YSK'dan seçmen kararı açıklaması

YSK'nın bugünkü toplantısının ardından seçmen sayısındaki 6 milyon artışla ilgili iddialara ilişkin yapılan yazılı açıklamada, seçmen kütüklerinin seçim takviminin el verdiği ölçüde daha uzun süreli olarak yeniden askıya çıkarılacağı belirtildi.

Bu askı süresinde vatandaşların ve siyasi partilerin ilgili seçim hukukunun ana esaslarından olan itiraz ve şikayet haklarını kullanmaları halinde kütüklerdeki hataların seçim kurullarınca giderileceği ifade edilen açıklamada, yetkili seçim kurullarının da resen bu hususta düzeltme işlemi yapacağı vurgulandı.

Yüksek Seçim Kurulu'nun açıklaması şu şekilde:

"29/03/2009 tarihinde yapılacak olan mahalli idareler seçimlerinde esas alınmak üzere, 298 sayılı Yasa’nın 5749 sayılı Yasa ile değişik 33 üncü maddesinin “Seçmen kütüğü, adres kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak Yüksek Seçim Kurulu’nca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir.” şeklindeki Yasa hükmü gereği, ADNKS’den (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden) güncelleştirmeye esas alınan veri tabanı ile ilgili olarak son günlerde yazılı ve görsel basında dile getirilen eleştiriler sonucu kamuoyunda oluşan endişelerin giderilmesi için aşağıdaki hususların açıklanmasında yarar görülmüştür.

          �

Kamuoyunca da yakından bilindiği üzere; Yüksek Seçim Kurulu’nca seçmen kütüklerinin düzenlenmesine esas alınan en son yazım 1997 yılında yapılmış. bundan sonra gerek Anayasa Mahkemesi’nin 26/11/2002 tarihinde nüfus sayımında sokağa çıkma yasağına ilişkin hükmü iptal etmesi ve gerekse de 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un “SEÇSİS Projesi kapsamında seçmen olan vatandaşların bilgisayar kayıtlarına aktarılmasına kadar 298 sayılı Yasa’nın 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında öngörülen genel yazım ve denetleme yapılamaz.” şeklindeki Geçici 22 nci maddesi hükmü gereğince, Yüksek Seçim Kurulu’nca 298 sayılı Yasanın 36 ncı maddesinde öngörülen şekilde seçmen kütüğü oluşturulmak üzere yazım yapılamamış, bu süreçte her seçim döneminde mevcut seçmen kütüklerinin güncelleştirilmesi için sadece seçmen kütüklerinin askıya çıkarılması yoluna gidilmiş ve bu uygulamanın doğal sonucu olarakta, bu süre zarfında sadece usulünce başvuruda bulunan vatandaşların seçmen kütüğüne yazılması ile yetinilmek durumunda kalınılmıştır.

 Bu uygulama nedeniyle, mevcut nüfusa göre seçmen sayısının az olduğuna dair daha önceki seçim döneminde yapılan eleştiriler kamuoyunun bilgisindedir.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemindeki bilgiler esas alınarak oluşturulan ve deneme amacıyla askıya çıkarılan seçmen kütüklerinde meydana gelen seçmen sayısındaki artış 29/08/2007 tarihinde kesinleşen ve halkoylamasında esas alınan seçmen kütüklerinin kesinleşmesinden 29/03/2009 tarihine kadar (19 Aylık) sürede 18 yaşını dolduran iki milyona yakın seçmenin kütüğe yazılmasından, geriye kalan ve daha önce kendi iradesi ile yazılmayan seçmenin yasa değişikliği sonucu re’sen yazılmasından kaynaklanmaktadır. Askıya çıkarılan seçmen kütüğünde bir kişiye birden fazla Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının verildiğine dair herhangi bir bulguya ulaşılamamıştır.

Anayasa’mızın ve ilgili kanunların kendisine verdiği görevleri yine Anayasa ve kanunların verdiği yetki çerçevesinde kullanmak durumunda bulunan Kurulumuz; metni yukarıya alınan 5749 sayılı Yasanın 4 üncü maddesi ile değişik 298 sayılı Yasanın 33 üncü maddesinin 22/03/2008 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra, yazılım programını veri tabanının alınacağı MERNİS yazılım programı ile uyumlaştırma çalışmasına vakit kaybetmeden başlamış ve ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi)’de yer alan ve seçmen kütüklerinin güncelleştirilmesinde esas alınması kanunla öngörülen seçmen bilgileri, Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü kayıtlarına aktarılmıştır. Bu uygulamanın ilk olmasının yaratabileceği aksaklıkların giderilmesinde yararlı olacağı düşüncesiyle, 29/03/2009 tarihinde yapılacak seçimler için yapılması zorunlu olan muhtarlık bölgesi askı listelerinin güncelleştirilmesi işleminden önce yaklaşan seçim takviminin elverdiği ölçülerde seçmen kütüklerinin 26/11/2008 tarihinde deneme amaçlı olarak askıya çıkarılması yoluna gidilmiş ve bu aşamada vatandaşlarımızın, siyasi partilerimizin ve medyamızın duyarlı ilgisiyle karşılaşılmıştır.

Yukarıda da belirtildiği üzere, seçmen kütükleri Kurulumuzca hazırlanacak seçim takviminin elverdiği ölçüde daha uzun süreli olarak yeniden askıya çıkartılacaktır. Bu askı süresinde, vatandaşlarımızın ve siyasi partilerimizin kütüklerde olabilecek aksaklıklarla ilgili olarak seçim hukukunun ana esaslarından olan itiraz ve şikayet haklarını kullanmaları halinde kütüklerde oluşabilecek hatalar, Kurulumuz ve ilgili seçim kurullarınca giderileceği gibi, yasalarda öngörüldüğü üzere yetkili seçim kurulları da re’sen bu hususta düzeltme işlemleri yapacaktır. Ayrıca sistemin alt yapısının da doğru işleyebilmesi amacıyla Nüfus ve Vatandaşlık İdaresi görevlileri de askı süresinde aralıksız olarak çalışacaklardır.

Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili olarak bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konuları ile ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlamakla görevli olan Kurulumuzun, bugüne kadar olduğu gibi 29/03/2009 tarihinde yapılacak seçimlerin de adil ve doğru yapılmasını teminen üzerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getireceğinden kuşku duyulmamalıdır. Eleştirilerin doğruya ulaşmada faydalı olduğu kuşkusuzdur. Ancak, bu eleştiriler yapılırken uzun deneyimler sonucu oluşturulan Cumhuriyet Kurumlarının yıpratılmaması gerektiği de unutulmamalıdır.

Ülkemizde ilk defa uygulama alanı bulan ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) ile ilgili olarak bir kısım eksik ve hataların bulunması muhtemeldir. Kurulumuzca bu verilere göre hazırlanan seçmen kütüklerinin askıya çıkarılmasındaki amaç, bu listelerde eksik ve hatalı işlemlerin düzeltilmesidir. Bu bağlamda, Kurulumuzca deneme amaçlı olarak yapılan askı sonuçları bilgisayar ortamına aktarılma işleminden sonra açıklanacak ve gerekli yerlere gönderilecektir.

Diğer yandan; 298 sayılı Yasanın 14 üncü maddesi uyarınca yapılmakta olan, oy kullanan seçmenin parmağının boyanması uygulanmasına da yasa koyucunun kanunda yaptığı değişikliğe bağlı olarak son verildiği kamuoyunca bilinmektedir.

Seçmen kütüğünün oluşturulması amacıyla ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi)’den alınan veri tabanıyla ilgili olarak yazılı ve görsel basında yer alan bazı haberler konusunda, gerek Kurulumuzca ve gerekse il ve ilçe seçim kurullarınca yapılan araştırma ve incelemelerin sonuçları aşağıda açıklanmıştır.

“Bir evde 79 seçmen Başlıklı Haber”

Çukurova Huzurevleri Mahallesi 77051 Sok. No:2/1 adresinde ikisi Almanya doğumlu olmak üzere toplam 79 kişinin seçmen yazıldığı iddiasına ilişkin olarak yapılan araştırmada;

Belirtilen adresin “Huzur Öğrenci Yurdu” adında bir yurt olduğu, burada barınanlardan 8’i haricindekilerin haberde belirtilen adreslerinin diğer adresleri olduğu tespit edilmiştir.

Yurtta şu anda iki kişinin kaldığı, 69 öğrencinin ise yurttan ayrılmaları ve yerleşim yeri adreslerinin bulunması nedeniyle diğer adreslerinin eski adres olarak kapatıldığı, yerleşim yeri adresi olarak beyanda bulunan diğer 8 öğrencinin ise belirtilen adreste kalmadıkları soruşturma sonucunda tespit edildiğinden Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 67 inci maddesi çerçevesi uyarınca da Cumhuriyet Savcılığına suç duyusunda bulunulduğu tespit edilmiştir.

 “Salman KURTULAN ve Cemil BAYIK’la İlgili Haber”

Çeşitli basın organlarında yer alan, dağdaki teröristlerin seçmen kütüğünde yer aldığına ilişkin haberlerin incelenmesinden Salman KURTULAN ve Cemil BAYIK ile ilgili olarak; yapılan tahkikat sonucunda ilgili kişilerin belirtilen yerleşim yeri adresi silinmiş ve seçmen kütüğünden çıkarılmışlardır.

 “Mercan KARA ile İlgili Haber”

13 Ocak 2007’de öldürülen terörist 1981 doğumlu Mercan KARA’nın seçmen kütüğünde kaydının bulunmadığı anlaşılmıştır. Ancak Uludere İlçesi seçmen kütüklerinde 1940 ve 1985 doğumlu Mercan KARA adlı iki kişinin yer aldığı, 1985 doğumlu Mercan KARA’nın yapılan itiraz üzerine ilçe seçim kurulunca seçmen listesindeki kaydının silindiği tespit edilmiştir.

DTP Milletvekili Hasip KAPLAN’ın TBMM 02/12/2008 tarihli 24. Birleşiminde yaptığı konuşmada, Sur İlçesinde Polis Okulunun 800 öğrencisinin örgütlü olarak kayıt yaptırdığına ilişkin açıklaması;

Sur İlçesi sınırları içerisinde 825 öğrenci kapasiteli polis okulu bulunmaktadır. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının 140/I no’lu genelgesinin 7’inci maddesinin (c) fıkrasında seçmen niteliği taşıyan öğrencilerle ilgili hükümler doğrultusunda; polis okulu öğrencilerinin okullarından aldıkları öğrenim belgeleri ile birlikte yaptıkları başvurular üzerine, işlemlerinin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.�

“49 Yıl Önce Ölen Kişinin Seçmen Olduğu Başlıklı Haber”

İzmir İli Konak İlçesi Miralı Mahallesinde ikamet eden Ali İhsan ÖZILGIN’ın 49 yıl önce ölen kızı Sevgi ÖZILGIN’ın ölüm olayının bildirilmemesi nedeniyle nüfus kayıtlarında sağ göründüğü ve seçmen listesinde isminin bulunduğu tespit edilmiş, babasının Konak İlçe Nüfus Müdürlüğüne defin belgesiyle müracaat etmesi üzerine 16/12/2008 tarihinde ölümü nüfus kayıtlarına işlenmiş ve seçmen kütüğünden çıkarılmıştır.

“15 Yıl Önce Ölen Kişi Listede Başlıklı Haber”

Serap ŞANLI adında 1970 ve 1967 doğumlu iki ayrı kişinin olduğu, yapılan sorgulama sonucunda 1967 doğumlu olan Serap ŞANLI’nın 1968 tarihinde öldüğü ve kaydının kapatıldığı, 1970 doğumlu Serap ŞANLI’nın ise sağ olduğu tespit edilmiştir. T.C. kimlik numarasının tekliği esas olup, her iki Serap ŞANLI’nın da ayrı ayrı Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunmaktadır.

“Bu Kez De Hayali Seçmen Başlıklı Haber”

Mersin İli Erdemli İlçesinin Ayaş Beldesinde aynı adreste farklı kişilerin olduğu, 4.250 nüfuslu olan beldede seçmen kütüklerinde 2.750 seçmenin yer aldığı, ayrıca bir mahalle muhtarının itirazı üzerine 45 kişinin kaydının sahte olması nedeniyle silindiği iddiasına ilişkin yapılan incelemede;

İlçe Seçim Kurulu’nca kolluk kuvvetlerine yaptırılan tahkikat sonucunda Ayaş Kasabası Merdivenlikuyu Mahallesinde 43 seçmenin, Çanakçı Mahallesinde 8 seçmenin, Yemişkumu Mahallesinde 44 seçmenin ve Kumkuyu Mahallesinde 26 seçmenin kaydının silindiği ve kişiler hakkında Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 67 nci maddesi hükümlerine göre işlem yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulduğu tespit edilmiştir.

“Bir Apartmanda 28 Hayali Seçmen Başlıklı Haber”

İstanbul Altay Çeşme Mah. Orkide Sok. Kenanbey Apartmanında oturmadığı halde, oturuyormuş gibi göründüğü iddia edilen ailelerle ilgili hatanın, kişilerin yerleşim yeri adreslerini bilmemeleri ve daire numaralarını yanlış beyan etmelerinden kaynaklandığı görülmüştür. Söz konusu adreslerde oturduğu görülen üç ayrı ailenin yerleşim yeri adreslerindeki yanlışlık giderilmiştir.

Anayasal görevi seçimleri dürüstlük ve güven içinde yaptırmak olan Yüksek Seçim Kurulu, seçimin dürüstlüğüne ilişkin tüm önlemlerini alarak güncelleştirme işlemi sonrası kesinleştirilecek seçmen kütüğü ile mahalli idareler genel seçimlerini yapacaktır.  

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.