Yollar bakımlı ve para bozdurmak kazançlı

SILA yolu güzergahında Bulgaristan’a alternatif olan Makedonya vize istemi­yor. Yeni uygulama: AB vatandaşları biyometrik kimlik kartlarıyla giriş yapa­bilir. Ancak eski AB kimlik kartı ve Türk kimlik kartı sınırda geçmiyor. Araç için yeşil sigorta kartı şart. Yoksa veya Make­donya açık değilse, sınırda 50 Euro karşılığı ek sigorta mecburi. Makedonya’da yer yer sınır polisi yolculardan para istiyor. Çorba parasına burada börek parası deniyor. Ancak Makedon yetkililer rüşvete karşı çok hassaslar. Makedon yetkililer rüşvet isteyen görevliyi 197 nolu telefona şikayet etmeye çağırıyor.

TÜRKLER ÖNEMLİ
Makedon emniyet yetkilileri, döviz kaynağı olarak gördükleri Türk yolcuların bu güzergahta güvenli seyahat etmesine son derece önem veriyor. Bunda Hürriyet Gazetesi’nin sıla yolundaki sorunları ısrarlı biçimde her yıl yetkililere taşıma­sının payı büyük. Makedonya’da sabah 05.00 ile 08.00 saatleri arasında yorgunluk çok tehlikeli. Aşırı yorgunluk kazalara sebebiyet verebilir.
12 yaş altı çocuklar arka koltukta otur­mak zorunda. Araçta yedek ampul, ikaz üçgeni, ilk yardım çantası, çekme halatı ve reflektörlü yelek şart. Açık yolda araçtan inen yolcu reflektörlü yeleği giymek zorun­da. Trafik polisi aracın teknik donanımını kontrol edebilir. Trafik polisi dışında kimse araçları durduramaz.

TÜRKÇE BİLİYORLAR
Makedonya sınır kapılarında Makedon Türkler de çalışıyor. Bazı sınır polisleri biraz Türkçe biliyor. Gümrük polisinin araçtaki eşyaları kontrol etmek istemesi halinde karşı gelmeyin. Bagaj kontrolüne karşı çıkan sürücüler ile gümrük görevli­leri arasında sorunlar yaşanıyor. Gümrük görevlisi bagajınızı açın diyorsa, itiraz etmeyin. Aksi takdirde daha sıkı arıyor ve bekletiyor. Gümrük memurları yolcunun davranışına göre hareket ediyor.

PARA BOZDURUN
Tabanovce sınır kapısında pasaport ve gümrük kontrolünden hemen sonra döviz büfesi var. Burada para bozdurmakta fayda var. Makedonya para birimi denar (MKD). 1 Euro yaklaşık 61 denar. Sınırdaki derme çatma dükkanların önünde yolculardan para dilenen çocuk dilenciler geziyor. Ara­cınızın cam ve kapılarını açık bırakmayın. Araç camının önüne çanta ya da cüzdan koyarak, hırsızlığa davet çıkarmayın.

Makedonya-Yunanistan güzergahı yolu yaklaşık 3 veya 4 saat uzatıyor. Makedon­ya’nın Sırbistan sınırındaki Tabanovce sınır kapısından Yunanistan sınırındaki Bogorodica sınır kapısına kadar yol 193 km. 2.5 saatlik bir yol. Bunun 165 km’si otoyol, 28 km’si ise tek şeritli karayolu. Otoyolda Atina Selanik istikametini takip etmek gerekiyor. Veles (Köprülü), Negoti­no, Demir Kapija (Demir Kapı), Gevgelija (Gevgeli) yönü izlenerek Bogorodica sınır kapısına varılıyor.

GÜMRÜK
Makedonya gümrük mevzuatına göre yolcu başına 10 bin Euro üzeri paranın gümrüğe beyan edilmesi, karşılığında makbuz alınması ve çıkışta bu makbu­zun gümrüğe gösterilmesi gerekiyor. ülkeden çıkışta yapılan kontrollerde beyan edilmemiş 10 bin Euro’yu aşan nakit para ya da çeke el konuluyor ve ceza yazılıyor. 18 yaş üzeri her yolcunun bir karton, bir litre alkol, 2 litre şarap, 50 ml parfüm hakkı var.

CEZALARA DİKKAT
Farlar gündüz açık değilse, cezası 45 Euro karşılığı Denar. Trafik polisi para cezası tahsil etmez. Her suçta polis belgelere el koyar. Sürücü cezayı banka ya da postaneye yatırdıktan sonra, polisten belgelerini alarak yoluna devam eder. Sınırdaki döviz büfeleri 24 saat açık. Araçta cep telefonuyla konuşmanın veya kemer takmamanın cezası 3 bin Denar (50 Euro). Hız sınırını 50 km’nin üzerinde aşmak, alkollü ve hatalı sollama ağır suç teşkil ediyor. 50 Euro ile 500 Euro arasında değişen para cezaları var. Sağdan sollamanın cezası 300 Euro. Otoyolda hız sınırı 120 km. 10 km’ye kadar tolerans tanınıyor. Hız sınırını 30 ile 50 km arası aşmanın cezası 50 Euro. 50 km’yi aşarsa, 300 Euro ve 3 aydan 12 aya kadar Makedonya’da araç kullanamaz. Buna mahkeme karar veriyor. Ceza peşin ödenirse miktar yüzde 50 düşüyor. Kazalarda sürücü mahkemeye çıkıyor. Ölümcül kazalarda cezalar 3 yıldan başlıyor.

OTOYOL ÜCRETİ
Makedonya’da otoyol ücreti çok cüzi ve gişelere girişte ödeniyor. Gişelere girerken, ücretler denar ve Euro karşılığı levhalarda yazıyor. En fazla otoban ücreti 60 denar veya 1 Euro. En az otoyol ücreti 30 denar (50 Cent). Otoban ücreti Euro olarak da ödenebiliyor. Ancak Cent alınmıyor ve üzeri de Cent olarak ödenmiyor. Bu nedenle bir miktar para bozdurmak yararlı. Euro olarak ödemek isteyenlerin yanında 1 Euro bozuk para bulundurmasında fayda var. Otoyo ücreti ödememenin cezası 300 Euro.

ÖNEMLİ TELEFONLAR

T.C. Üsküp Büyükelçiliği
Slavey Planina-B
1000 Üsküp
Telefon: (00389 2) 311 32 70
Polis: 192
İlkyardım: 194
İtfaiye: 193
Gümrük şikayet: 197
Makedonya Otomobil Kulübü (AMCM) araç arızası veya yardım: 196

MAKEDONCA SÖZLÜK

Dogledanye: Hoşçakalın
Blagodaram: Teşekkürler
Somun: Ekmek
Pomagay: İmdat
İma povreden: Yaralı var
Voda: Su
Kafe: Kahve
Kolku pari: Ne kadar?
Meso: Et
Govedsko meso: Sığır eti
Yağneşko meso: Kuzu eti
Pleşko meso: Piliç eti