Yolcular, Duty Free’leri zengin etti

Duty Free'ler yani vergisiz satış yapan mağazalar uçak yolcuları sayesinde 21 milyar dolarlık ciroya ulaştılar.

Şu günlerde 50'nci kuruluş yıldönümünü kutlayan Duty Free'ler ilk kez Amerika'da açıldı. Havayolu yolcuları için Duty Free'ler vazgeçilmez alış veriş cennetidir. Havalimanlarındaki mağazalarda toplam Duty Free satışlarının yüzde 42'si gerçekleştiriliyor. Ayrıca yaklaşık 1.8 milyar dolarlık satış da uçaklarda yapılıyor. Kurulurken Duty Free'lerin amacı vergisiz sigara ve içki satışı yapmaktı. Bugün ise Duty Free'ler sigara ve içkinin yanı sıra parfümden saate binlerce malın satıldığı önemli bir sektör.

Duty Free mağazalarında en çok satılan mallar arasında sigara birinciliğini koruyor. Ancak son yıllarda sigara satışlarında önemli miktarda azalma var. Sigarayı satışlarda kozmetik malzemeleri izliyor. Kozmetik malzemeleri içinde de kadın parfümleri önemli yer tutuyor. Üçüncü büyük satış maddesi ise içki. Uçak yolcularının içkide tercihleri İskoç viskileri. Uzmanlar gelecekte en büyük artışın kozmetik malzemelerinde olacağı görüşündeler. Satış sıralamasında daha sonra saat, deri ürünleri, tekstil ve bavullar geliyor. Ancak son yıllarda mücevherat satışları da arttı. Adet olarak mücevheratın satışı az da olsa ciro açısından oldukça önemli.

Dubai cennet

Dünyanın en önemli Duty Free mağazaları Dubai'de. Burada her türlü elektronik malzemeden Porche otomobile kadar binlerce mal bulunuyor. Alışveriş meraklıları içinse tam bir cennet. Dubai ile rekabet edebilen pek az yer var. Diğer bir önemli Duty Free merkezi ise Singapur. Güneydoğu Asya'nın en ucuz Duty Free mağazaları burada. Tüm fiyatlar Duty Free şirketlerinin oluşturduğu özel bir kurul tarafından denetleniyor. Avrupa'nın önemli havalimanlarından biri olan Amsterdam Schiphol'de ise sigara, içki ve parfümeri dışında en çok satanlar arasında lale soğanları bulunuyor. Altı aylık büyüme zamanları olan lale soğanları en çok Haziran ve Aralık aylarında müşteri buluyor. Lale soğanına en fazla talep Amerikalılar ve Japonlar'dan geliyor. İstanbul Atatürk Havalimanı Duty Free'leri ile başta THY olmak üzere üzere özel havayolu uçaklarının Duty Free'leri Avrupa ve Balkanların en ucuzları. Bunu öğrenen yabancılarda Türkiye'deki Duty Free'lerden çok alışveriş yapıyorlar.

Geleceği tartışıldı

Duty Free'lerden en fazla alış veriş yapanların başında Japon turistler geliyor. Alışverişte Japonlar oldukça yüksek miktarda da para harcıyorlar. Japonları Amerikalılar izliyor. Dünyadaki en büyük Free Shop zincirine sahip olan kuruluş ise TRI. İkinci büyük kuruluş ise Swissair'ın sahip olduğu Nuance International.

Geçtiğimiz günlerde Cannes'de düzenlenen Duty Free kongresinde sektörün sorunları tartışıldı. Ana konuların başında da 30 Haziran 1999'dan sonra Avrupa'da Duty Free'lerin geleceğiydi. Bu tarihten sonra Avrupa'da sınırların kaldırılacağını belirten uzmanlar, yıkılan gümrük duvarlarıyla birlikte Duty Free'lerin bir anlamı kalmayacağını söylüyorlar. Bu konuda çalışmalar yapan uzmanlar kararlarını gelecek yıl Mayıs ayında Hong Kong'da düzenlenecek olan toplantıda tartışacaklar.