Yüksek yargıda büyük tartışma

Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit'in dün Adli Yıl açılış töreninde yaptığı "Yüce Divan görevi Yargıtay'a verilsin" çıkışına, mevcut sistemde Yüce Divan görevini yürüten Anayasa Mahkemesi'nin Başkanı'ndan yanıt geldi.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, "bu, Türkiye'nin bugünkü meselesi değildir" dedi.

Arslan, Yargıtay Başkanı Cirit'in çıkışından sadece saatler sonra, adli yıl açılış resepsiyonunda yaptığı açıklamada, Yüce Divan görevinin hangi yüksek mahkeme tarafından yürütüleceğinin, "yasa koyucunun iradesinde olduğunu" da vurgulayarak, "Yasa koyucu, yani Meclis iradesi bunu Anayasa Mehkemesine vermiştir. Biz de en iyi şekilde bu görevi yerine getirmeye çalışıyoruz" dedi.

"YARGITAY BAŞKANLARI HEP BUNU SÖYLER...."

Hemen her adli yıl açılış töreninde Yargıtay başkanlarının bu görüşü dile getirdiğini ifade eden Arslan,şöyle dedi;

"Bu görüşe saygı duyuyoruz. Yargıtay Başkanımızın görüşüdür. Ama bu Türkiye'nin bugünkü meselesi değildir. Yargının güncel bir meselesi de değildir. Bu tamamen Anayasa koyucunun takdirindedir. Anayasa koyucu, yani Meclis iradesi bunu Anayasa Mahkemesine vermiştir. Biz de en iyi şekilde bu görevi yerine getirmeye çalışıyoruz."

Arslan, bir anayasa değişikliği olacağı zaman kendilerinin de kurumsal görüşlerini ifade edeceklerini ancak bu tartışmanın şu anda hiçbir pratik anlamı olmadığını söyledi.

Türkiye'de yargıya güvenin yeniden tesis edilmesinin temel meselelerden biri olduğunu vurgulayan Arslan, bu kapsamda dosya yüklerinin azaltılması ve karar kalitelerinin yükseltilmesinin asıl sorun olduğunu belirtti. Arslan şöyle dedi;

"Yargı organlarının nicelik ve nitelik itibarıyla kaliteyi yükseltmesi halinde yargıya güven de yükselecektir. Böylece Türkiye'deki yargıya yönelik birçok sorun da çözülecektir. Yoksa Yüce Divan meselesi, Yüce Divan'ın Anayasa Mahkemesinde ya da Yargıtayda olup olmadığı meselesi şu anda akademik bir tartışma konusu olabilir ancak pratik bir anlamı yok".

"YÜKSEK YARGIDA ÜSTÜNLÜK SIRALAMASI" TARTIŞMASI

AYM Başkanı Arslan, Yargıtay Başkanı'nın "yüksek yargıda üstünlük sıralaması yoktur" ve "Anayasa Mahkemesi'ne verilen yetki, yüksek mahkeme başta olmak üzere, mahkeme kararlarına yönelik bir denetim mekanizması değildir" çıkışına da yanıt verdi.

"Anayasa Mahkemesi, diğer yüksek mahkemelerle son derece uyumlu bir işbirliği içinde" mesajı veren Arslan, her yargı organının görevleri ve yetkilerinin Anayasa tarafından belirlendiğine vurgu yaptı. Anayasa Mahkemesi'nin 2012 yılından itibaren bu görevi en iyi şekilde yapmaya çalıştığını ifade eden Arslan, şöyle dedi;

"AYM, HİÇBİR MAHKEMENİN YERİNE GEÇEREK KARAR VERMİYOR...."

"Biz bireysel başvuruda hiçbir mahkemenin yerine geçerek karar vermiyoruz. Bireysel başvuruda yaptığımız, bir hak ihlalinin olup olmadığını denetlemektir. Eğer bir hak ihlali var diye tespitte bulunuyorsak, söz konusu yargı kararını ortadan kaldırmıyoruz. İhlalin giderilmesi için yargılamanın yenilenmesine karar verebiliyoruz. O kararı veren ilgili mahkeme, bu ilk derece mahkemesi olabiliyor, bazı durumlarda Yargıtay, Danıştay olabiliyor, o mahkemeler yeniden yargılama yaparak ihlalin ortadan kaldırılmasını sağlıyorlar. Yoksa yaptığımız mahkemenin kararını iptal etmek değil, mahkemenin yerine geçerek bir karar vermek değil. AİHM'nin yaptığı da bu. AİHM de bir denetim yapıyor. İhlal bulduğu takdirde de Türkiye'de bizim görevimiz bu ihlali ortadan kaldırmak oluyor. Bu Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuruda verdiği kararlar bakımından da geçerlidir. Bireysel başvuruda biz bir temyiz mercisi değiliz. Yargıtayın ya da Danıştayın verdiği kararları geçersiz kılan, onları bozan bir temyiz mercisi değiliz. Sadece bireysel başvuruda hak ihlali var mı yok mu bunun tespitini yapıyoruz. Yoksa bunun dışında bizim, mahkemelerin yerine geçerek bireysel başvuru yoluyla bir karar vermemiz veya mahkemelerin, Yargıtayın, Danıştayın üzerinde temyiz mahkemesi olarak çalışmamız mümkün değil."

YARGITAY BAŞKANI NE DEMİŞTİ?

yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit, dün sabah saatlerinde Adli Yıl açılış töreninde yaptığı çıkışla, Yüce Divan görevinin Yargıtay'a verilmesini istemişti. Türkiye'de Yüksek Mahkemelerin Anayasa uyarınca "aynı seviyede" olduklarını, aralarında bir üstünlük sıralaması bulunmadığına dikkat çekerek, şöyle demişti;

"ÇOK FAZLA YÜKSEK MAHKEME VAR..."

"Bizim ülkemizde birden fazla yüksek mahkeme vardır. Ve üstünlük sıralaması da yoktur."

6216 sayılı kanunla getirilen bazı hükümlerin meslek mensupları arasında rahatsızlık yarattığına da dikkat çeken Cirit, "Yüce Divan görevinin Yargıtay'a verilmesi gerekmektedir" demişti.