi işlemler için çok dikkatli olmak önemli” dedi.
BAŞKA HANGİ ÜRÜNLERDE VAR?
Cıvanın çok tehlikeli olduğunun bir kez daha altını çizen Aydın, “Sadece yerine başka bir alternatifin kullanılamayacağı formülasyonların bileşimine girebilir” dedi. “Aslında cıvanın başlıca kullanım amacı ürünlerde mikrop üremesini durdurmak. Bu amaçla eskiden aşılarda koruyucu olarak ve antiseptik ürünlerde kullanılıyordu.”
Özgen ise cıvanın sadece cilt beyazlatıcı kremlerde kullanılmadığına dikkat çekerek, “Pudralarda, güneş kremlerinde, aseptik ve antibakteriyel bazı kremlerde, bazı ilaçlarda, eski tip civalı termometrelerde, evde kullanılan bazı eşyalarda, ahşap koruyucu bazı cilalarda, tarım ve böcek ilaçlarında, deterjan ve yumuşatıcılarda da kimi zaman bulunabiliyor” dedi.
AĞIZDAN ALINAN İLAÇLARDA ÇOK DAHA TEHLİKELİ
Sadece cilt yüzeyine uygulananlarda değil bazı ağızdan alınan ilaçlarda da cıva bulunuyor. ‘Ağızdan alınan mı yoksa cilde uygulanan mı daha riskli?’ sorusunu yönelttiğimiz Özgen, “Risk ağızdan alınan ilacın içindeki cıva miktarı ve türüne göre değişiklik gösterir. Aynı oran ve aynı tür cıva olduğunu varsayarsak ağızdan alma ile emilim, deriden uygulamaya göre daha fazla olacağı için bir miktar daha fazla riskten söz edebiliriz. Fakat genel olarak ağızdan alınan ilaçlar daha ciddi denetildikleri için ağızdan alınan bir ilaçta tehlikeli miktarda cıva bulunma ihtimali daha düşük” ifadelerini kullandı.
CIVA ANNE KARNINDAKİ BEBEĞİ BİLE ETKİLİYOR
Cıvanın sadece cilt beyazlatıcı gibi ürünleri kullananları değil, bu kişilerin çevresindekileri de etkilediğini söyleyen Aydın, “Hamile kadınlar, anne sütü alan bebekler ve küçük çocuklar da dahil olmak üzere bazı insanlar cıva toksisitesine karşı özellikle savunmasızdır. Cıva bileşikleri bebeklerin gelişmekte olan beyinlerine ve sinir sistemlerine zarar verir. Cıva anne sütüne geçtiği için yenidoğanlar da savunmasız olarak cıvaya maruz kalan grup arasında” dedi.