Yurt dışında yaşayanlar nasıl oy kullanacak?

Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda değişiklik yapılmasına ilişkin tasarıyla ilgili oluşturulan alt komisyon, çalışmasını tamamlayarak, bazı değişikliklerle raporunu sundu. Anayasa Komisyonu da tasarıyı yarınki gündemine aldı.

Alt komisyon raporuna göre, yurt dışındaki vatandaşların oy kullanmalarıyla ilgili seçim işlerini yönetmek üzere Ankara'da Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulu oluşturulacak. İhtiyaç duyulması halinde birden fazla yurt dışı merkez ilçe seçim kurulu oluşturulabilecek. Yüksek Seçim Kurulu, bu konudaki gerekli düzenlemeleri yapacak.
Yurt dışında bulunan vatandaşların adres kayıt sistemindeki (MERNİS) bilgilerine dayalı olarak “Yurt Dışı Seçmen Kütüğü” oluşturulacak.

SEÇMEN KÜTÜKLERİNİ DÜZENLEME YETKİSİ

YSK'ya, seçmenleri resen seçmen kütüğüne kaydetme yetkisi verilecek.
Buna göre, seçmen kütükleri, MERNİS'teki kayıtlar esas alınarak YSK'ca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden güncelleştirilerek oluşturulacak.
Ayrıca, seçmen kütüğünün, her 4 yılda bir yeniden düzenlemesi ve her 2 yılda bir genel denetlenmesi için gerekli bilgileri toplamak amacıyla, Türkiye'de aynı zamanda Nisan ayının ikinci pazar günü yazım yapılabilecek.
Bu yöntemlerin hangisinin uygulanacağı, YSK'ca belirlenecek.
Muhtarlık bölgesi askı listesinin, her yıl, nisan ayının ilk pazartesi muhtarlıklarda askıya çıkarılması uygulamasından vazgeçilecek; bu listeler, seçim dönemlerinde ve 2 hafta süreyle askıya çıkarılacak.

BOYA UYGULAMASINA SON

Seçimlerde parmaklara çıkmayan boya sürülmesi uygulamasına da son verilecek. Sandık kurulu başkanı, oyunu kullanan seçmene kimlik kartını verirken seçmen listesindeki adı hizasına imzasını attıracak. İmza atamayanların sol elinin başparmağının izinin alınması yeterli olacak. Bu parmağı olmayan seçmenin ise hangi parmağını bastığı yazılı olarak belirtilecek.

YURT DIŞINDA OY VERME YÖNTEMLERİ

Yurt dışı seçmenler, gümrük kapıları dışında; mektup, sandık, elektronik oylama yöntemlerinden biriyle de oy verebilecek.
Yabancı ülkenin durumuna göre, hangi yöntemle oy kullanılacağı Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak YSK'ca belirlenecek.
Yurt dışı seçmenler, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halk oylamasında oy verebilecekler. Yerel seçimlerde ise oy kullanamayacaklar. Ayrıca sadece seçime katılan siyasi partilere oy verebilecekler.
Yurt dışında ve yurt dışı temsilciliklerde seçim propagandası yapılamayacak.

YURT DIŞINDA MEKTUPLA OY KULLANMA

Yüksek Seçim Kurulu, özel olarak imal ettirdiği oy pusulası ile özel renkte bastırılmış oy zarflarını, Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kuruluna gönderecek. Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulu, arkası kendi mührüyle işaretlenmiş oy pusulası ile oy zarflarını, seçimlerden 75 gün önce seçmenin yurt dışında kayıtlı olduğu adresine gönderecek.

Seçmene oyunu kullanmak üzere gönderilen özel zarflardan, bir köşesi Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulunun mührünü taşıyan küçük zarfa oy pusulası konulacak. Bu zarf, üzerinde “Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulu Ankara/TÜRKİYE” yazılı orta boy ikinci zarfa konacak ve bu ikinci zarf, üzerinde seçmenin yurt dışı adresi yazılı üçüncü büyük zarfa yerleştirilecek.

Seçmenler oy kullandıkları zarfı, seçim günü saat 17.00'a kadar Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulunda bulunacak şekilde posta ile gönderecekler.
Seçimin yapıldığı gün saat 17.00'den itibaren oy torbaları Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulunca açılarak sayım, döküm ve birleştirme işlemleri yapılarak sonuçlar, Ankara İl Seçim Kuruluna iletilecek. Sonuçlar, bu Kurulca tarafından da birleştirme tutanağı düzenlenerek Yüksek Seçim Kuruluna gönderilecek.

ELEKTRONİK ORTAMDA OY KULLANMA

Yüksek Seçim Kurulu, yurt dışında bulanan vatandaşların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aracılığıyla elektronik ortamda oy kullanabilmeleri amacıyla gerekli teknik alt yapıyı kurmaya, güvenli oy kullanılabilmesi amacıyla seçmenler için şifre veya benzeri güvenlik tedbirleri ile mükerrer oy kullanılmasını engelleyecek önlemleri almaya yetkili kılınacak.

Yurt dışındaki seçmenler, seçimin yapılacağı tarihten geriye doğru 30 gün öncesine kadar belirlenen süre içerisinde başlamak üzere, seçim günü saat 17.00'a kadar elektronik ortamda oy kullanabilecekler.

SANDIKTA OY KULLANMA, 45 GÜN ÖNCE BAŞLAYACAK

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan seçmenler, seçimin yapılacağı günün 45 gün öncesinden başlamak üzere seçim gününden önceki 7. gün, saat 17.00'a kadar Türkiye'nin yurt dışı temsilciliklerinde ve ihtiyaç duyulması halinde yerel makamların uygun göreceği diğer yerlerde kurulacak seçim sandıklarında oy kullanabilecekler. Oy kullanma işlemi mahalli saatle 08.00-17.00 arasında yapılacak.

GÜMRÜK KAPILARINDA OY VERME

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan seçmenler, seçimin yapılacağı günün 45 gün öncesinden başlamak üzere, seçim günü saat 17.00'a kadar yurda giriş ve çıkışlarında kullandıkları gümrük kapılarında kurulacak seçim sandıklarında oy kullanabilecekler.
Mükerrer oy vermeye teşebbüs eden veya verenlere, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek, ayrıca para cezası uygulanacak.
Sandık kurullarında görev alacak personele, (1200) gösterge rakamının memur aylık katsayısının çarpımıyla bulunacak tutar kadar ücret ödenecek.