Yuvarlak masa kararları
Güncelleme Tarihi:
CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun davetiyle bir araya gelen 6 lider, iktidara gelmeleri halinde hayata geçirecekleri yeni sistemin mimarisini konuştular. Güçlendirilmiş parlamenter sistem mutabakat metninin liderler tarafından 28 Şubat’ta kamuoyuna açıklanacağı ve geçiş süreci için yol haritası üzerinde çalışmanın devam edeceği belirtildi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş toplantısı Çankaya Belediyesi’nin Ahlatlıbel Tesisleri’nde yapıldı. Ev sahibi Kılıçdaroğlu, konuk genel başkanları kapıda tek tek karşıladı. Liderler, hiyerarşik düzen içermeyen yuvarlak masada oturdu.
5 SAATİ GEÇTİ
Toplantıda partilerin kurmaylarınca üzerinde uzlaşma sağlanan güçlendirilmiş parlamenter sistem (GPS) geçiş raporu görüşüldü. 6 parti lideri, getirmek istedikleri sistemle ilgili yol haritası oluşturmaya çalıştı. 5 saat 15 dakika süren toplantının ardından açıklanan ortak bildiride şunlar kaydedildi:
“6 siyasi parti olarak hepimizin ortak sorumluluğu, uzlaşarak ve birlik içinde bu krizi aşmak, sorunlarımızı demokratik siyasetin alanını genişleterek, çoğulculuk temelinde çözebilmektir. Yasama, yürütme ve yargı organlarının güçlendirilmesinin yanında, demokratik hukuk devletini güçlendirmek amacıyla GPS mutabakat metni üzerinde çalışma gerçekleştirdik. Mutabakat metninin 28 Şubat 2022 tarihinde milletimizle paylaşılmasında mutabık kaldık.
ÖNCELİKLİ HEDEF YENİ SİSTEM
GPS’ye geçmek ortak ve öncelikli hedefimizdir. Geçiş sürecinin yol haritasının çalışılarak üzerinde mutabık kalınması ve vatandaşlarımızla paylaşılması konularında da uzlaşıya vardık. Tüm farklılıklarımızla beraber ‘biz’ düşüncesini, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği normları çerçevesinde temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alındığı, herkesin kendini eşit ve özgür vatandaş olarak gördüğü, düşüncelerini özgürce ifade edebildiği, inandığı gibi yaşayabildiği demokratik bir Türkiye’yi inşa etmektir.
Hedefimiz; kamu yönetiminde şeffaflık, eşitlik, tarafsızlık ve liyakatin sağlanması, yolsuzlukla etkin mücadele, siyasi makamların millete hizmetten başka bir amacının olmamasının garanti altına alınmasıdır. Bugün ‘Yarının Türkiyesi’ni inşa etmek için önemli bir adım attık.”
YENİ SİSTEM MİMARİSİ
Altı partinin iktidara gelmeleri halinde iki yıl içinde hayata geçirmeyi düşündüğü yeni sistemin mimarisi ana hatlarıyla şöyle:
Seçim barajı yüzde 3 olacak. Seçimlerde yüzde 1 oy alan partiler Hazine yardımı almaya hak kazanacak. Yardımın yüzde 25’i oy oranlarına bakılmaksızın eşit olarak, kalanı da oy oranları dikkate alınarak dağıtılacak. 7 yıllığına seçilecek cumhurbaşkanı partisiz, tarafsız, yetkisiz olacak, görev süresinin sonunda da aktif siyasete dönemeyecek. Yönetimde yetki ve sorumluluk başbakan ve Bakanlar Kurulu’nda olacak. Yeni sistemde hükümetin kurulması kolaylaştırılırken, gensoru ile yıkılması ise zorlaştırılıyor. Yeni hükümet alternatifini oluşturmadan başbakan hakkında gensoru verilemeyecek.
Yeni sistemde Meclis’in yetkileri de genişletiliyor. Hükümeti denetim yetkisi genişletilirken, tartışılan OHAL KHK’ları uygulamasına son veriliyor, diğer KHK’lara da etkin Meclis ve yargı denetimi öngörülüyor. Meclis, başında muhalefetten bir ismin bulunacağı ‘Kesin Hesap Komisyonu’ ile hükümetin bütçe harcamalarını denetleyecek.