"YTL için herkes hazırlık yapmalı"

Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti, 2005 başından itibaren paradan 6 sıfır atarak Yeni Türk Lirası'na (YTL) geçiÅŸle ilgili hazırlıkların sürdüğünü belirterek, tüm ekonomik birimlerin bu konuda bir orkestra uyumu içinde çalışması gerektiÄŸini söyledi.Süreyye Serdengeçti, TRT 1'de katıldığı "Adres Ankara" programında, yeni para birimine geçiÅŸle ilgili konular hakkında bilgi verdi. Serdengeçti, paradan sıfır atan 50 ülkenin para birimini "yeni" ibaresiyle devam ettirdiÄŸine iÅŸaret ederek,  bu ÅŸekilde geçiÅŸin daha kolay olduÄŸunu vurguladı. Ancak bu oerasyonları bir kereden fazla yapmak zorunda kalınması durumunda, yeni bir ad bulmak gerektiÄŸini belirten Serdengeçti, "Ama biz tabiki istikrar programının baÅŸarılı olacağını, bu operasyonu bir kere yapıp geçmiÅŸin kötülüklerini geçmiÅŸe gömeceÄŸimizi düşünüyoruz" dedi. Serdengeçti, Merkez Bankası olarak "lira" adı üzerinde ciddi ısrarları olduÄŸunu, Atatürk döneminde kullanılmaya baÅŸlanan liranın cumhuriyetle özdeÅŸleÅŸtiÄŸini ifade ederek, "Bunu deÄŸiÅŸtirmek için hiçbir neden görmüyorum" dedi. 50 VE 100 YTL'LÄ°K BANKNOTLAR GELÄ°YOR Altı sıfır atılmasından sonra basılacak 20 yeni liraya kadar olan banknotlarda bir deÄŸiÅŸiklik yapmadıklarını, mevcut banknotların 6 sıfır atılarak YTL olarak salıcağını söyleyen Serdengeçti, "20 milyon TL yerine 20 YTL, 1 milyon yerine 1 YTL yazıyor. Farklı olarak 50 ve 100 YTL geleceelirten Serdengeçti, tek taraflı euroya geçme durumunda AB'deki otoritelerin likidite sıkışıklığı olduÄŸu zaman Türk bankacılık sisteminin "imdadına" yetiÅŸmesinin de söz konusu olmayacağını vurguladı.1 YTL HEM MADENÄ° PARA HEM BANKNOT OLACAK 1 YTL'nin hem madeni para hem de banknot olarak basılacağını belirten Serdengeçti, "Ä°ki ayrı kurum bastığı için her ikisinin de üretim, dağıtım ve stoklama programlarında karşılıklı olarak bir esneklik saÄŸlıyor. GerektiÄŸi kadar banknot matbaası, gerektiÄŸi zaman darphane basacak" diye konuÅŸtu.Serdengeçti, kabul görmesi durumunda 1 YTL'nin madeni olarak basılmasını öngördüklerini ifade ederken, banknonutn üretim maliyetinin daha yüksek olduÄŸunu, bu yüzden madeni para kullanma alışkanlığının yerleÅŸmesi gerektiÄŸini anlattı. Türkiye'de yüzed 1.1 olan madeni para oranının AB'de yüzde 5 dolayında bulunduÄŸunu belirten Serdengeçti, zaman içinde söz konusu oranı bu düzeye yükseltmeyi hedeflediklerini söyledi.HAZIRLIKLARSerdengeçti, YTL'ye geçiÅŸe yönelik hazırlıkların sadece Merkez Bankası'nın yapacağı iÅŸ olmadığını, ekonomik birimlerin bir orkestra uyumu içinde çalışması gerektiÄŸini vurguladı. Banka'nın YTL banknotların kağıt ve mürekkep sipariÅŸleri verilerek üretimine geçilmesi, bankalar arası fon iÅŸlemlerine iliÅŸkin donanımın buna uygun hale getirilmesi, muhasebe sistemleri, bilgisayar sistemleri, banka hesapları, kuruÅŸ bazlı deÄŸiÅŸiklikler yapılacak programlarda deÄŸiÅŸiklik, yeni damga ve harç pulları bastırılması gibi konularda çalıştığını anlatan Serdengeçti, diÄŸer birimlerin de yazarkasaların uyumu, stok takibi, muhasebe, kasa iÅŸlemleri, fiyatlama programları, kasiyerlerin eÄŸitimi, fiyat etiketlerine iliÅŸkin çalışmalar yapacağını anlattı."EUROYA GEÇİŞ DOÄžRU DEĞİL"Serdengeçti, yeni TL yerine neden euroya geçilmediÄŸine iliÅŸkin soruya verdiÄŸi yanıtta, Türkiye'nin AB üyeliÄŸi ve para birliÄŸine üye olmasının AB ekonomisine entegrasyonuyla mümkün olduÄŸunu, bunların gerçekleÅŸmesini beklemeden euroya geçilemeyeceÄŸini ifade etti. Serdengeçti, "Bütün bunlar henüz gerçekleÅŸmedi, fakat hükümran bir devlet kendi para biriminden vaz geçti... Türkiye en önemli hakkından vazgeçiyor. Bunun farkında mıyız" diye sordu.Euroya geçiÅŸin kamu borcunun sürdürülebilirliÄŸi sorununu da gündeme getireceÄŸini belirten Serdengeçti, tek taraflı euroya geçme durumunda AB'deki otoritelerin likidite sıkışıklığı olduÄŸu zaman Türk bankacılık sisteminin "imdadına" yetiÅŸmesiin de söz konusu olmayacağını vurguladı.TEK HANELÄ° ENFLASYON NE ZAMAN?Enflasyonla mücadelede daha alınması gereken çok mesafe olduÄŸunu belirten Serdengeçti, önümüzdeki dönemde enflasyonda baz etkisi dolayısıyla görülecek tek haneli deÄŸerlerin kalıcı olmayacağını, yılın sonlarında yeniden iki haneye çıkacağını, yıllık yüzde 12'lik hedefin deÄŸiÅŸmediÄŸini söyledi. Serdengeçti, tek haneli enflasyon düzeyinin ancak 2005'te kalıcı hale geleceÄŸini anlattı. Bunun için ekonomik programı kesintisiz sürdürülmesi gerektiÄŸini vurgulayan Serdengeçti, "Maliye, gelirler, para politikası, yapısal reformlar aksamadan sürdürülürse enflasyon yüzde 10'un altına düşürülecektir" dedi.CARÄ° AÇIK Serdengeçti, cari açıkla ilgili kaygıları deÄŸerlendirirken, Türkiye'de dalgalı kur rejimine geçiÅŸin göz ardı edildiÄŸini kaydetti. Hükümet ya da Merkez Bankası'nın bir kur hedefi olmadığını belirten Serdengeçti, "EÄŸer cari iÅŸlemlerde olumsuz beklenti varsa, zaten ekonomik birimler bunun gereÄŸini yapacak, ellerindeki dövizi satacak, cari dengeyi tesis edecektir. Cari dengeyle ilgili herhangi bir kuÅŸkunuz varsa, dikkat edeceÄŸiniz yer maliye politikasıdır" dedi.KUR DÜŞÜK TARTIÅžMASIÄ°hracatçıların kur düzeyinden yakınmalarını da deÄŸerlendiren Serdengeçti, "Kurun bu seviyesinde iÅŸ yapılamıyorsa, TL aşırı deÄŸerli bulunuyorsa, o zaman yapılacak tek ÅŸey; 'bu seviyelerde kalması mümkün deÄŸil, biz dolar alalım, euro alalım' demektir. DoÄŸal olarak sonu budur. Ama piyasaya giriyorsunuz, Merkez Bankası'ndan baÅŸka döviz alan yok" diye konuÅŸtu. Serdengeçti, Türkiye'nin uluslararası rekabet gücü sıralamalarında uzun yıllardır altlarda yer aldığını, yüksek oranlı devalüasyonların yaÅŸandığı 1994 ve 2001'te de sırasının yükselmediÄŸini belirterek, "Ama, 2003 yılında bir ilerleme var. TL deÄŸer kazandığı halde" dedi. Rekabet gücünün tek unsurunun kurlar olmadığını belirten Serdengeçti, "Rekabet gücünü kura baÄŸlamak en büyük aldatmacalardan biridir. Bir sürü unsuru var. En önemlisi makroekonomik istikrar" diye konuÅŸtu. FAÄ°Z Ä°NDÄ°RÄ°MÄ°Serdengeçti, Merkez Bankası'nın kısa vadeli faiz oranlarının, genel faiz düzeyine etkisinin yeterince gerçekleÅŸmediÄŸini, faizlerin genel düzeyinin en çok uygulanan politikalardan etkilendiÄŸini vurguladı. Reel faizleri de bu unsurun belirlediÄŸini belirten Serdengeçti, "Ä°stikrar programında ilerlersek, faizlerin genel düzeyi de aÅŸağı inecek. Kendisini daha güvenli hissedecek, Merkez Bankası da bunu kademeli ve tedbirli ÅŸekilde indirecek" dedi. Türkiye'nin ÅŸu ana kadar ekonomik istikrar programını uygulamada baÅŸarılı baÅŸarılı olduÄŸunu, iki yıl üst üste enflasyonun hedefin altında kaldığını, büyümenin yakalandığını anlatan Serdengeçti, "Sürdürülebilir büyüme ve tek haneli enflasyon da gelecektir" dedi. Â