http://www.yok.gov.tr/duyuru/yokkanun.pdf"2547 SAYILI YÜKSEKÖĞRETİM KANUNUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN" TASARISI TASLAĞI MADDE 1 - 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3-4-5-6-8-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25-26-27-28-29-30-35-40-41-42-46-47-48-49-50-53-54-55-56-57-58-61-62 inci maddeleri, bazı madde kenar başlıkları, bölüm sayı ve kenar başlıkları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; Kanuna "Vakıf Yükseköğretim Kurumları" başlıklı ONİKİNCİ BÖLÜM ve bu bölüm içinde "Vakıf Yükseköğretim Kurumları" başlığı altında 66 ıncı madde eklenmiş; Kanunun "Yürürlükten Kaldıran Kanun ve Hükümler" başlıklı 66 ıncı maddesinin numarası 67 olarak değiştirilmiştir. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Tanımlar MADDE 3 - Bu Kanunda yer alan; a) Bilimsel özgürlük : Bilimsel etik kurallara titizlikle bağlı kalmak koşuluyla, öğretim elemanlarının üniversite içinde ve dışında özgürce bilimsel araştırma yapmalarını; bilimsel görüşlerini tartışma, yayımlama ve sanatsal dışavurum yoluyla hiçbir etki altında kalmaksızın açıklayabilmelerini, b) Stratejik plân : Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performansını ölçmelerini ve bunlara ulaşmak için izlenecek yol ve yöntemler ile kaynak dağılımını içeren plânı, c) Öz değerlendirme : Yükseköğretim kurumlarında verilen eğitim-öğretimin niteliğinin, her türlü eylem ve işlemin hukukun üstünlüğü ilkesine uygunluğunun, kurumun topluma karşı sorumluluğunun, kaynakların şeffaflık ve hesap verebilirlik esaslarına göre etkin ve verimli bir biçimde kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesini, ç) Dış değerlendirme (akreditasyon) : Yükseköğretim kurumlarında diplomaya yönelik eğitim-öğretim programlarının ulusal ve uluslararası ölçütlere uygun bir şekilde düzenlendiğinin, eğitim-öğretimin bu doğrultuda devam etmekte olduğunun, bu programların yükseköğretimin amacına uygun nitelikleri haiz mezun vermeyi sağlayacak ölçütlere sahip bulunduğunun; üniversite dışında, ulusal ya da uluslararası genel kabul görmüş yetkili bir kurum tarafından değerlendirilmesinin yapıldığı ve yönetimin kalitesinin ölçüldüğü sistemi, d) İdarî ve malî özerklik : Üniversitelerin idarî ve malî konularda, Anayasa ve kanunlar çerçevesinde serbestçe karar alarak uygulayabilmelerini, e) Demokratik katılım : Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının; kuruluş, yönetim ve işleyişlerinde öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer ilgili tarafların katılımını ve çoğulculuğu, f) Yükseköğretim : Ortaöğretime dayalı en az dört yarıyılı kapsayan her düzeydeki eğitim-öğretimi, g) Üst kuruluşlar : Yükseköğretim Kurulu ile Üniversitelerarası Kurul, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ve Yükseköğretim Denetleme Kurulunu, ğ) Yükseköğretim kurumları : Üniversiteler, yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar, meslek yüksekokulları ile uygulama ve araştırma merkezlerini, h) Üniversite : Topluma ve insanlığa hizmet etmek amacıyla araştırmaların yapıldığı; bilimsel bilgi, kuram ve yöntemlerin yaratıldığı, geliştirildiği, öğretildiği, uygulandığı ve yayınlandığı; ulusal kültürün evrensel değerlerle yoğrulup yayıldığı; özgür ve yaratıcı düşüncenin geliştirildiği ve her türlü bilimsel danışmanlığın yapıldığı; bilimsel özerklik ile idarî ve malî özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz yükseköğretim kurumunu, Üniversite ile eşdeğer statüye sahip olan yüksek teknoloji enstitüsü ise, özellikle yüksek teknoloji alanında araştırma-geliştirme, eğitim-öğretim, yayın ve danışmanlık yapan yükseköğretim kurumunu, ı) Fakülte : Lisans düzeyinde en az sekiz yarıyıllık eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, uygulama ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu, i) Enstitü : Belli bilim alanlarında veya bilim alanları arasında lisansüstü eğitim-öğretim, araştırma, uygulama ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu, j) Yüksekokul : Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan sekiz yarıyıllık eğitim-öğretim, uygulama, araştırma ve yayın yapan yükseköğretim kurumunu, k) Konservatuvar : Müzik ve sahne sanatları alanlarında eğitim-öğretim, araştırma yapan ve eser ortaya koyan yükseköğretim kurumunu, l) Meslek yüksekokulu : Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan uygulama ağırlıklı dört yarıyıllık eğitim-öğretim yapan yükseköğretim kurumunu, m) Bölüm : Fakülte ve yüksekokullarda kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil eden, bir veya birbirini tamamlayan ya da birbirine yakın birden fazla anabilim/anasanat dalından oluşan idarî ve akademik temel birimi, n) Anabilim / anasanat dalı: Bir bölüm içinde yer alan temel eğitim-öğretim birimini, o) Uygulama ve araştırma merkezi : Eğitim-öğretimin desteklenmesi amacıyla, çeşitli alanların uygulama ihtiyacına ve bazı meslek dallarının hazırlık ve destek faaliyetlerine yönelik olarak araştırma, geliştirme ve uygulamaların yapıldığı yükseköğretim kurumunu, Uygulama ve araştırma merkezi ile aynı statüye sahip olan sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ise, tıp fakültelerinde mezuniyet öncesi ve sonrası tıp eğitimine ilişkin her türlü uygulama ve araştırmaların yapıldığı, aynı zamanda sağlık hizmetlerinin verildiği kurumu, ö) Öğretim elemanı : Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyesi, öğretim görevlisi, okutman ve öğretim yardımcılarını, p) Öğretim üyesi : Yükseköğretim kurumlarında görevli; (1) Profesör : En yüksek düzeydeki akademik ünvana sahip öğretim üyesini, (2) Doçent : Üniversitelerarası Kurulca doçentlik ünvanı verilen öğretim üyesini, (3) Yardımcı doçent : Doktora, tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlik ünvanını aldıktan sonra kazanılan ilk düzeydeki öğretim üyeliğini, r) Öğretim görevlisi : Öğretim üyesi bulunmayan alanlarda ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü olan konusunda uzmanlaşmış öğretim elemanını, s) Okutman : Çeşitli öğretim programlarında ortak zorunlu dersleri okutan ve/veya uygulayan öğretim elemanını, ş) Öğretim yardımcıları : Yükseköğretim kurumlarında görev yapan araştırma görevlileri, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim-öğretim plânlamacılarını, t) Önlisans : Nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, ortaöğretime dayalı en az dört yarıyıllık bir programı kapsayan ve lisans öğretiminin ilk kademesini oluşturan yükseköğretimi, u) Lisans : Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan yükseköğretimi, ü) Lisansüstü : Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitim-öğretimini kapsayan; (1) Yüksek lisans : Bir lisans öğretimine dayalı ve en az iki yarıyıllık eğitim-öğretim ve araştırmayı amaçlayan öğrenimi, (2) Doktora : Lisans öğretimine dayalı en az sekiz yarıyıl veya yüksek lisansa ya da eşdeğer bir diplomaya sahip olanlar için en az altı yarıyıllık programı kapsayan ve bağımsız bilimsel çalışma yapabilme liyakatine ulaşıp özgün bir araştırma ortaya koymayı amaçlayan temel akademik öğrenimi, (3) Tıpta uzmanlık : Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve tıp doktorlarına belirli alanlarda özel beceri kazandırmayı ve yetki sağlamayı amaçlayan doktoraya eşdeğer öğrenimi, (4) Sanatta yeterlik : Lisans öğretimine dayalı en az sekiz yarıyıllık, yüksek lisansa dayalı en az altı yarıyıllık programı kapsayan ve özgün bir sanat eserini ortaya koymayı, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktoraya eşdeğer öğrenimi, v) Yükseköğretimde eğitim-öğretim türleri: (1) Örgün eğitim-öğretim : Öğrencilerin, eğitim-öğretim süresince ders ve uygulamalara devam etme zorunluluğunda oldukları, bir diplomaya yönelik olan normal eğitim-öğretimi; bunun bir türü olan ikinci eğitim-öğretim ise, daha fazla sayıda öğrenciye eğitim-öğretim fırsatı sunmak amacıyla, üniversitelerin fiziksel ve insan gücü kaynaklarından yararlanarak mesai saati dışında yapılan eğitim-öğretimi, (2) Yaygın eğitim-öğretim : Toplumun her kesimine değişik alanlarda bilgi ve beceri kazandırmayı ve yenilenmeyi amaçlayan ve kurslar yoluyla yapılan eğitim-öğretimi, (3) Meslekî ve teknik eğitim bölgesi : Bir veya daha fazla meslek yüksekokulu ile eğitim-öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilmiş, meslekî ve teknik ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarından oluşan eğitim-öğretim grubunu, (4) Uzaktan öğretim : Eğitim-öğretimin her düzeyinde; basılı malzeme, radyo, televizyon ile diğer bilgi teknolojileri kullanılarak yapılan, öğrenen ile öğretenin aynı mekânda bulunmasını gerektirmeyen ve etkileşimli uzaktan öğretim ile açık öğretimi de kapsayan eğitim-öğretimi, Etkileşimli uzaktan öğretim : Ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde; bilgi teknoloji ve yöntemleri kullanılarak yapılan eğitim-öğretimi, Açık öğretim : Yükseköğretimin belirli dallarında, devam zorunluluğu olmaksızın, sadece yarıyıl içi ve yarıyıl sonu sınavlarına katılmak koşuluyla yapılan uzaktan öğretimi, (5) Sürekli eğitim-öğretim : Belli bir eğitim düzeyindeki bireylerin kendilerini hayatboyu geliştirmeleri ve yenilemeleri amacıyla yapılan ve diplomaya yönelik olmayan eğitim-öğretimi, y) Bilim alanı : Üniversitelerde fen, sosyal ve sağlık ile ilgili konularda eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapılan bilim gruplarını, z) Öğrenci katkı payı : Öğrencilerden alınan eğitim-öğretim harcını, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Yükseköğretimde Amaç Yükseköğretimin Amacı MADDE 4 - a) Atatürk ilke ve inkılaplarına, Cumhuriyete, demokrasiye, laikliğe, hukukun üstünlüğüne bağlı, insan haklarına dayalı ve toplumun kültür değerlerine saygılı, aklın ve bilimin üstünlüğünü kabul eden, çağdaş uygarlık değerlerini benimseyen, uluslararası düzeyde rekabet edebilir bilgi ve beceriye sahip bireylerin yetişmesini sağlamak, b) Bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji yaratmak, bilim verilerini yaymak, yurtiçi ve yurtdışı kurumlarla işbirliği , öğrenci ve öğretim üyesi değişimi yaparak (Sokrates-Erasmus programları vb). bilimin gelişmesine katkıda bulunmak, c) Ülkenin ve toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda gelişmesini bilim yoluyla güçlendirmek ve toplumun refahını artırmak amacıyla; ülke kalkınmasına temel olacak programları hazırlamak ve bu suretle ülkenin çağdaş dünyada seçkin bir üye haline gelmesine yardımcı olmak, ç) Öğretim elemanı ve öğrencilerin eğitim-öğretim ile ilgili hak ve özgürlüklerini kullanmalarına olanak sağlamak, öğrencilerin yeteneklerini ortaya çıkararak bilgi edinme ve bilgi yaratma becerilerini artırmak ve yükseköğretimdeki fiziksel ve sosyal şartları geliştirmektir. d) Diploma, akademik ve onur ünvanları vermek ve bunların denklik ve akademik niteliklerini onaylamak. Ana İlkeler MADDE 5 - a- Yükseköğretim kurumları; 1-"Eğitim ve öğretim, Atatürk İlkeleri ve İnkılâpları ile çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetimi ve denetimi altında yapılır" ilkeleri doğrultusunda, öğrencilere çağdaş uygarlık bilincinin kazandırılmasını sağlamak, 2-Evrensel hukuk ilkelerini, Anayasada öngörülen temel hak ve hürriyetleri, hukukun üstünlüğünü, sosyal devlet anlayışı ile fırsat eşitliği ve dayanışmayı gözetmek, 3-Milli kültürümüzü evrensel kültür içinde geliştirerek öğrencilere, milli birlik ve beraberliği kuvvetlendirici ruh ve irade gücü kazandırmak, 4-Eğitim-öğretim, araştırma ve yayım faaliyetlerinde akademik etik ve liyakat esasına dayanarak, mevcut kaynakları rekabetçi bir anlayış içinde şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda etkin ve verimli bir biçimde kullanmak, 5-Karar alma ve uygulama süreçlerinde çoğunculuğu ve demokratik katılımı sağlamak, 6-Eğitim ve öğretimi öğrenci odaklı kılmak; bu amaçla öğrencilerin eğitim-öğretim sürecinde etkin katılımını sağlayacak önlemler almak; kendileri ile ilgili konularda temsilcileri aracılığıyla görüşme ve karar süreçlerine katılmalarını sağlamak; araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerini destekleyip teşvik etmek, 7-Bilimsel çalışmalarda ve diğer faaliyetlerde kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşlarıyla işbirliği yapmak; araştırmacıların yüksseköğretim kurumları kütüphanelerinden ortak yararlanmalarını sağlamak, 8-Eğitim-öğretim plân ve programlarını bilimsel esaslar çerçevesinde, ulusal ve yerel ihtiyaçlara göre, eğitim-öğretimde birlik ilkesini bozmadan, örgün, yaygın, sürekli ve açık öğretimi de kapsayacak şekilde hazırlamak, uygulamak ve geliştirmek, 9-Eğitim-öğretim, araştırma ve sosyal faaliyetlerin yürütülmesinde kültürel ve tarihsel değerler ile çevreyi korumak ve bu bilinci geliştirmek, 10-Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Türk Dili ve Kültürü ile yabancı dil derslerini en az iki yarıyıl olmak şartıyla zorunlu olarak okutmakla yükümlüdür. b - Yükseköğretim kurumlarından; 1-Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerinin kuruluşu, Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine kanunla, 2-Fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları ve enstitülerin, araştırma ve uygulama merkezlerinin kuruluşu, eğitim-öğretim programları açma ve kapamaları, üniversite senatolarının kararı üzerine Yükseköğretim Kurulunun onayı ile, 3-Meslek elemanı yetiştiren bakanlıklara bağlı yüksekokulların kuruluşları Yükseköğretim Kurulunun tespit edeceği esaslara göre Bakanlar Kurulu kararı ile olur. c- Yükseköğretim kurumlarında aynı ya da özdeş nitelikte eğitim-öğretim yapan birden fazla birim kurulamaz. MADDE 6 - (c) bendinin ikinci paragrafı, (d) bendinin ikinci paragrafının son cümlesi ile (e) bendinin birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. (c) bendinin 2. paragrafı: "Yükseköğretim Genel Kurulu, yukarıdaki (b) fıkrasında yazılı kişilerden oluşur. Genel Kurul ayda iki kere toplanır. Başkanın çağrısı veya üyelerin en az üçte birinin yazılı isteği üzerine olağanüstü toplantılar yapılabilir." (d) bendinin ikinci paragrafının değişen son cümlesi: "Genel Kurul, çalışmalarında süratlilik ve verimlilik sağlamak amacıyla kendi içinde komisyonlar oluşturabilir". e) "Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri sürekli görev yaparlar. Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu üyeleri; yükseköğretim kurumlarında ders verme ve bilimsel yayın yapma, kamu yararına çalışan dernek ve kurumlar ile vakıflar ve bunların kurmuş olduğu kurum ve kuruluşlarda herhangi bir ücret almadan görevlendirme ve Bakanlar Kurulunca verilecek geçici görevler dışında, kamu kuruluşlarında ya da özel kuruluşlarda çalışamazlar." Bu madde uyarınca yapılacak görevlendirmelere Yükseköğretim Genel Kurulu karar verir. MADDE 8 - "Kuruluş ve İşleyiş" başlıklı b) bendinin birinci ve ikinci paragrafları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. b) Kuruluş ve işleyişi : Yükseköğretim Denetleme Kurulu; (1)Yükseköğretim Kurulu tarafından önerilecek sekiz profesör üyeden, (2)Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay tarafından seçilecek ikişer üyeden, (3)Genelkurmay Başkanlığınca seçilecek bir, Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecek iki üyeden oluşur. Bu suretle oluşan Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerinin atanmaları ve çalışma usulleri yönetmelikle düzenlenir. Rektör MADDE 13 - a) Seçimi ve atanması : Devlet üniversitelerinde ve yüksek teknoloji enstitülerinde, Yükseköğretim Kurulunun belirteceği esaslara göre, profesörler arasından, üniversitelerin kadrolu öğretim üyelerinin katılacağı gizli oylamada üç aday seçilir. Bunlardan Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği iki aday Cumhurbaşkanına sunulur. Cumhurbaşkanı bu adaylardan birini rektör olarak seçer ve dört yıl için atar. Bir kimse en fazla iki defa rektör atanabilir. Üç ayrı bilim alanında eğitim ve öğretim yapan birimleri bulunan üniversitelerde, aynı bilim alanından arka arkaya iki dönemden fazla rektör seçilemez. Yeni kurulan devlet üniversitelerinde rektör, Yükseköğretim Kurulunun önereceği iki aday arasından Cumhurbaşkanınca seçilir ve iki yıl için atanır. Rektörlerin yaş haddi 70 yaştır. Ancak rektör olarak atanmış olanlarda görev süresi bitinceye kadar yaş haddi aranmaz. Rektör, çalışmalarında kendisine yardım etmek üzere üniversitenin kadrolu profesörleri arasından, kendi görev süresi için üç rektör yardımcısı atayabilir. Rektör yardımcısı sayısı senato kararı ile beşe ve açık öğretim yapan üniversitelerde yediye kadar çıkarılabilir. Rektör ihtiyaç halinde danışmanlar atayabilir. Rektör, görevde bulunmadığı zamanlarda rektör yardımcılarından birini vekil olarak görevlendirir. Bu konuda Yükseköğretim Kuruluna bilgi sunar. Göreve vekâlet altı aydan fazla sürerse yeni bir rektör seçimi süreci başlar. b) Görev, yetki ve sorumlulukları : (1) Üniversite kurullarına başkanlık eder; yükseköğretim üst kuruluşlarının ve üniversite senatosu ile yönetim kurulunun aldıkları kararları uygular; üniversiteye bağlı kuruluşlar arasında düzenli ve eşgüdümlü çalışmayı sağlar. (2) Stratejik plana göre üniversitenin yatırım programlarını, hedeflerini; senatonun, yönetim kurulunun ve bağlı birimlerin görüş ve önerilerini aldıktan sonra üniversite bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını hazırlar ve Yükseköğretim Kuruluna sunar. Alt birimlerden gelen kadro ihtiyacına uygun olarak birimlere dağıtımını sağlar. (3) Üniversitenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim yapar; idari ve akademik verimliliklerini izler, değerlendirir ve denetler. (4) Üniversite ve birimlerinde öğrenci konseyi ve temsilcilikleri oluşturulmasını sağlar; bunların araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerine destek verip teşvik eder; bu faaliyetlerle ilgili harcamalar için kurum bütçesine ödenek konarak bu yönde yapılacak masrafları denetler. (5) Üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsünün tüzel kişiliğini temsil eder ve kurumun ita amiridir. (6) Bu kanun ve ilgili yönetmelikler ile kendisine verilen diğer görevleri yapar. Senato MADDE 14 - a) Kuruluş ve işleyişi : Senato, rektörün başkanlığında, rektör yardımcıları, dekanlar, lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitü başkanları ile varsa araştırma enstitülerini temsilen bir müdür ve her fakülteden fakülte kurullarınca iki yıl için seçilen birer öğretim üyesi ile rektörlüğe bağlı yüksekokul, konservatuar ve meslek yüksekokullarını temsilen bir üyeden oluşur. Ayrıca doçentleri, yardımcı doçentleri, araştırma görevlilerini ve diğer öğretim elemanlarını temsilen birer kişi ve üniversite öğrenci temsilcisi kendileriyle ilgili konularda senato toplantılarına katılırlar ve oy kullanırlar. Senato her yarı yıl en az iki defa üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Rektör ile en az beş senato üyesi gerekli gördükleri hallerde senatoyu toplantıya çağırabilirler. Üniversite genel sekreteri senatonun sekreterya görevini yürütür. b) Görevleri : Senato, üniversitenin akademik organı olup aşağıdaki görevleri yapar: (1) Üniversitenin her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin esasları hakkında karar alır, akademik takvimi belirler. (2) Üniversitenin stratejik planlarını ve öz değerlendirme raporlarını hazırlar, hedef ve politikalarını saptar ve önerilerde bulunur. (3) İlgili birimlerin de görüşünü alarak akademik ve idari yapı ve işleyiş ile öğretimin her kademesini düzenleyen yönetmelikler yapar, değiştirir ve yürürlükten kaldırır. (4) Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esaslar dahilinde akademik personelin atama ve yükseltmelerinde uygulanacak ölçüt ve esasları belirler. (5) Üniversite yönetim kuruluna ve diğer kurullara üye seçer. (6) Ulusal ve uluslararası konularda üniversitenin bilimsel temele dayalı görüşlerini açıklar. (7) Bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı ve hazırlık sınıfları kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılması hakkında, ilgili olan üst birimin görüşünü de dikkate alarak karara bağlar ve Yükseköğretim Kuruluna sunar. (8)Fahri akademik ünvanlar veya akademik ödüller verir. (9)Üniversitedeki kurulların ve birimlerin akademik kararlarına yapılan itirazları inceler ve karara bağlar. (10) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapar. Üniversite Yönetim Kurulu MADDE 15 - a)Kuruluş ve işleyişi : Üniversite yönetim kurulu, rektörün başkanlığında dekanlar, lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitülerin başkanları ve üniversiteye bağlı değişik bilim alanlarını temsil edecek şekilde senato tarafından seçilecek üç profesörden oluşur. Yönetim kuruluna ayrıca katılması gerekli görülen en çok üç üye senatonun beşte üç çoğunluğuyla belirlenir. Kendileri ile ilgili konularda üniversite öğrenci temsilcisi de toplantılara katılır ve oy kullanır.Üniversite genel sekreteri yönetim kurulunun sekreterya görevini yürütür; üniversite idari personeli ile ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılır. b) Görevleri : Üniversite yönetim kurulu aşağıdaki görevleri yapar : (1)Üniversitenin stratejik hedefleri doğrultusunda faaliyet plan ve programlarının uygulanmasını sağlar; üniversiteye bağlı birimlerin önerilerini dikkate alarak yatırım programını, bütçe tasarısı taslağı ve kadro ihtiyaçları hakkında kararlarını rektöre sunar. (2)Üniversiteye bağlı birimlerin önerileri çerçevesinde öğrencilerin kayıt ve kabulü, intibakları, kayıt dondurma ve ilişik kesme işlemlerini, eğitim-öğretim ile sınav takvimini kararlaştırır; üniversite birim ve kurullarının akademik konular dışındaki kararlarına yapılacak itirazları inceler ve karara bağlar. (3)Senatonun belirlediği ilkeler doğrultusunda profesör kadrolarına atamada oluşturulacak jürileri belirler ve jüri raporları sonuçlarına göre alınan kararı rektöre bildirir. (4)Rektörün önerisi ile, gerekli gördüğü hallerde, bağlı oldukları birimlerin görüşünü de alarak, üniversitede görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirebilir veya bunlara yeni görevler verebilir. (5)Üniversitenin taşınmaz mallarının satımı, tahsisi, kiralanması veya üniversite arazisi üzerinde her türlü hukuki tasarruf konusunda karar alır. (6)Herhangi bir nedenle eğitim-öğretimin aksaması durumunda, öğrenime ara verilmesini ilişkin karar alır veya bu konularda rektöre yetki verir. (7)Bu kanun ve ilgili yönetmeliklerle kendisine verilen diğer görevleri yapar ve üniversite yönetimi ile ilgili rektörün getireceği konularda karar verir. Fakülte Organları Dekan MADDE 16 - a)Atanması : İlgili fakültenin öğretim üyelerinin, profesörler arasından gizli oylama ile belirleyeceği en çok oy alan ilk üç adayı rektör, adaylar hakkındaki görüşü ile birlikte Yükseköğretim Kuruluna sunar. Yükseköğretim Kurulu adaylarından birini üç yıl için dekan atar. Kurucu dekan ile kadrolu öğretim üye sayısı onbeşin altında bulunan fakültelerde dekan, rektörün önereceği üç aday arasından Yükseköğretim Kurulu tarafından üç yıl için atanır. Dekan, kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere, fakültenin kadrolu öğretim üyeleri arasından, en çok üç yıl için iki kişiyi dekan yardımcısı olarak atayabilir. Ancak, açık öğretim yapan üniversitelerde dörde kadar dekan yardımcısı atanabilir. Dekana, görevi başında olmadığı zaman, yardımcılarından biri vekalet eder. Vekalet altı ayı geçerse yeni bir dekan atanır. b)Görev, yetki ve sorumlulukları : 1)Dekan, fakülteyi temsil eder; fakültenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim yapar. 2) Fakülte kurullarına başkanlık eder; kurulların kararlarını uygular ve fakülte birimleri arasındaki düzenli çalışmayı sağlar. 3)Fakülte ve birimlerinde öğrenci temsilcilikleri oluşturulmasını sağlar ve bunların araştırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklerini destekleyip teşvik eder. Fakülte Kurulu MADDE 17 - a)Kuruluş ve işleyişi : Akademik bir organ olan fakülte kurulu, dekanın başkanlığında, fakültenin kadrolu öğretim üyeleri ile araştırma görevlilerinin ve diğer öğretim elemanlarının kendi aralarından seçecekleri birer temsilciden oluşur. Fakülte öğrenci temsilcisi kendileri ile ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara katılır ve oy kullanır. Fakülte kurulu, her yarıyılın başında ve sonundaki çalışma haftasında kendiliğinden toplanır. Ayrıca, dekanın veya beş öğretim üyesinin çağrısı üzerine toplanır. b)Görevleri : (1)Fakültenin stratejik hedefleri doğrultusunda her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin esasları kararlaştırır. (2)Fakültelerde bölüm, anabilim/anasanat dalı, bilim/sanat dalı ve hazırlık sınıfı kurulması, birleştirilmesi ve kaldırılmasına ilişkin önerilerini bir kararla rektörlüğe sunar. (3)Bölümlerde okutulacak derslerin belirlenmesi, yeni ders eklenmesi, kaldırılması ve ertelenmesi ile ilgili önerileri görüşerek bir kararla rektörlüğe sunar. (4)Fakültenin kapasitesi ile insan gücü planlaması doğrultusunda, kabul edilecek öğrenci sayısı konusundaki görüşlerini bir kararla rektörlüğe sunar. (5)Üniversite senatosuna üye seçer ve bu kanunla verilen diğer görevleri yapar. Fakülte Yönetim Kurulu MADDE 18 - a) Kuruluş ve işleyişi : Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında, öğretim üyelerinin kendi aralarından üç yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve bir yardımcı doçent temsilcisinden oluşur. Ayrıca tıp fakültesi yönetim kuruluna sağlık araştırma ve uygulama merkezi müdürü de katılır ve oy kullanır. Araştırma görevlisi ve öğrenci temsilcisi ise kendilerini ilgilendiren konularda toplantılara katılırlar ve oy kullanırlar. Fakülte yönetim kurulu üyelerinin en az salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Fakülte sekreteri yönetim kurulunun sekreterya görevini yürütür; fakülte idari personeli ile ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılır. b) Görevleri : (1) Senato, üniversite yönetim kurulu ve fakülte kurulu kararlarını uygular, dekanın fakülteyle ilgili getireceği diğer işleri karara bağlar. (2) Bölüm kurullarının kararları doğrultusunda fakültenin bütçe ve kadro ihtiyaçlarına ilişkin önerilerini rektörlüğe sunar. (3) Gerekli gördüğü hallerde geçici çalışma grupları ile eğitim-öğretim, araştırma koordinatörlükleri kurar ve bunların görevlerini düzenler. (4) Öğrencilerin kayıt ve kabulü, intibakları ve eğitim-öğretim takvimini yapar; sınavlara ilişkin işlemler ile ilişik kesme, kayıt dondurma ve benzeri konularda karar verir. (5) Bu kanun ile verilen diğer görevleri yapar. Enstitüler Kuruluşu MADDE 19 - (1) Lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitüler : Lisansüstü eğitim-öğretim, araştırma ve yayın faaliyetlerinin yürütüldüğü, kadrosu ve bütçesi olan yükseköğretim kurumlarıdır. Enstitü organları, enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur. Enstitü müdürü, enstitüde programı bulunan anabilim dallarındaki kadrolu profesörler arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için atanır. Enstitü kurulu, enstitü müdürü başkanlığında, enstitüyü oluşturan anabilim dalı başkanlarından oluşur. Başkanın yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara katılabilirler. Enstitü yönetim kurulu, enstitü müdürünün başkanlığında, enstitü kurulu öğretim üyeleri tarafından üç yıl için seçilecek dört öğretim üyesinden oluşur. Müdür yardımcıları oy hakkı olmaksızın toplantılara katılabilir. Enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu, enstitüde bu kanun ile fakülte dekanı, fakülte kurulu ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri yerine getirir. Enstitü yönetim kurulu, bölümlerden gelen öneriler üzerine yüksek lisans ve doktora jürilerini tespit eder. Yüksek lisans ve doktora tezlerinin yayınlanmalarını sağlar ve intihal olaylarını engelleyici denetim mekanizmaları kurar. (2) Araştırma enstitüleri : Araştırma, geliştirme ve her türlü akademik yayın faaliyetlerinin yürütüldüğü yükseköğretim kurumlarıdır. Bu enstitülerin kuruluş ve işleyişleri Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği esaslar çerçevesinde senatoca belirlenir. Araştırma enstitüsü müdürü rektör tarafından atanır. Yüksekokullar Ve Meslek Yüksekokulları MADDE 20 - a) Yüksekokul ve organları : Yüksekokul organları yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kuruludur. Yüksekokul müdürleri, yüksekokulun veya üniversitenin kadrosundaki öğretim üyeleri arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için atanır. Müdür, fakültede dekanlara verilen görevleri, yüksekokul bakımından yerine getirir. Yüksekokul kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve bölüm veya anabilim dalı başkanları ile öğrenci temsilcisinden oluşur. Yüksekokul yönetim kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile, yüksekokul kurulu tarafından üç yıl için seçilen dört öğretim elemanından oluşur. Yüksekokul kurulu ve yönetim kurulu, fakültelerdeki fakülte kurulu ve fakülte yönetim kurulunun görevlerini yapar. b) Meslek yüksekokulu ve organları : Meslek yüksekokulu organları, meslek yüksekokulu müdürü, meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kuruludur. Müdür, meslek yüksekokulunun veya üniversitenin kadrosundaki öğretim üyeleri arasından, üniversite yönetim kurulunun görüşü alınarak, rektör tarafından üç yıl için atanır. Meslek yüksekokulu kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve program başkanları ile öğrenci temsilcilerinden oluşur. Meslek yüksekokulu yönetim kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile meslek yüksekokulu kurulu tarafından üç yıl için seçilecek dört öğretim elemanından oluşur. Meslek yüksekokulu kurulu ve meslek yüksekokulu yönetim kurulu, bu Kanunla fakülte kuruluna ve fakülte yönetim kuruluna verilen görevleri, meslek yüksekokulu bakımından yerine getirilirler. Bölüm MADDE 21 - a)Bölüm organları : Bölüm başkanı ve bölüm kurulundan oluşur. Bölüm başkanı, bölümün kadrolu profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, doçent de bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri arasından bölümdeki kadrolu öğretim üyeleri tarafından üç yıl için seçilir. Yediden az kadrolu öğretim üyesi bulunan bölümlerde, bölüm başkanı, kıdem esası da gözetilerek, rektörlüğe bağlı bölümlerde rektör, fakülteye bağlı bölümlerde dekan tarafından atanır. Yüksekokullardaki bölüm başkanları yüksekokul müdürü tarafından atanır. Rektörlüğe bağlı birimlerde bölüm başkanı, rektör tarafından atanır. Bölüm kurulları bölümün kadrolu öğretim üyeleri, araştırma görevlileri ile diğer öğretim elemanları temsilcileri ve öğrenci temsilcisinden oluşur. b) Bölüm başkanının ve bölüm kurulunun görevleri : (1) Bölüm başkanı, bölüm kuruluna başkanlık eder, kurulun aldığı kararları uygular, bölümdeki eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini düzenli ve verimli bir şekilde yürütür. Bölümdeki lisans ve lisansüstü öğrencilerle ilgili olarak oluşturulan jürileri bölüm kararı ile dekanlığa veya enstitüye önerir. Bölümün diğer ihtiyaçlarını anabilim/bilim dalı başkanlarının görüşünü de alarak, bölüm kurulu kararı ile dekanlığa veya enstitüye sunar. (2) Bölüm kurulu, bir bölümde her düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın,bölüm bütçesinin hazırlanması ve diğer faaliyetlerin planlanmasından ve bölümle ilgili kararların alınmasından sorumludur. (3) Anabilim / anasanat dalı başkanı seçiminde de bölüm başkanı seçimindeki usul uygulanır. Üçden az kadrolu öğretim üyesi bulunan anabilim / anasanat dallarında kıdemli öğretim üyesi başkan olur. Anabilim dalı başkanı, bölüm başkanının görevlerini anabilim dalı açısından yürütür. Tek anabilim dalı bulunan bölümlerde bölüm başkanı aynı zamanda anabilim dalı başkanı; tek bilim dalı bulunan anabilim dallarında da anabilim dalı başkanı bilim dalı başkanıdır. BEŞİNCİ BÖLÜM Öğretim Elemanları Öğretim Elemanlarının Statüsü ve Görevleri MADDE 22 - Öğretim üyelerinin temel görevleri eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve yayın yapmak ve yaymak; bu yolla topluma hizmet etmek ve bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmektir. Yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim üyelerinin görevleri ve statüleri ile ilgili diğer hususlar, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yükseköğretim kurumlarında, öncelikle lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitüler ile araştırma enstitülerinde ve ihtiyaç duyulan diğer birimlerde, Yükseköğretim Kurulunun koyacağı esaslar dahilinde, sözleşmeli öğretim elemanı da çalıştırılabilir. Yardımcı Doçentliğe Atama MADDE 23 - Yardımcı doçentlik başvuru koşulları ve atama yöntemleri Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler ve üniversite senatolarının hazırladığı esaslar ve ölçütlere göre yürütülür. Yardımcı doçentlik başvurusunda doktora veya tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik ünvanlarından birine sahip olmak ve merkezi dil sınavında başarılı olmak ön koşuldur. Bir üniversitede açık bulunan yardımcı doçent kadrosu, ilgili birimin talebi üzerine rektörlükçe ilan edilir. İlgili birimin yönetim kurulu tarafından, ilgili bilim dalından olmak üzere, biri o birimden, diğer ikisi de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör ve/veya doçent tespit edilerek, bunlardan yazılı görüş istenir. Bu görüşe dayanarak ilgili birimin yönetim kurulunun alacağı karar üzerine, en çok üç yıl için rektör atamayı yapar. Süre bitiminde yeniden atanabilmek için, üniversitenin konuya ilişkin ilke ve ölçütlerinin yerine getirilmiş olması gerekir. Bu şekilde en çok oniki yıla kadar atama yapılabilir. Doçentlik Başvurusu ve Sınavı : MADDE 24 - a) Doçentlik sınavı başvuru koşulları : (1) Doçentlikle ilgili merkezi yabancı dil sınavında başarılı olmak, (2) Üniversitelerarası Kurulunun doçentlikle ilgili asgari bilimsel koşullarını taşımak, gereklidir. b) Doçentlik sınavı : Doçentliğe başvuru koşulları, asgari ölçütler, sınavın şekli, jürilerin oluşumu, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler çerçevesinde, öğretim üyeliğine yükseltme ve atama yönetmeliğine göre yapılır. Doçentliğe Atama MADDE 25 - Bir üniversitede açık bulunan doçentlik kadrosu, ilgili birimin talebi üzerine rektörlükçe ilan edilir. Başvuran doçent ünvanı almış adayların durumunu incelemek üzere, ilgili birimin yönetim kurulu, ilgili bilim dalından olmak üzere, biri başvurulan üniversiteden, ikisi diğer üniversitelerden üç profesörü jüri üyesi olarak seçer. Üyeler ayrı ayrı görüş bildirir. Bu görüşe dayanarak üniversite yönetim kurulunun kararı üzerine rektör atamayı yapar. Profesörlüğe Yükseltme ve Atama MADDE 26 - Bir üniversitede boş bulunan profesörlük kadrosu, ilgili birimin talebi üzerine rektörlükçe ilan edilir. Rektörlük, üniversitelerde yönetim kurulları tarafından gösterilen ihtiyaca göre araştırma profesörlüğü veya sözleşmeli profesör ilanı da yapabilir. Profesörlüğe yükseltme ve atamada doçentlik ünvanını aldıktan sonraki süre ve bilimsel niteliklerin tespitine ait ölçütler, Üniversitelerarası Kurulun belirlediği ilkeler çerçevesinde öğretim üyeliğine yükseltme ve atama yönetmeliğinde belirlenir. Başvuru için doçentlik ünvanı aldıktan sonra en az beş yıl ilgili bilim alanında çalışmak gerekir. Üniversite yönetim kurulunca, ilgili bilim dalından ve en az üçü diğer üniversitelerden olmak üzere beş profesörden oluşan jüri belirlenir. Jüri üyeleri her aday için ayrı ayrı birer rapor hazırlarlar ve açık tercihlerini de bildirirler. Üniversite yönetim kurulunun bu raporlar doğrultusunda alacağı karar üzerine rektör atamayı yapar. Yabancı Ülkelerde Alınan Doçentlik Unvanları MADDE 27 - Yabancı ülkelerde alınan doçentlik ünvanlarının Türkiye'de geçerli sayılması üniversitelerarası kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde yönetmelikle düzenlenir. Yabancı Ülkelerde Alınan Profesörlük Unvanları MADDE 28 - Yabancı ülkelerde alınan profesörlük ünvanlarının Türkiye'de geçerli sayılması Üniversitelerarası Kurulun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde yönetmelikle düzenlenir. Etik Komisyonu ve Ünvanların Korunması MADDE 29 - Üniversitelerarası Kurulun oluşturacağı etik komisyonun vereceği bir karar olmadıkça, öğretim elemanları akademik ünvanlarından yoksun bırakılamazlar. Bilim alanlarına göre oluşturulacak etik komisyonunun kararı üzerine, akademik unvanı geri alma işlemi, üniversitelerin bu ünvanları veren yetkili birimlerince yapılır. Etik komisyonlarının oluşum ve çalışma esas ve usulleriyle, bu komisyonların kararı üzerine akademik ünvanların nasıl geri alınacağı üniversitelerarası kurulun belirleyeceği ilkeler çerçevesinde yönetmelikle düzenlenir. Öğretim üyelerinden profesör ünvanı taşıyanlar, herhangi bir nedenle görevden ayrıldıklarında, bu ünvanlarını, en az üç yıl süreyle bir yükseköğretim kurumunda kadrolu görev yapmış olmak koşulu ile kullanabilirler. Emeklilik Yaş Haddi MADDE 30 - Öğretim elemanlarının kadrolu görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 70 yaşını doldurdukları tarih olup, üniversiteler ihtiyaç halinde bu yaş sınırı ile bağlı olmaksızın sözleşmeli olarak öğretim elemanı çalıştırabilirler. Sözleşmeli öğretim elemanlarının tabi olacakları esaslar Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Öğretim Elemanı Yetiştirme MADDE 35 - Ek son fıkra: Başka üniversiteler adına öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla geçici kadro tahsisi yapılan üniversitelere, bu amaçla yapılan eğitim ve araştırma faaliyetlerinin getirdiği ek maliyetlerin finansmanı için Yükseköğretim Kurulunun bütçesinden, öğrenci başına her yıl belirlenecek meblağa göre hesaplanacak ödenek aktarılır. Aktarılan ödenekler, ilgili üniversite yönetim kurullarının belirleyeceği harcama kalemlerine dağıtımı yapılarak kullanılır. ALTINCI BÖLÜM Çalışma Esasları, Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon "Yurt İçinde ve Yurt Dışında Görevlendirme" kenar başlıklı 39. maddenin son fıkrası yeni 41. maddenin son fıkrasına konulmuştur. Kurumlararası yardımlaşma MADDE 40- a) Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, kadrolu öğretim görevlileri ve okutmanlar bağlı bulundukları birimlerde haftalık ders yüklerini dolduramadıkları takdirde; aynı üniversitenin diğer birimlerinde, üniversite yönetim kurulunun kararıyla, kendi bilim dalında olmak şartıyla, ders yükünü doldurmak üzere rektör tarafından görevlendirilebilir. Ders yüküne dahil çalışmalar karşılığında ek ders ücreti ödenmez. Öğretim üyeleri; kendi isteği, bölüm/anabilim dalı, fakülte veya üniversite yönetim kurullarının görüşü ve rektörün oluru ile istekte bulunan aynı şehirdeki diğer yükseköğretim kurumlarında ders vermek üzere görevlendirilebilir. Bu öğretim üyelerine haftalık ders yükünün üstündeki ders faaliyetleri için görevlendirildikleri kurumun bütçesinden ek ders ücreti ödenir. Üniversitelerin aynı şehirdeki diğer birimlerinde veya aynı şehirdeki diğer yükseköğretim kurumlarında görevlendirilebilecek öğretim elemanı bulunmaması halinde, başka şehirlerdeki yükseköğretim kurumlarından, bu maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ders vermek üzere öğretim üyesi görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilen öğretim elemanlarına, 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre geçici görev yolluğu ve yukarıdaki esaslara göre ek ders ücreti ödenir. b) Öğretim üyeleri; ihtiyacı olan üniversitenin isteği, kendi kabulü, bölüm/anabilim dalı, fakülte ve üniversite yönetim kurullarının olumlu görüşü ve rektörün oluru ile kadroları ve özlük hakları saklı kalmak şartıyla, en az bir eğitim-öğretim yılı için başka şehirlerdeki üniversitelerde geçici olarak görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilenlerin kadroları kendi kurumlarında saklı tutulur. Bu öğretim üyelerine, görev yapacakları kurumun bulunduğu yer ve özellikleri dikkate alınarak kurum kadrolarında çalışanların yararlandıkları ödenek, ek ders ücreti ve diğer haklar ile 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre ödenecek harcırahları, görev yapacakları üniversitelerin bütçelerinden ödenir. Öğretim elemanları etkileşimli uzaktan öğretim yöntemiyle de ders verebilir. c) Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacı, diğer yükseköğretim kurumlarından bu madde uyarınca karşılanabilir. Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarında Görevlendirme MADDE 41- Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarında 40. madde çerçevesinde yapılacak görevlendirmeler, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarından resmi davet alan öğretim elemanlarına üç yılı aşmamak ve bütün özlük hakları saklı kalmak üzere, üniversite yönetim kurulunun kararı, Yükseköğretim Kurulu ve Milli Eğitim Bakanlığının onayı ile aylıklı izin verilebilir. Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon MADDE 42- a) Yükseköğretim kurumlarının akademik değerlendirmesini yapmak amacı ile Üniversitelerarası Kurul tarafından "Yükseköğretim Akademik Değerlendirme Kurulu" oluşturulur. Bu Kurulun kurulması, Kurul üyelerinin seçimi ve eğitimi ile çalışması, Üniversitelerarası Kurulun belirleyeceği esaslar çerçevesinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Yükseköğretim Akademik Değerlendirme Kurulu en geç üç yılda bir yükseköğretim kurumlarını değerlendirerek hazırlayacağı raporu yayımlamak zorundadır. b) Yükseköğretim kurumlarının değerlendirmesi, eğitim-öğretim sisteminin niteliğini bilimsel verimliliğini, öğretim kadrosunun akademik hazırlığını ve eğitim-öğretim, araştırma koşullarının incelenmesi ile aşağıdaki noktaların değerlendirilmesini kapsar.<(1)Öğretme yöntemleri, (2)Eğitim-öğretim müfredatının yapısı ve uluslararası kıyaslaması, (3)Bilimsel düzey ve yayınlar, (4)Öğretim kadrosunun niteliği, (5)Topluma hizmet ve toplumla kurulan ilişkiler düzeyi, (6)Uluslararası işbirliği ve sonuçları, (7)Her diploma programı için mezunlar, işverenler, son sınıf öğrencileri anketlerinin yapılması ve sonuçlarının her yıl müfredata yansıması, (8)Öğrencinin öğreticiyi değerlendirme anketleri, alınan sonuçların değerlendirilmesi ve önlemler, (9)Öğretim üyesi ders dosyası incelemesi, (10)Mezunların iş bulabilirlikleri, (11) İdarenin örgütlenme modeli ve verimliliği, c) Yükseköğretim kurumları kurumsal değerlendirme, akademik değerlendirme ve akreditasyon çalışmalarını yapmak üzere senato kararıyla "Kalite ve Gelişim Planlama Kurulu" ile "Akreditasyon Kurulunu" kurarlar. Bu kurulların her birinde görev yapacak öğretim üyelerinin sayısı o üniversitedeki fakülte ve lisansüstü eğitim-öğretim yapan enstitü sayısının toplamından az olamaz. Bu kurullar mezunlar, işverenler, son sınıf öğrencileri ile öğrencinin öğreticiyi değerlendirdiği anket çalışması yaparlar. Her yıl geçmiş yıllarla kıyaslama yaparak ilgili yükseköğretim kurumunun "Öz Değerlendirme Raporu"nu birlikte hazırlarlar. Bu kurullar fakülte, bölüm ve programların akreditasyonu için gereken tüm çalışmaların yapılması amacıyla alt kurullar oluştururlar. Hazırlanan öz değerlendirme raporları senatoca görüşülerek son şekli verildikten sonra yükseköğretim üst kuruluşları ile Yükseköğretim Akademik Değerlendirme Kurulu ve diğer yükseköğretim kurumlarına gönderilir. Kalite ve Gelişim Planlama Kurulu her üç yılda bir gelecek üç yıl için üniversitenin stratejik plan ve eylem planlarını hazırlayarak Yükseköğretim Akademik Değerlendirme Kuruluna göndermek zorundadır. d) Yükseköğretim kurumları yurt dışında akreditasyon ve kurumsal değerlendirme programlarına başvurabilirler. Bu kurumlardan alınacak raporlar eşdeğer olarak kabul edilebilir. Yapılan tüm harcamalar üniversitelerin katma bütçelerinden karşılanır. Uluslararası akreditasyon kurumlarına ve kurumsal değerlendirme programlarına başvurmaları için üniversiteler, Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası Kurul tarafından teşvik edilir. Rapor sonuçlarına göre verimliliği dikkate alacak şekilde katma bütçeye teşvik ödeneği konur. Cari Hizmet Maliyeti MADDE 46 - Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet ödenekleri, öğrenci başına olmak üzere, öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri ile yükseköğretim kurumlarının özellikleri gözönünde tutularak Yükseköğretim Kurulunca farklı miktarlarda tespit edilir. Bu miktarın her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı Devletçe karşılanır ve öğrenci adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur. Geri kalan kısmı öğrenci tarafından ödenir. Devletçe karşılanacak kısmı, cari hizmet maliyetlerinin dörtte üçünden az olamaz. Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak ödemelerin miktarı ve bölgelere göre oranları ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller her yıl Bakanlar Kurulunca en geç Temmuz ayı içersinde belirlenir. Devlet üniversitelerinde yabancı uyruklu öğrencilerden alınacak ücretlerin miktarı, ilgili üniversitenin yönetim kurulunca tespit edilir. Ödeme güçlüğü içinde olan öğrencilere, istekleri halinde, öğrenci tarafından ödenecek katkı payının tamamı, her eğitim-öğretim yılının başında, Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilir. Hazırlık sınıfı ve yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere, iki yıllık ön lisans ve 4,5,6 yıllık lisans öğreniminden, bu süreler sonunda mezun olamayan öğrencilere, Devlet katkısı ödenmesine devam olunur. Bu durumdaki öğrencilerden birinci yıl için %50, müteakip yıllar için %100 fazlasıyla öğrenci katkısı alınır. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci katkısı %100 fazlasıyla alınır. Öğrenci katkısını ödeyemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez. Cari hizmet maliyetine öğrenci katkısı ve öğrenci sosyal tesis ve faaliyetlerinden elde edilen gelirler ile yükseköğretim kurumlarınca önceki yıllarda bastırılan ders kitapları ve teksirlerinin satışından elde edilen gelirler, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü adına üniversite işletme hesabına gelir kaydedilir. Sosyal Hizmetler, Ders Kitapları ve Eğitim-Öğretim Araçlarının Basılıp Çoğaltılması MADDE 47 - a) Sosyal hizmetler (1) Yükseköğretim kurumları, Yükseköğretim Kurulunun yapacağı plan ve programlar uyarınca, öğrencilerin beden ve ruh sağlığının korunması, barınma, beslenme, çalışma, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme gibi sosyal ihtiyaçlarını karşılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri, mediko-sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları açmak, toplantı,
sinema ve tiyatro salonları, spor salon ve sahaları, kamp yerleri sağlamakla ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidirler. (2)Yükseköğretim kurumları, özel ve kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak mezunlarına iş bulmakta yardımcı olurlar. (3) Üniversiteler rehberlik ve psikolojik danışma merkezleri kurar, öğrencilerin kişisel ve ailevi sorunlarını çözümlemeye çalışır. (4) Kamu kuruluşları adına üniversitelerde okuyacak öğrencilere, bu kuruluşlarca verilecek bursların bilim dallarına dağılımı ve sayısı, insan gücü ihtiyacı ve öğretim elemanı yetiştirilmesi bakımından, devlet kalkınma planları ilke ve hedeflerine göre Yükseköğretim Kurulu tarafından belirtilir. Burslu öğrencilerin harçları ile laboratuvar, sınav ve diploma masrafları burs kapsamına girer. b) Ders kitapları ve eğitim-öğretim araçlarının basılıp çoğaltılması Üniversitelerde ders kitapları, bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitim-öğretim ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü materyal, ilgili üniversite veya Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanır veya hazırlattırılır ve öğrencilere uygun bedelle satılır. Ders aracı olarak kullanılan kitap ve her türlü materyali öğretim elemanları kendi hesaplarına bastıramaz ve çoğaltamazlar; bunlar ilgili üniversite tarafından basılır, bastırılır veya çoğaltılır. Ancak, başvurdukları eğitim-öğretim yılı içinde bastırılamayacağı, kurumun yönetim kurulunca yazılı olarak bildirilen kitapları kendilerinin bastırma hakları saklıdır. Ders kitapları bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitim-öğretim ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü malzemeyle ilgili olarak uygulanacak esaslar ve ödenecek telif hakları, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulunca belirlenir. Uzaktan Öğretim MADDE 48 -Yükseköğretim kurumları, uzaktan öğretim ve açık öğretim kapsamında ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim-öğretim programları ve sertifika programları düzenleyebilirler. Bu amaçla yurt içindeki ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumları, telekomünikasyon, bilişim ve medya kuruluşları ve basımevleri ile ortaklıklar ve/veya konsorsiyumlar kurabilirler. Bu tür eğitim-öğretim programlarının, öğrenci girişi, müfredat, sınav ve değerlendirme esasları ve mezuniyet şartları dahil, işleyişine ilişkin usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği esaslar çerçevesinde üniversitelerce çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir. Bu eğitim-öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerden alınacak öğrenim ücretleri ilgili yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca tespit edilir ve kurumun özel bütçesine gelir kaydedilir. Yurt içi ve yurt dışındaki birden fazla kurum ve kuruluşun ortaklığıyla yürütülen programlarda her bir ortağın yükümlülükleri, öğrenim ücretlerinin ortaklar arasında hangi oranlara göre paylaşılacağı ve diğer hususlar sözleşmeyle belirlenir. Kayıtlı bulundukları yükseköğretim kurumunun kabul etmesi koşulu ile öğrenciler, başka yükseköğretim kurumunun açık öğretim veya uzaktan öğretim programlarından ders alabilirler. Bu şekilde alınan derslerin ücreti, dersi veren kurumun özel bütçesine yatırılır. Bu eğitim-öğretim programlarına bütçe ile tahsis olunan ve/veya yukarıdaki hükümler uyarınca ilgili yükseköğretim kurumunun özel bütçesine yatırılan ücretler, söz konusu eğitim-öğretim ve sertifika programlarının gerektirdiği personel, diğer cari ve yatırım giderlerinin karşılanmasında kullanılır. Bu eğitim-öğretim programlarının hazırlanmasında ve yürütülmesinde fiilen görev alan yükseköğretim kurum personeline veya hizmet alınacak diğer kişilere Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenen esas ve usuller uyarınca, ilgili yükseköğretim kurumu yönetim kurulu kararı ile belirlenecek miktarlarda telif ücreti ve/veya hizmet karşılığı ödeme yapılabilir. Milli Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları; açık yükseköğretim sisteminde eğitim-öğretim veren yükseköğretim kurumu tarafından yapılacak sınavlarda kullanılacak bina ve salonlarını kendi olanaklarıyla sınav düzenine uygun olarak hazırlamak, aydınlatmak ve ısıtmakla; Milli Eğitim Bakanlığı taşra teşkilatının ve yükseköğretim kurumlarının yönetici, öğretmen, öğretim elemanı ve diğer personeli de açık yükseköğretim hizmeti veren yükseköğretim kurumu tarafından verilen sınav görevlerini kurallarına uygun olarak yürütmekle yükümlüdürler. Yabancı Dil Hazırlık Eğitim-Öğretimi ve Yaz Okulu MADDE 49 - a) Eğitim-öğretimini kısmen veya tamamen bir yabancı dilden yapan yükseköğretim kurumları, kaydını yaptıran öğrencileri, öğrenimde kullanılacak yabancı dilde bir yeterlilik sınavına tabi tutarlar. Yetersiz bulunan öğrenciler için esasları Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek bir yabancı dil hazırlık öğrenimi uygulanır. Bu lisan öğreniminde başarılı olamayan öğrencilerin bağlı oldukları yükseköğretim kurumları ile ilişkisi kesilerek uygun bir yükseköğretim kurumuna yerleştirilir.. b)Yaz okullarına katılacak öğrencilerden alınacak yaz okulu öğrenim ücreti, bu Kanunun 46 ncı maddesi uyarınca ilgili program adına göre belirlenen yıllık öğrenci katkı payının iki katını geçmemek üzere, kaydolunan ders saati itibariyle üniversite yönetim kurulunca belirlenir. Üniversite yönetim kurulu, başarılı veya gelir düzeyi düşük öğrencilerden bu ücretin alınmamasına veya belirlenen miktardan daha az öğrenim ücreti alınmasına karar verebilir. Kamu kurum ve kuruluşları adına mecburi hizmet karşılığı öğrenim gören öğrenciler, Türkiye Cumhuriyeti Devlet burslusu olarak yükseköğretim gören yabancı öğrenciler ile lisansüstü öğrenim gören öğretim ve araştırma görevlilerinden yaz öğrenimi için ücret alınmaz. Yaz okulu öğrenim ücretleri, öğrenciler tarafından üniversite özel hesabına peşin olarak yatırılır. Yaz okulunda ders veren öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretlerinin toplamı, bu amaçla toplanan gelirlerin %70 ini aşamaz. Bu kapsamda, öğretim elemanlarına yapılacak ödemelerin miktarları 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 nci maddesinde akademik unvanlar itibariyle öngörülen ek ders ücretlerinin beş katını, sınav ücretlerinin üç katını geçmemek üzere üniversite yönetim kurulunca belirlenir. Lisansüstü Öğretim MADDE 50 - a) Usul ve şartları (1) Lisans düzeyinde öğrenim gördükten sonra, yükseköğretim kurumlarında yüksek lisans, doktora, sanatta yeterlilik ya da tıpta uzmanlık öğrenimi yapacakların belirlenmesi ile hangi alanlarda lisans programlarıyla birleştirilmiş tezsiz yüksek lisans programları açılabileceği, Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek esaslara göre Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir. (2) Lisansüstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere öğretim yardımcılığı kadrolarından birine de atanabilirler. (3) Tıpta uzmanlık öğrenimi yapanlara verilecek aylık veya ödeneklerin tespitinde, aynı durumda bulunan Sağlık Bakanlığındaki personelin aylık ve ödenekleri göz önünde tutulur. Hangi lisansüstü düzey ve alanlardaki programlara kayıtlı öğrencilerden katkı payı alınacağı, bilim ve teknolojideki gelişmeler ve ülke ihtiyaçları göz önüne alınarak, her üç yılda bir Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir. Lisansüstü öğrencilerden alınacak katkı payının miktarı, Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine, Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Öğretim ve araştırma asistanlarından katkı payı alınmaz. Öğrencilerin ödeyecekleri katkı payları ile ücretler, ilgili üniversitenin üniversite özel hesabına gelir kaydedilir. Lisansüstü öğrencilerine de üniversite özel hesabından burs verilebilir. b) Tezsiz yüksek lisans Üniversitelerde Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek alanlarda tezsiz yüksek lisans programları açılabilir. Hangi programların açılacağı ilgili üniversite senatosunun teklifi üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilir. Bu programlara kayıtlı öğrencilerden alınacak öğretim ücretleri üniversite yönetim kurulunca belirlenir. Tezsiz yüksek lisans programları öğretim ücretleri peşin olarak ya da üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği zamanlarda taksitler halinde olmak üzere, öğrenciler tarafından üniversite özel hesabına yatırılır. Tezsiz yüksek lisans programlarında görev alan öğretim elemanlarına ödenecek ders ücretlerinin miktarı, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 11 nci maddesinin dördüncü fıkrasında akademik unvanlar itibariyle belirlenen ek ders ücretinin on katını ve aynı maddede öngörülen sınav ücretlerinin beş katını geçmemek üzere, üniversite yönetim kurulunca belirlenir. Tezsiz yüksek lisans programlarında verilen dersler ders yükünden sayılmaz. Öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretlerinin toplamı bu amaçla toplanan gelirlerin %70 ini aşamaz. DOKUZUNCU BÖLÜM Disiplin ve Ceza İşleri Öğretim Elemanlarının Disiplin ve Ceza İşleri MADDE 53 - a) Disiplin amirleri Yükseköğretim Kurulu Başkanı Yükseköğretim Kurulu üyeleri ile rektörlerin, rektör üniversitenin ve yüksek teknoloji enstitüsünün, dekan fakültenin, enstitü ve yüksekokul müdürleri enstitü ve yüksekokulların akademik ve idari personelinin, sıralı disiplin amirleridir. Üniversite ve bağlı birimlerin yönetim kurulları aynı zamanda disiplin kurulu olarak görev yaparlar. Disiplin kurullarında profesörlerle ilgili hususların görüşülmesinde doçent ve yardımcı doçentler, doçentlerle ilgili hususların görüşülmesinde de yardımcı doçentler disiplin kurullarına alınmazlar. b) Disiplin soruşturması Yükseköğretim Kurulu ile üniversitelerde ve yüksek teknoloji enstitülerinde görevli akademik, idari ve sözleşmeli personelin disiplin hükümleri, devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslara göre Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. c) Ceza soruşturması Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kuruluş ile kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının görevleri dolayısıyla yada görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında, aşağıdaki hükümler uygulanır: (1) Ön soruşturma : Yükseköğretim Kurulu Başkanı için kendisinin katılmadığı, Milli Eğitim Bakanının başkanlığındaki bir toplantıda, Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek en az üç kişilik bir kurulca; diğerleri için, bu Kanunda gösterilen ön soruşturma disiplin amirlerince, doğrudan veya görevlendirecekleri uygun sayıda soruşturmacı tarafından ön soruşturma yapılır. Ön soruşturma ile görevlendirilen kişi veya kişiler, kendilerini görevlendiren disiplin amirinin bütün yetkilerine haizdir; hakkında ön soruşturma yapılan öğretim elemanı ile memur ve diğer kamu görevlisinin ifadesine başvurur; ayrıca soruşturma konusu ile ilgili bilgi ve belgeleri toplar. Ulaşılan sonuç gerekçeli bir raporla soruşturma açma izni vermeye yetkili disiplin amirine verilir. Öğretim elemanlarından soruşturmacı tayin edilmesi halinde, bunların, hakkında soruşturma yapılacak öğretim elemanının akademik ünvanına veya daha üst akademik ünvana sahip olmaları şarttır. (2) Soruşturma izni: Ön soruşturma raporu üzerine ; a) Yükseköğretim Kurulu, Yükseköğretim Denetleme Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi başkan ve üyeleri hakkında Danıştay İkinci Dairesi, b) Rektörler, rektör yardımcıları ve üst kuruluşların genel sekreterleri hakkında, Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek üç kişilik kurul, c) Üniversite, fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurulu üyeleri, fakülte dekanları ve dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdürleri ve yardımcıları ile üniversite genel sekreterleri hakkında, rektörün başkanlığında rektörce görevlendirilen rektör yardımcılarından oluşacak üç kişilik kurul, d) Öğretim elemanları, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterleri hakkında üniversite yönetim kurulu üyeleri arasından oluşturulacak üç kişilik kurul, e) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında rektör tarafından soruşturma izni verilmesine ya da verilmemesine karar verilir. Bu kararların gerekçeli olması zorunludur. Karar, soruşturma konusu fiilin öğrenilmesinden itibaren ön soruşturma dahil otuz gün içinde verilir. Bu süre zorunlu hallerde onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir. (3) Kurulların oluşturulması : Yükseköğretim Kurulu ile üniversite yönetim kurullarınca oluşturulacak kurullarda görevlendirilecek asıl üye sayısı kadar yedek üye iki yıl için seçilirler. Süresi sona erenlerin tekrar seçilmeleri mümkündür. (4) Kurulların çalışma usulü : soruşturma izni verilip verilmemesine karar verecek kurullar üye tam sayısı ile toplanır. Kurullara ilk soruşturmayı yapmış olan üyeler ile haklarında karar verilecek üyeler katılamazlar. Noksanlar yedek üyelerle tamamlanır. Oylar, kabul veya red şeklinde verilir. Toplantı nisabı üye tamsayısıdır. Kararlar, katılanların salt çoğunluğuyla alınır. (5) İtiraz : Yetkili kurullarla Danıştay ve rektör tarafından soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararlar Cumhuriyet Başsavcılığına, hakkında soruşturma yapılan öğretim elemanı, memur veya diğer kamu görelisine ve varsa şikayetçiye bildirilir. Bu kararlara karşı ilgililer tarafından, kararın kendilerine tebliğinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İlgililerce Danıştay İkinci Dairesinde verilen karara yapılacak itiraz, Danıştay İdari İşler Kurulunca; diğer kurullarca ve rektörlerce verilen kararlara karşı yapılacak itiraz, Danıştay İkinci Dairesinde karara bağlanır. Soruşturma izni kesinleşen yükseköğretim üst kuruluşlarının başkan ve üyeleri ile rektörlerin yargılanması Yargıtay ilgili ceza dairesine; temyiz incelemesi Ceza Genel Kuruluna; diğer görevlilerin yargılanmaları suçun işlendiği yer adliye mahkemelerine aittir. Değişik statüdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde, soruşturma usulü ve yetkili yargılama mercii görev itibariyle üst dereceliye göre tayin olunur. Yükseköğretim üst kuruluşları başkanları ve rektörler için, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hakkında yapılacak ceza soruşturmasında, yukarıda belirtilen ceza soruşturmaları usulü tatbik edilir. Bunlar dışında kalan tüm görevliler bakımından, 3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçlardan dolayı ceza kovuşturması için gereken izin, Yükseköğretim üst kuruluş üyeleri ile bu kuruluşların memurları hakkında Yükseköğretim Kurulu Başkanından; üniversite ve birimlerin yöneticileri ve öğretim elemanları ve memurlar hakkında üniversite rektörlerinden alınır. Anayasada yer alan temel hak ve hürriyetleri, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü veya dil, ırk, sınıf, din ve mezhep ayrılığına dayanılarak nitelikleri Anayasada belirtilen Cumhuriyeti ortadan kaldırmak kastıyla işlenen suçlar ve bunlarla irtibatlı suçlar ile ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde, yukarıda yazılı usuller uygulanmaz. Bu hallerde kovuşturmayı Cumhuriyet savcısı doğrudan yapar. Bu Kanunda yer almayan hususlarda, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır. Ceza soruşturması usul ve esaslarına ilişkin ayrıntılı hükümler, bu Kanun ve 4483 sayılı Kanun çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Öğrencilerin Disiplin ve Ceza İşleri MADDE 54 - Soruşturma, yetkiler ve cezalar: a) Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında öğrenme ve öğretme hürriyetini doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kısıtlayan; kurumların çalışma düzenini bozan veya eğitim-öğretimi engelleyen eylemlere katılan ya da bunları teşvik veya tahrik eden; yükseköğretim mensuplarının şeref ve haysiyetine veya şahıslarına tecavüz eden; terör eylemlerine katılan veya bunları tahrik ya da teşvik eden öğrencilere, eylem başka bir suçu oluştursa bile ayrıca uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar veya bir ya da iki yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları verilir. b) Yükseköğretim kurumlarına ait açık veya kapalı alanlarda veya kurumlara ait olmayan yerlerde öğrencilerin topluluk halinde işlemiş oldukları disiplin suçlarından dolayı soruşturma yaptırmaya rektör; bireysel olarak işlenmiş disiplin suçlarından dolayı öğrencisi olduğu birimin dekan veya müdürü yetkilidir. c) Hakkında soruşturma yapılan öğrenciye sözlü veya yazılı savunma hakkı verilir. Tanınan süre içinde savunma yapmayan öğrenci bu hakkından vazgeçmiş sayılır. Soruşturma, açılmadan itibaren yirmi gün içinde sonuçlandırılır. Zorunlu hallerde bu süre onbeş gün daha uzatılabilir. d) Disiplin cezaları, ilgili öğrenciye yazılı olarak bildirilir.Yükseköğretim kurumundan çıkarma kararına karşı onbeş gün içinde üniversite yönetim kuruluna itiraz edilebilir. Cezalar, öğrencinin dosyasına ve siciline işlenir; öğrenciye burs veya kredi veren kuruluşa bildirilir. e) Bu maddeye göre yapılacak işlemler sırasında gerekirse öğrenciye, bağlı bulunduğu öğretim kuruluşunda ilan yoluyla tebligat yapılabilir. f) Yükseköğretim kurumundan çıkarma kararları Yükseköğretim Kuruluna ve ilgili askerlik şubelerine bildirilir. g) Öğrencilerin disiplin soruşturması usul ve esasları ile disiplin suçu teşkil eden fiiller ve bunlara karşılık gelen disiplin cezaları, bu Kanunda belirlenen hükümler çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. ONUNCU BÖLÜM Mali Hükümler Genel Hükümler Madde 55 - a) Devlet, yükseköğretim kurumlarına işleyişlerini sürdürebilmeleri için, enflasyondan etkilenmeyecek şekilde gerekli kaynağı tahsis etmekle yükümlüdür. Gerekli kaynak sağlanamadığı takdirde bu durum cari hizmet maliyetlerine yansıtılır. b) Yükseköğretim kurumları bütçelerini, stratejik planlarına ve kurumlarının gelişme politikalarına uygun olarak dağıtır. Yükseköğretim kurumları yukarıdaki hedefler doğrultusunda bütçelerini üç yıllık hazırlarlar. c) Yükseköğretim kurumlarına genel bütçeden aktarılacak ödeneklerin belirlenmesinde; gelişmekte olan veya yeni kurulan üniversitelerin gelişimi, özellikleri, öğrenci sayıları ve araştırma-geliştirme faaliyetleri ile stratejik planları gözönüne alınır. Yeni kurulan ve gelişmekte olan üniversitelerde alt yapının hızla tamamlanması için gerekli kaynak tahsisi yapılır. d) Bir mali yılda yükseköğretim kurumlarına genel bütçeden tahsis edilecek ödenekler toplamı, bir önceki yılda aynı amaçla tahsis edilen ödeneğin gayri safi milli hasıla içindeki payından daha az olamaz ve bu pay her yıl Yüksek Planlama Kurulu tarafından belirlenen hedef ekonomik büyüme oranında arttırılır. e) Araştırma-geliştirmede yükseköğretim kurumlarındaki farklılaşma ve uzmanlaşmayı teşvik amacıyla devletin ve kurumların stratejik hedefleri doğrultusunda ayrıca bütçe desteği sağlanır. f) Yükseköğretim kurumlarının teknolojik geliştirme merkezleri, teknoparklar ve bilim merkezlerinin alt yapı ve üst yapılarının tamamlanması için bütçelerine ayrıca ödenek konulur. Mali Kolaylıklar MADDE 56 - a) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarına yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler, vergi, resim ve harçlardan muaftır. Bağış ve vasiyetlerin kullanılmasında, bağış ve vasiyet yapanların koydukları ve kanunlara göre geçerli sayılan kayıtlara ve şartlara uyulur. b) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumları, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşları ile vakıflara tanınan muafiyetler, istisnalar ve diğer malî kolaylıklardan yararlanırlar. Tasarruf genelgeleri dışında tutulurlar. Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarına makbuz karşılığında yapılacak nakdî bağış ve yardımlar Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın, varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, Takdir Komisyonunca belirlenecek değeri esas alınır. c) Eğitim-öğretim ve araştırma amacı ile ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemelerle ilgili olarak, yükseköğretim kurumları gümrük vergisi ile buna bağlı her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır. d) Yirmi milyar lira tutarındaki bir hakkın veya menfaatin terkinini gerektiren, maddî veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında, yüksek mahkeme ve mercilerde incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış olan dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçilmesine veya uygun ödeme kararı almaya rektör ve üst kuruluşların başkanları; yirmi milyar liradan fazlası için üst kuruluşlarda Yükseköğretim Kurulu Başkanın, yükseköğretim kurumlarında rektörün önerisi ve Sayıştay Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı karar verir. Yirmi milyar lira her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. e) Yükseköğretim üst kuruluşlarına ve yükseköğretim kurumlarına tahsis edilmiş olan taşınmazlar bu kurumların mülkiyetine tescil edilir. f) Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının gelir kaynaklarından hiçbir suretle kesinti yapılamaz ve o kurumun izni olmadan başka bir tertibe aktarma yapılamaz. g) Bir yükseköğretim kurumunun bütçesindeki ödenekleri, diğer bir yükseköğretim kurumunun bütçesine aktarmaya, ilgili rektörlerin önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü üzerine, Maliye Bakanlığı yetkilidir. Bütçe ve Harcama Yetkisi MADDE 57 - Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının bütçeleri; genel ve özel bütçelerin bağlı olduğu mevzuata uygun olarak hazırlanır, yürürlüğe konur ve denetlenir. Harcama yetkilisi; üst kuruluşlarda Yükseköğretim Kurulu Başkanı, yükseköğretim kurumlarında rektördür. Bu yetki, gerektiğinde uygun görülen konularda Yükseköğretim Kurulu Başkan vekilleri ile rektör yardımcılarına, genel sekreterlere, dekan ve yardımcılarına, enstitü ve yüksekokul müdürlerine devredilebilir. Yetkinin devredilmesi, yetki devredenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Yükseköğretim Kurumu Özel Bütçesi MADDE 58 - a) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin gelir kaynakları aşağıda belirtilmiştir: (1) Genel bütçeden aktarılan ödenekler. (2) Yükseköğretim kurumunun her türlü fiziki imkan, tesis, araç, gereç, teçhizat, insan gücü ve bilgi birikimini değerlendirerek üreteceği her türlü hizmet ve mallardan elde edilecek gelirler. (3) Yükseköğretim kurumlarına ait veya yükseköğretim kurumuna tahsis edilmiş olan taşınır, taşınmaz malların kiralanması, idare, işletme ve satılmasından elde edilecek gelirler. (4) Gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak bağış, vasiyet ve yardımlar. (5) Kar payları, faizler ve diğer nemalandırma gelirleri. (6) Araştırma-geliştirme faaliyetlerinden elde edilen gelirler. (7) Telif, yayın, patent, lisans gelirleri. (8) Öğrencilerin ödeyeceği katkı payları ve öğrencilerden tahsil edilen diğer ücretler. (9) Diğer gelirler. b) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinden yapılacak giderler aşağıda belirtilmiştir: (1) Yükseköğretim kurumu, kuruluş ve özelliklerine uygun gelişmesi, eğitim-öğretim, temel ve uygulamalı araştırma, geliştirme, her türlü mal ve hizmet üretimi faaliyetlerini, ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürebilmesi ve kurumun etkin ve verimli şekilde yönetilmesi ile, ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılara ilişkin her türlü giderler ve uzaktan öğretimin gerektirdiği yüzyüze eğitim, sınavların hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi, denetimi, kayıt-kabul, her türlü yazılı ve görsel malzeme üretimi giderleri ile bunlara ilişkin telif ücretleri, internet üzerinden yapılan eğitimlerde ders ücretleri ile yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun uygun göreceği patent, lisans ve diğer ödemeler. (2) Yükseköğretim kurumunun kuracağı şirketler ile teknoloji geliştirme bölgelerinde kurulacak yönetici şirketlere veya diğer yönetici organlara ortak olunması veya ortaklığın devamı için yapılması zorunlu olan ödemeler. (3) Öğrencilerin beslenme, barınma, sağlık ve eğitim hizmetleri ile kültür ve spor faaliyetleri için yapılacak her türlü giderler ile muhtaç ve başarılı öğrencilere verilecek burslar. (4) Kısmi zamanlı olarak istihdam edilecek öğrencilere ödenecek ücretler. (5) Yükseköğretim kurumu özel bütçesi kadro ve pozisyonlarında tam veya kısmi zamanlı olarak istihdam edilen personel ile araştırmacı öğretim elemanı olarak görev yapanlara yapılacak ücret ve benzeri ödemeler. (6)) Öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretleri. (7) Uluslararası kuruluşlara üyelik ücreti ve uluslararası kuruluşlardan alınacak hizmetler için gerekli ödemeler. (8) Bilimsel ve teknolojik araştırma, geliştirme ve yayın faaliyetlerini desteklemek, teşvik etmek ve bu alanlarda katkı sağlayanları ödüllendirmek amacıyla; ulusal ve uluslararası yetkili merci ve kuruluşlarca tescil edilmiş veya bilimsel ve teknolojik alanda genel kabul görüp benimsenmiş, buluş veya yenilik yapmış olmak, ulusal ve uluslararası bilim kuruluşları ve bilimsel yayın organlarınca kabul görmüş ve yayımlanmış araştırma ve makalesi bulunmak, teorik ve teknik düzeyde ispatlanmış veya kabul edilebilir katkılar sağlamış olmak, eğitim-öğretim, yöntem, teknik, konu ve araçlarında yenilik yapma gibi kriterlere bağlı olarak yükseköğretim kurumu öğretim elemanlarına teşvik ödülü verilebilir. Konuya ilişkin esaslar ve performans kriterleri Yükseköğretim Kurulunca belirlenir. Ancak, bir takvim yılında bir öğretim elemanına bu şekilde yapılacak ödemelerin toplamı, ilgililerin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), ödenek ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatları hariç) toplamının on katını geçemez. (9) Resmi belgeye dayalı her türlü giderler. c) Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin işleyişi: 1)Yükseköğretim kurumu özel bütçesi; kurumsal, fonksiyonel ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tabi tutularak ilgili yükseköğretim kurumu tarafından hazırlanır. Yükseköğretim kurumu özel bütçesinde yıl sonunda kullanılmayan ödenekler ertesi yıla devredebilir. Yükseköğretim kurumu banka hesaplarında bulunan nakit fazlaları yükseköğretim kurumunun uygun göreceği yöntemlerle nemalandırılır. Yükseköğretim kurumu özel bütçesine zamanında ödenmeyen alacaklar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. Yükseköğretim kurumunda mali kontrol görevi yürütecek olan mali kontrol yetkilisi, muhasebe yetkilisi ve iç denetçi rektör tarafından atanır. Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin uygulanması için gerekli muhasebe ve raporlama standartları çerçeve hesap planları ile düzenlenecek hesapların şekil süre ve türleri Maliye Bakanlığınca belirlenir. Yükseköğretim kurumu özel bütçesinin mevzuata uygun olarak hazırlanmasından, uygulanmasından üst yönetici, yetkisini devrettiği kişiler ile diğer görevliler müştereken sorumludur. Sağlık hizmetleri dışında, yükseköğretim kurumunda araştırma ve geliştirme, teknik danışmanlık, kısa kurslar ve konferanslar dahil gelir elde etme amacıyla sözleşme karşılığı üreteceği her türlü hizmet ve malın fiyatı, sözleşme hükümleri, serbest piyasa şartları, uluslararası konjonktür ve kurumun ilgili alandaki rekabet gücü göz önüne alınmak suretiyle, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca tespit edilir. Yükseköğretim kurumunda yapılan çalışmalar sonucunda bir patent veya ihtira hakkı doğması halinde, ilgili yükseköğretim kurumu bunun sahibi olur ve yönetim kurulunun uygun göreceği yöntemle bu hak değerlendirilir. Buradan elde edilecek gelirler yükseköğretim kurumu özel bütçelerine kaydedilir. Bu gelirlerden söz konusu patent veya ihtira hakkına katkıda bulunan personele yapılacak ödemeler, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Bu şekilde bir takvim yılında bir kişiye yapılabilecek ödemelerin toplamı, her yıl elde edilecek gelirin %70'ini geçemez. İlgilinin vefatı halinde, bu haklar mirasçılarına kalır. Gerçek ve tüzel kişilerle sözleşme karşılığı yapılan çalışma ve giderleri kısmen veya tamamen bu kişilerce karşılanan faaliyetler sonucunda çıkan patent veya ihtira haklarının paylaşımı, yükseköğretim kurumu ile bu kişiler arasında yapılacak sözleşmede belirtilir. Yükseköğretim kurumu özel bütçesinden personel çalıştırılabilir. Bunların görevleri ve görev yerleri, yükseköğretim kurumunun özellikleri ve faaliyetlerinin kapsam ve niteliklerine uygun olarak, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunca belirlenir. Giderleri yükseköğretim kurumu özel bütçesinden karşılanmak kaydıyla, yükseköğretim kurumu birimlerinde ihtiyaca göre bir yıl süreyle, tam gün veya kısmi zamanlı veya yılın bir ya da birkaç ayına sirayet edecek şekilde tam gün veya kısmi zamanlı 657 sayılı Kanunun 4/C maddesinde belirtildiği şekilde işçi sayılmayan sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Kurum sözleşme süresine göre en çok bir ay önceden
haber vermek şartı ile sözleşmeyi tek taraflı olarak her an feshedebilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak öğrenciler hakkında 4857 sayılı İş Kanununun işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili hükümleri ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası ile ilgili hükümleri hariç diğer hükümleri uygulanmaz. Bu statüde çalışan öğrencilere saat başına ödenecek ücret, asgari ücretin bir saat karşılığının üç katını geçmemek üzere yönetim kurulunca belirlenir. Bir öğrenci ayda en çok 120 saat süre ile çalıştırılabilir. Masraflarının tamamı gerçek ya da yükseköğretim kurumları dışındaki tüzel kişilerce karşılanmak üzere sözleşme ile araştırmacı öğretim elemanı istihdam edilebilir. Bu hizmette çalışacak araştırmacı öğretim elemanında aranacak asgari nitelikler, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Araştırmacı öğretim elemanı pozisyonunda istihdam edilen öğretim elemanına ödenecek ücret sözleşme ile belirlenir ve tüm giderler bu konuda yapılan bağıştan ödenir. Kadrolu öğretim elemanı iken araştırmacı öğretim elemanı pozisyonunda sözleşme ile çalışmaya başlayanlar sözleşme süresince aylıksız izinli sayılır ve bunların emeklilik hakları mevcut statüsünde devam eder. Bunlar öğretim görevleri bakımından bu Kanunda aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere tabidir. Sözleşme esasları ve istihdama ilişkin diğer hususlar Maliye Bakanlığının görüşü ve Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir. 2) Gelir kaynaklarının (2)* bendinde belirtilen gelirlerin gayri safi tutarının % 5 inden az olmamak üzere yönetim kurulunun belirleyeceği orandaki tutar; yükseköğretim kurumu özel bütçesi muhasebe yetkilisince tahsilatı takip eden ayın ilk haftası içinde, araştırma amacıyla açılan alt hesaba aktarılır. Araştırma projelerinden elde edilen gelirler ve bu amaçla tahsil olunan bağış ve yardımlar bu alt hesapta toplanır. Bu alt hesapta toplanan miktarlar diğer hesaplara aktarılamaz ve amacı dışında kullanılamaz. Bu Kanunun ilgili maddesinde belirtilen gelirlerin, yukarıdaki fıkraya göre alt hesapta toplanan tutarlardan sonra kalan miktarı (sağlık hizmetlerinden elde edilen gayri safi gelirin en fazla %50 si, diğer hizmetlerden elde edilen gayri safi gelirin en fazla %70 i), işçiler ve sözleşmeli personel hariç diğer personel arasında, personelin tabi olduğu kanun, sınıfı, unvanı, görev yaptığı birim, gelirin elde edilmesindeki katkısı, performansı ve benzeri kriterlerden biri veya bir kaçı birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınarak, aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun belirleyeceği şekilde paylaştırılır: (2a) Bu şekilde yapılacak ödeme; ilgili personelin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek, her türlü tazminat toplamının, öğretim üyeleri için iki katını, diğer öğretim elemanları için bir katını, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel ve sözleşmeli personel için ise %80 ini geçemez. Yukarıdaki gelirlerin tahsilatı ve buradan yapılacak giderlerin organizasyonu ve yönetim işlerinde görev alan öğretim elemanları dışındaki personel ile işin ve hizmetin özelliği dikkate alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane ve acil servis gibi hizmetlerde çalışan öğretim elemanları dışındaki sağlık personeli için %80 oranı ayrıca % 50 sine kadar artırılabilir. Bu tavanları aşmamak üzere, gelir durumuna göre bir aydan daha uzun dönemler itibariyle bu ödemeyi yapmaya yükseköğretim kurumu yönetim kurulu yetkilidir. (2b) Öğretim elemanlarına, saat 16.00 dan önce olmamak üzere mesai saatleri dışında yükseköğretim kurumu özel bütçesine yaptıkları doğrudan katkılarından dolayı verilecek payın belirlenmesinde yukarıdaki bentte belirlenen sınırlama dikkate alınmaz. (2c) Bu ödemelerden yararlanabilmek için ilgili yükseköğretim kurumunda fiilen görev yapmak şarttır. Ancak; -Yıllık izin süresince, -Bir takvim yılında 15 günü aşmayan mazeret izni süresince, -Hastalık izni kullanılması veya tedavi kurumlarında yatmak suretiyle tedavi görülmesi halleri ile yatmak suretiyle tedaviden sonra fasılasız olarak hastalık izni kullanılması ve 6245 sayılı Harcırah Kanununun 20 inci maddesine göre refakat edilmesi halinde her defasında bu şekilde geçecek sürelerin, bir takvim yılında toplam 60 günü aşmamak üzere, 15 günü aşmayan kısmı için, -Yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirme sebebiyle ayrılmalarda yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun bir takvim yılında 60 günü geçmemek üzere belirleyeceği süreler için, -Yükseköğretim kurumu rektör ve yardımcılarının bu görevleriyle ilgili yurtiçi geçici görevlendirmeleri ile bir takvim yılında 90 günü geçmeyen yurtdışı geçici görevlendirmelerinde, bu şart aranmaz. ONBİRİNCİ BÖLÜM başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. ONBİRİNCİ BÖLÜM Özlük Hakları ve Diğer Hükümler Oylama ve
Seçim MADDE 61 - Bu kanunda geçerli jüri, komisyon ve kurullarda her üye oyunu kabul veya ret ÅŸeklinde vermekle yükümlüdür. Her türlü seçimde oylama iÅŸlemi gizli yapılır. Bütün genel kurullarda toplantı yeter sayısı aksi belirtilmedikçe, kurul üye tam sayısının salt çoÄŸunluÄŸudur. Yürütme kurullarında ise toplantı yeter sayısı kurul üye tam sayısının üçte ikisidir. Kurullarda karar yeter sayısı toplantıya katılanların salt çoÄŸunluÄŸudur. Bunun saÄŸlanamadığı hallerde baÅŸkanın oyu iki sayılır, baÅŸkan oyunu en son kullanır. Her kurul üyesi katıldığı toplantılarda uhdesinde birden fazla görev bulunsa dahi, her oylamada yalnız bir oy kullanma hakkına sahiptir. Seçimler, seçmen listesiyle birlikte on gün öncesinden ilgili yükseköğretim kurumları içindeki panolara asılmak ve kurum web sayfasında yayınlanmak suretiyle ilan edilir. Seçmenlere; seçimin yeri, tarihi ve saati ayrıca yazılı olarak bildirilir. Bu kanunda belirtilen kurul ve organların seçimlerinde oy pusulasına sadece bir adayın ismi yazılır, oylamalar gizli yapılır. Bu Kanundaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, oyların eÅŸitliÄŸi halinde seçimler bir tam gün sonra yenilenir. Özlük Hakları, TeÅŸvik ve Ödüller MADDE 62 - Ãœniversite öğretim elemanları ve üst kuruluÅŸlar ile üniversitelerdeki memur ve diÄŸer görevlilerin özlük hakları bakımından, bu Kanunda belirtilmeyen hususlar için Ãœniversite Personel Kanunu ve genel hükümler uygulanır. Yükseköğretim kurumlarında, baÅŸta derslerinde ve diÄŸer faaliyetlerde üstün baÅŸarı gösteren, kurumunu baÅŸarı ile temsil eden öğrencilere, baÅŸarı durumlarına göre teÅŸvik ödülü verilir. Öğrencilerin ödüllendirilmesi ve teÅŸvikleri ile ilgili konularda yükseköğretim kurumları kendi düzenlemelerini yaparlar. Bilimsel çalışma ve yayınlarında veya eÄŸitim-öğretim faaliyetlerindeki üstün gayret, katkı ve baÅŸarıları tespit edilen öğretim elemanları, çalışmaları için ödüllendirilir ve teÅŸvik edilir. Öğretim elemanlarının ödüllendirilmesi ve çalışmalarında teÅŸvikleri ile ilgili konuların genel usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir. Bu doÄŸrultuda yükseköğretim kurumları kendi düzenlemelerini yaparlar. Yükseköğretim kurumları ve üst kuruluÅŸlarında çalışan diÄŸer personele ödül verilmesi ve teÅŸvikleri ile ilgili konularda genel hükümler geçerlidir. 65 inci maddeden sonra gelmek üzere aÅŸağıdaki ONÄ°KÄ°NCÄ° BÖLÃœME yer verilmiÅŸtir. ONÄ°KÄ°NCÄ° BÖLÃœM Vakıf Yükseköğretim Kurumları Vakıf Yükseköğretim Kurumları MADDE 66 - a) KuruluÅŸ : Vakıflar; kazanç amacına yönelik olmamak ÅŸartıyla, mali ve idarî hususlar dışında akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının saÄŸlanması ve güvenlik yönlerinden bu Kanunda gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla, en az iki fakülte ve bir meslek yüksekokulundan oluÅŸan üniversite kurabilirler. Vakıflar bir yükseköğretim kurumuna baÄŸlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduÄŸu alanlarda yüksek nitelikli insan yetiÅŸtirmek amacıyla, bu Kanun hükümleri çerçevesinde kalmak ÅŸartıyla, meslek yüksekokulu kurabilir. Kurulacak meslek yüksekokullarına, meslekî ve teknik eÄŸitim bölgesinde gereksinim duyulması esastır. Vakıflar tarafından askeri ve emniyetle ilgili eÄŸitim kurum veya birimleri açılamaz. Bir vakıf yükseköğretim kurumu kurulabilmesi için aÅŸağıda belirtilen belgelerin Yükseköğretim Kuruluna sunulması gerekir. (1) Kurulacak yükseköğretim kurumunun bina, araç, gereç ve diÄŸer maddi yapıları ve malzemelerinin hazır bulunduÄŸunu veya bunların saÄŸlanması için yeteri kadar bir meblağın tahsis edildiÄŸini gösterir belge, (2) Kurulacak yükseköğretim kurumunun üç yıllık her çeÅŸit iÅŸletme ve diÄŸer cari masraflarının en az % 50 sini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik deÄŸeri olan bir hakkın veya gelirin mevcut olduÄŸunu ve buna tahsis edildiÄŸini gösterir belge, (3) Kurulacak yükseköğretim kurumunun ve bunlara baÄŸlı birimlerin adlarını bildiren belge ile kurumun eÄŸitim-öğretim, mali ve idari konularda uygulayacağı esasları gösteren taahhüt belgesi, (4) Vakıf yükseköğretim kurumunun, Ãœniversitelerarası kurulca belirlenen ölçütlere göre eÄŸitim-öğretim fonksiyonunu yerine getiremeyeceÄŸinin Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmesi halinde, bu madde ile yükseköğretim kurumuna tahsis edilen ve faaliyete geçtikten sonra edinilen tüm taşınır, taşınmaz mallar ve haklar ile öğrencilerini devir alacak bir Devlet Ãœniversitesinin taahhüdü. Yükseköğretim Kurulu, belgeler üzerinde gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, kurulacak yükseköğretim kurumu hakkında kararını verir ve bu kararını bilgi için Milli EÄŸitim Bakanlığına sunar. b) Mütevelli heyet : Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, vakıf yönetim organı dışında en az yedi kiÅŸiden oluÅŸan bir mütevelli heyeti bulunur. Mütevelli heyeti üyeleri vakıf yönetim organı tarafından dört yıl için seçilir, süresi biten üyeler yeniden seçilebilir. Mütevelli heyeti üyelerinin yaÅŸ sınırlaması hariç, Devlet memuru olma niteliklerine sahip bulunmaları ve en az üçte ikisinin lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olması gerekir. Mütevelli heyeti üyeleri kendi aralarından bir baÅŸkan seçer. Rektör görevine devam ettiÄŸi sürece mütevelli heyetin tabii üyesi olup, kendisi ile ilgili konularda toplantıya katılamaz ve mütevelli heyet baÅŸkanı seçilemez. Rektör dışındaki üniversite öğretim elemanları ve çalışanları mütevelli heyette görev alamaz. Mütevelli heyet üyeliÄŸine görevlendirilen ve ayrılanların isimleri mütevelli heyet baÅŸkanı tarafından en kısa sürede Yükseköğretim Kuruluna bildirilir. Mütevelli heyet yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yönetici ve öğretim elemanları ile diÄŸer personelin sözleÅŸmelerini yapar. Mütevelli heyet yükseköğretim kurumunun bütçesini onaylar ve uygulamaları izler. Mütevelli heyeti, mütevelli heyet tarafından hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diÄŸer görevleri yürütür. (c) Organlar ve öğretim elemanları: Vakıflarca kurulan üniversitelerde, mütevelli heyeti üniversitede görevli profesörler arasından üç aday önerir; bunlardan Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceÄŸi iki adaydan biri CumhurbaÅŸkanınca dört yıl için rektör olarak atanır. Vakıflarca kurulan üniversitelerde, rektör üniversitede görevli profesörler arasından üç aday önerir; bunlardan mütevelli heyetinin belirleyeceÄŸi aday Yükseköğretim Kurulunca onaylanmak suretiyle üç yıl için dekan olarak atanır. Yüksekokul müdürü ise, rektörün üniversitede görevli öğretim üyeleri içinden önereceÄŸi iki aday arasından üç yıl için mütevelli heyetince atanır. Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar, Devlet yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine getirir. Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumunda akademik kurul senatoların; yönetim kurulu, yükseköğretim kurumu yönetim kurulunun; rektör, Devlet yükseköğretim kurumu rektörlerinin yetkisini kullanır ve görevlerini yapar. Öğretim elemanlarının nitelikleri ve çalışma esasları, bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumlarındaki sözleÅŸmeli öğretim elemanları için öngörülen hükümlere tabidir. Vakıf yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanları, Devlet yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanları disiplin ve soruÅŸturma hükümlerine tabidir. d) Vakıf yükseköğretim kurumlarında eÄŸitim-öğretim ve akademik deÄŸerlendirme : Vakıf yükseköğretim kurumlarının eÄŸitim-öğretim esasları, öğretim süreleri ve öğrenci hakları ile ilgili hususlar bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumları için öngörülen hükümlerine tabidir. Öğrencilerden eÄŸitim-öğretim için alınacak ücretler, öğretim süresinin bütünlüğünü kapsayacak bir ödeme planı çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunun uygun görüşü alınarak mütevelli heyeti tarafından tespit edilir. Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumları, Devlet üniversitelerinde olduÄŸu gibi öz deÄŸerlendirme raporlarını hazırlar ve ilgili kurumlara gönderirler. Vakıf yükseköğretim kurumlarının akademik konuları hakkında bu Kanunda özel düzenlemeye yer verilmeyen hususlar, Devlet üniversitelerinin tabi olduÄŸu hükümler göz önüne alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından düzenlenir. Öğrenci hakları ve disiplin ile ilgili iÅŸlemlerde, bu Kanunda Devlet yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler için öngörülen hükümler uygulanır. e) Tüzel kiÅŸiliÄŸin sona ermesi veya eÄŸitim-öğretim faaliyetlerinin durdurulması : Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarında eÄŸitim-öğretim düzeyinin yetersizliÄŸinin Yükseköğretim Kurulunca tespit edilmesi ve durumun düzeltilmesi için gerekli uyarı ve önerilerin sonuçsuz kalması halinde, bu kurumun faaliyeti Yükseköğretim Kurulunca durdurulur. Vakıf tüzel kiÅŸiliÄŸinin herhangi bir ÅŸekilde sona ermesi halinde; vakıf yükseköğretim kurumu tüzel kiÅŸiliÄŸi devam eder ve vakıf tarafından yükseköğretim kurumu tüzel kiÅŸiliÄŸine tahsis edilen her türlü taşınır ve taşınmaz mal, araç-gereç, malzeme, para ve ekonomik deÄŸeri olan haklar yükseköğretim kurumunun mülkiyetine geçer. Bu durumda, vakıf yükseköğretim kurumu mütevelli heyeti üyeleri ile yükseköğretim kurumu yöneticilerinin seçilmesi yetkisi, Yükseköğretim Kurulunun görüşü dikkate alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğünce vakıf üniversitesi kurabilme niteliklerini haiz bir baÅŸka vakfa devredilir. Bu maddeye istinaden yapılacak devir iÅŸlemleri vergi kanunları yönünden, Kurumlar Vergisi Kanununun 37-39 uncu maddelerine göre yapılan devir hükmündedir. Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyetlerinin durdurulması halinde, durdurulma süresince, kapatılması halinde ise temelli olarak kurumun idaresi ile taşınır ve taşınmaz mal varlığı; eÄŸitim ve öğretimi sürdürmek veya tamamlamak üzere, yükseköğretim kurumu kuruluÅŸunda taahhütte bulunan Devlet yükseköğretim kurumunun vesayetine verilir. f) Mali iÅŸler : Kurulacak yükseköğretim kurumu, vakıf tüzel kiÅŸiliÄŸi dışında ayrı bir tüzel kiÅŸiliÄŸe sahip olur ve bu kurumun gelirleri, geçici olarak dahi hiçbir surette vakıf malvarlığına ve hesaplarına intikal ettirilemez. Vakıf yükseköğretim kurumunun ita amiri rektördür. Vakıf yükseköğretim kurumuna doÄŸrudan doÄŸruya bağış, yardım ve vasiyet yapılabilir. Vakıf yükseköğretim kurumlarının, bağış ve diÄŸer ÅŸekillerde iktisap edecekleri taşınmaz mallar tapuda yükseköğretim kurumlarının tüzel kiÅŸilikleri adına kaydedilir. Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumları, bu Kanunun ilgili maddesinde yer alan mali muafiyet, istisna ve kolaylıklardan aynen istifade ederler ve bunlar emlak vergisinden muaf tutulurlar. Vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanları, bilimsel çalışma yapmak ya da bilimsel çalışmalara katılmak amacıyla yurt dışına gidiÅŸ geliÅŸlerinde, Devlet üniversitelerinde görevli olan öğretim elemanlarının haklarına sahiptir. g) Devlet yardımı : Vakıflar tarafından kurulmuÅŸ yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla, bütçede yer alan ödenekle sınırlı olmak üzere, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun müracaatı, Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli EÄŸitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca Devlet yardımı yapılır. Yapılacak Devlet yardımı ; Devlet yükseköğretim kurumlarına o yıl tahsis edilen toplam bütçe ödeneklerinin örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilen tutarın, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunda okuyan örgün öğrenci sayısıyla çarpılması sonucu bulunacak miktarın %30 unu geçemez. Ancak, bu miktarın üniversitelere dağıtımı; öğrenci seçme ve yerleÅŸtirme sisteminde kullanılan sayısal (%50), sözel (%20) ve eÅŸit ağırlıklı (%30) puan türlerinin parantez içinde gösterilen ağırlıklar uygulanarak, üniversitenin toplam örgün öğrenci sayısına göre yapılır. Yükseköğretim Kurulu bu oranları yarısına kadar yükseltmeye veya eksiltmeye yetkilidir. En az iki yıl eÄŸitim-öğretim yapmış olan vakıf üniversiteleri Devlet yardımı almak amacı ile Yükseköğretim Kurulu BaÅŸkanlığına müracaat ederler. Vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımının yapılabilmesi için bu kurumların; (1) En az iki eÄŸitim-öğretim yılını tamamlamış olması, (2) Öğrencilerin en az % 15 ine eÄŸitim-öğretim masraflarını karşılayacak düzeyde tam burs vermesi, (3) Öğrenci alınan her lisans programı için, öğretim üyesi yetiÅŸtirmek amacıyla, vakıf üniversitelerince seçilerek Yükseköğretim Kurulu tarafından yurt içinde veya yurt dışında belirlenen üniversitelere yerleÅŸtirilen ve izlenen doktora öğrencilerine, kontenjanı 50'ye kadar olan programlar için bir, 50 ile 100 arasında olan programlar için iki ve kontenjanı 100'den fazla olan programlar için üç öğrenciye eÄŸitim-öğretim ve diÄŸer masraflarını karşılayacak düzeyde burs vermesi, (4) Yükseköğretim kurumunda lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında en az bir eÄŸitim-öğretim yılı sözleÅŸmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde görevli, ek ders veya diÄŸer üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının, bu esasa göre hesaplanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısının ortalamasına eÅŸit veya daha az olması, (5) Ãœniversitelerarası Kurulca görevlendirilen komisyonca yapılacak deÄŸerlendirme sonucunda; bir önceki yıl sonu itibariyle tespit edilen tanınmış bilimsel dergilerde, üniversitede en az bir eÄŸitim-öğretim yılı sözleÅŸmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde görevli, ek ders veya diÄŸer yükseköğretim kurumlarından görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen yayın sayısı bakımından, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının ilk yarısına girecek durumda olması, (6) Öğrenci seçme ve yerleÅŸtirme sisteminde sayısal, sözel ve eÅŸit ağırlığa göre, Öğrenci Seçme ve YerleÅŸtirme Merkezine o yıl yerleÅŸtirilen örgün öğretim öğrencileri arasında ilk %5 e giren öğrenci almış olması ve üniversitenin örgün öğretim programlarına o yıl yerleÅŸtirilen toplam öğrenci sayısı ile her bir puan türünün ikinci fıkrada belirtilen göreceli önemini yansıtan ağırlıkları dikkate alınarak yapılan deÄŸerlendirmede, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet yükseköğretim kurumlarının ilk yarısına girmesi, ÅŸartlardan asgari (1), (2), (3) ve (4) bentlerini yerine getirmeleri gerekmektedir. Buna göre, ikinci fıkrada belirtilen miktarın; - (1), (2), (3), (4), (5) ve (6) bentlerinde sayılan tüm ÅŸartları yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına tamamına kadar, - Asgari ÅŸartlardan (1), (2), (3) ve (4) bentlerinin yanı sıra (5) ve (6) bentlerinden birini yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 80 ine kadar, - Sadece asgari ÅŸartları yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 60 ına kadar, Devlet yardımı verilir. Asgari ÅŸartları yerine getiremeyen vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımı yapılamaz. Bu maddede belirtilen azami ve asgari düzeyler arasında yer alan vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım miktarı, Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılacak deÄŸerlendirme esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir. Vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım her yılın en geç Ekim ayı sonuna kadar iki eÅŸit taksit halinde ödenir. Yardım alan vakıf yükseköğretim kurumu her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki yılın gelir ve giderlerini Maliye Bakanlığı, Milli EÄŸitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kuruluna göndermek zorundadır. Bu maddelerin uygulanmasıyla ilgili olarak vakıf yükseköğretim kurumlarından her türlü belge ve bilgiyi isteyene ve gerektiÄŸinde merkez denetim elemanları vasıtasıyla denetim ve inceleme yaptırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. Bu Kanunun "Yürürlükten Kaldırılan Kanun ve Hükümler" baÅŸlıklı 66. maddesinin numarası 67 olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. MADDE 2 - 2547 sayılı Kanunun bu Kanunla baÄŸdaÅŸmayan Ek ve Geçici maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 3 - Bu Kanun Resmi Gazetede yayınlandığı tarihte yürürlüğe girer. MADDE 4 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu ve Yükseköğretim Kurulu yürütür. KANUNUN GENEL GEREKÇESÄ° Son yıllarda ülkemizde ençok tartışılan konulardan biri hiç kuÅŸkusuz 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunudur. Yürürlüğe girdiÄŸi 6 Kasım 1981 tarihinden günümüze kadar, yaklaşık yirmi üç yıl gibi uzun sayılabilecek bir süre içinde yapılan deÄŸiÅŸiklikler ile bu Kanuna baÄŸlı olarak çıkarılmış olan kanun hükmünde kararnameler, pekçok idari düzenleyici iÅŸlemler, öte yandan mahkeme içtihatlarıyla oldukça hacimli sayılabilecek bir üniversite mevzuatı oluÅŸmuÅŸtur. Ayrıca, bu Kanunun uygulanması ile hayli zengin bir birikim ve kazanımlar da oluÅŸmuÅŸtur. Onun içindir ki, Yükseköğretim Kanunu gündeme geldiÄŸinde, bunun bütünüyle yürürlükten kaldırılması ya da elde edilen birikim ve kazanımlar dikkate alınarak, 2547 sayılı Kanunda kısmi deÄŸiÅŸiklikler yapılması yollarından biri üzerinde karar vermek gerekiyordu. Ancak, 57. ve 58. Hükümetler dönemlerinde gerek Milli EÄŸitim Bakanlığından, gerekse üniversitelerden gelen öneriler, "2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda DeÄŸiÅŸiklik Yapılması Ä°le Ä°lgili Kanun Tasarısı" taslakları baÅŸlıkları altında oluÅŸturuldu. Nihayet, Ãœniversitelerarası Kurul bünyesinde kurulan komisyonun hazırladığı taslak ve bilahare Yükseköğretim Kurulu, Ãœniversitelerarası Kurul ile üniversite öğretim üyeleri dernekleri ve üniversitelerden öğrenci konseyleri temsilcilerinin de görüşleri alınarak oluÅŸturulan bu son taslak da aynı doÄŸrultuda hazırlanmıştır. Metnin içeriÄŸi oluÅŸturulurken, Ãœniversitelerarası Kurul bünyesinde oluÅŸturulan komitenin ve Milli EÄŸitim Bakanlığının taslaklarının yanısıra, bunlar üzerinde Yükseköğretim Kurulu, Ãœniversitelerarası Kurul müzakerelerinde ileri sürülen görüş ve eÄŸilimler; keza, öğretim üyeleri dernekleri ve öğrenci konseyleri temsilcileriyle yapılan toplantılarda ortaya konan görüşler çerçevesinde genel kabul gören ortak paydalar esas alınmıştır. Özetle, bu taslağın, oldukça geniÅŸ bir alandaki aktörlerin asgari uzlaÅŸma metni özelliÄŸi taşıdığı söylenebilir. Åžu hususu da vurgulamak gerekir ki, bu taslak, idealist ve ütopik yaklaşımla deÄŸil; gerçekçi, pragmatik, sorun çözücü ve uzlaÅŸmacı bir yaklaşımla hazırlanmaÄŸa çalışılmıştır. Hazırlanmış olan bu taslaÄŸa hakim olan esaslar aÅŸağıdaki gibidir: 1- Yönetim açısından; yükseköğretim kurumlarında, birimlerin organlarının oluÅŸmasında en alt kademeden baÅŸlayarak kaideten seçim ilkesi benimsenmiÅŸtir. Ancak, üst yönetim kuruluÅŸları Anayasanın 131. maddesi muvacehesinde kendi içinde kapalı devre sistemi ile deÄŸil, fakat dışa açık bir yapılaÅŸma modeline göre oluÅŸmaktadır. Bunun gibi denetleme görevini yapan "Yükseköğretim Denetleme Kurulunun oluÅŸumunda, Yüksek Mahkemelerden gelen üyeler de yer almaktadır. Böylece, yükseköğretim kurumlarının denetiminde nesnel ölçülere baÄŸlı kalındığı gibi, kendi içinde kapalı bir devre sistemine yer verilmemektedir. Bunun yanısıra, artan üniversitelerin ve yüksekokulların sayıları dikkate alınarak, metinde Yükseköğretim Denetleme Kurulunun üye sayısı artırılmıştır. 2- Yükseköğretimin üst kuruluÅŸları arasında öngörülen "Yükseköğretim Kurulu"na Anayasanın 131. maddesiyle tanınan yetkiler 1. fıkrasında sayılı ve sınırlı (tadâdi) olarak verilmiÅŸ olup, bunlara yenilerinin eklenmesi ve bu yetkilerin baÅŸka bir kurula verilmesi hukuken mümkün olamayacağı için, 2547 sayılı Kanunun 6. maddesinde bu konuda bir deÄŸiÅŸikliÄŸe yer verilmemiÅŸtir. Bu bakımdan, Yükseköğretim Genel Kurulunun yetkilerinin Ãœniversitelerarası Kurula devredilmesi ve buna "Yükseköğretim Kurulu"ndan bağımsız bir tüzel kiÅŸilik tanınması yönündeki yaklaşımlara hukuki bir dayanak bulmak mümkün deÄŸildir. 3- Anayasanın 131/2 hükmü doÄŸrultusunda Yükseköğretim Kurulunun mevcut dengeli oluÅŸumu, yirmi yılı aÅŸkın uygulama ve Anayasa Mahkemesi içtihatlarıyla saÄŸlam bir hukuki zemine oturmuÅŸ bulunduÄŸundan, Yükseköğretim Kurulunun oluÅŸumuna iliÅŸkin bir deÄŸiÅŸikliÄŸe ihtiyaç olmadığı düşünülmüştür. 4- Anayasanın 130. ve 131.maddelerindeki ilkeler doÄŸrultusunda bağımsız ve tarafsız bir kurum olan ve dünyadaki sayılı örneklerinden biri olarak gösterilen Öğrenci Seçme ve YerleÅŸtirme Merkezinin kuruluÅŸ ve iÅŸleyiÅŸine yönelik yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olmadığı yaygın kabul görmüş bir husustur. 5- Meslek lisesi mezunlarının yükseköğretime giriÅŸ ile ilgili sorunları ancak ortaöğretim/yükseköğretim bütünlüğü içinde yeniden bir yapılanma ile uzun soluklu ve saÄŸlıklı bir çözüme kavuÅŸacaktır. Bu da Yükseköğretim Kanununun çerçevesini kat kat aÅŸan ve Milli EÄŸitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurumunun çok yönlü ortak çalışmaları ile mümkün olabilecektir. 6- Yükseköğretim kurumlarında karar alma süreçleri yeniden düzenlenip kurullara daha etkili olma yolu açılarak, kararların kiÅŸisel temelde deÄŸil, kurum temelinde alınmasına imkan saÄŸlanmıştır. Böylece üniversitelerde Anabilim Dalından baÅŸlayarak bütün birimlerin kendileriyle ilgili kararları alabilmelerine katıldıkları zincirleme bir süreç oluÅŸturulmuÅŸtur. Öte yandan, öğretim elemanlarının seçilip atanmalarında kurullar daha geniÅŸ yetkilerle donatılmışlardır. DiÄŸer taraftan, üniversitelerin bilim alanındaki fidanlığını oluÅŸturan araÅŸtırma görevlileri ile üniversitelerin ağır yükünü özveriyle taşıyan öğretim görevlilerine karar mekanizmalarında temsil edilme olanağı da saÄŸlanmıştır 7- Yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilerin talepleri dikkate alınarak getirilen düzenleme ile, cari hizmet maliyetlerine Devletin katkı payı %50'den %75'e çıkarılmıştır. Öte yandan, yaz okullarında, baÅŸarılı ve/ veya ödeme güçlüğü çeken öğrencilerden ya hiçbir harç alınmaması, ya da harç miktarından indirim yapılması benimsenmiÅŸtir. 8- Öğrencilerin kendileriyle ilgili kararların alınmasında söz sahibi olmalarına, araÅŸtırma ve sosyal etkinliklerinin artırılmasına özen gösterilmiÅŸtir. Ayrıca maddi olanaklardan yoksun olanların sorunlarına çözüm bulabilmek için, "herkese parasız eÄŸitim" gibi mutlak eÅŸitliÄŸin aynı zamanda adaletsizlik doÄŸurabilecek popülist yaklaşımlardan uzak durularak, göstermelik çok sınırlı olanaklar yerine, bir yükseköğretim gencine yaraşır daha elveriÅŸli koÅŸulların sunulması amaçlanmıştır. Bu konuda cari hizmet maliyetine öğrenci katkı payı ençok dörtte bir ile sınırlanırken, ödeme güçlüğü içinde bulunan öğrenciler için öğrenci katkı payının tamamen Kredi Yurtlar Kurumunca karşılanması öngörülmüştür. 9- Mali hükümlerle ilgili olarak, Ãœniversitelerin olaÄŸan eÄŸitim-öğretim, araÅŸtırma ve yayın faaliyetlerinin yanında, giderek artan yurtiçi ve yurtdışı baÄŸlantıları ile AvruÄŸa BirliÄŸi ülkeleri üniversiteleriyle deÄŸiÅŸim programları çerçevesinde parasal ihtiyaçlarını karşılayacak özgün bir bütçe ve mali yapılanma öngörülmüştür. Öte yandan üniversitelerin mali yapılanmaları 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile de uyumlu hale getirilmiÅŸtir. 10- Vakıf Ãœniversiteleri ile ilgili olarak, olabildiÄŸince Devlet Ãœniversiteleriyle paralellik kuran ve mevzuattaki dağınıklığı gidermeyi amaçlayan sistematik bir düzenleme yapılmıştır. MADDE GEREKÇELERÄ° MADDE 3 Tanımlar Yükseköğretim Kanununda geçen temel kurum ve kavramlara iliÅŸkin yürürlükteki maddede bulunan tanımlar gözden geçirilerek yinelenmiÅŸ; bunlara bilimsel özgürlük, stratejik plan, öz deÄŸerlendirme, akreditasyon, idari, mali özerklik, demokratik katılım ve bilim alanı gibi yeni kavramlar eklenmiÅŸtir. MADDE 4 Yükseköğretimin amacı Yükseköğretimin yürürlükteki metinde düzenlenen amaçları daha açıklığa kavuÅŸturulmuÅŸ, ulusal ve ulusalüstü düzeydeki yeni geliÅŸmeler dikkate alınarak güncelleÅŸtirilmiÅŸtir. MADDE 5 Ana Ä°lkeler Yürürlükteki metinde yer alan ilkeler, Anayasadaki ilkeler ile günümüzde ulusal ve ulusalüstü düzeyde kabul gören akademik etik, liyakat, rekabetçilik, demokratik katılım ve ÅŸeffaflık gibi ilkelerle güçlendirilmiÅŸtir. Öğrenci odaklı bir yaklaşımla öğrencilerin temsil, araÅŸtırma, yayın, sosyal ve bilimsel etkinliklere iliÅŸkin fırsat ve imkanları artırılmıştır. MADDE 6 Yükseköğretim Kurulu Anayasa Mahkemesi kararlarıyla da saÄŸlam bir hukuki zemine oturmuÅŸ olan Yükseköğretim Kurulunun oluÅŸumuna iliÅŸkin bir deÄŸiÅŸiklik ihtiyacı hasıl olmamıştır. Ancak, Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak, Yükseköğretim Genel Kurul toplantılarının daha sık yapılmasını ve komisyonlar oluÅŸturarak çalışabilmesini de öngören ve Yükseköğretim Yürütme Kurulu üyelerinin doÄŸal fonksiyonlarını sürdürmelerine olanak veren deÄŸiÅŸiklik yapılmıştır. MADDE 8 Yükseköğretim Denetleme Kurulu Yükseköğretim Kurulunun temel iÅŸlevlerinden birinin denetim olduÄŸu dikkate alınarak ve Yükseköğretim Genel Kurulunda ve Ãœniversitelerarası Kuruldaki görüşlerden ortaya çıkan ihtiyaç üzerine, mevcut yapılanmadaki dengeler korunup denetim iÅŸlevinin özellikleri de gözönünde tutularak, Yükseköğretim Denetleme Kurulunun oluÅŸumundaki üye sayısı artırılmıştır. MADDE 13 Rektör Rektör seçimi ve atanmasında Anayasa hükümleri de dikkate alınarak, mevcut düzenlemedeki seçim ve atamadan oluÅŸan karma sisteme baÄŸlı kalınmış; ancak, mevcut düzenlemenin yol açtığı yapay uygulamaları gidermek için, seçimle belirlenen aday sayısı üçe indirilmiÅŸtir. Keza, rektör seçimlerinin fakülteler bakımından daha adil olabilmesi için, üç ayrı bilim alanında eÄŸitim-öğretim yapan birimleri olan üniversitelerde, aynı bilim alanından arka arkaya iki dönemden fazla rektör seçilememesi kuralı getirilmiÅŸtir. Taslağın genel yaklaşımına paralel olarak, rektörün görev ve yetkilerini kurallarla paylaÅŸarak kullanmasına özen gösterilmiÅŸ; rektörlere öğrenci konsey ve temsilciliklerinin oluÅŸturulması ve öğrencilerin daha etkin olabilmelerini saÄŸlayıcı görev ve sorumluluklar verilmiÅŸtir. MADDE 14 Senato Senatonun mevcut oluÅŸumuna doçentler, yardımcı doçentler, araÅŸtırma görevlileri ve diÄŸer öğretim elemanları adına birer temsilci ile öğrenci temsilcisinin de katılması suretiyle yapısı geniÅŸletilmiÅŸtir. Senatonun, üniversitenin akademik organı olduÄŸu vurgulanarak, mevcut yetkileri açıklık getirilip güncelleÅŸtirilmiÅŸtir. MADDE 15 Ãœniversite Yönetim Kurulu Ãœniversite Yönetim Kurulunun mevcut yapısına, üniversitede lisansüstü eÄŸitim-öğretim veren enstitülerin baÅŸkanları ile senatonun beÅŸte üç çoÄŸunlukla seçeceÄŸi üç üyenin de katılımıyla Kurulun oluÅŸumu geniÅŸletilmiÅŸtir. Ayrıca, kendileri ile ilgili konularda öğrencilere ve üniversite idari personeline de Kurulda temsil edilme imkanı saÄŸlanması getirilen bir baÅŸka yeniliktir. Keza, Kurulun görevleri tadadi olarak sayılmak suretiyle açıklık kazandırılmıştır. MADDE 16 Dekan Dekanın atanmasında, rektörün atanmasında olduÄŸu gibi seçim unsuru da katılarak, seçim ve atamadan oluÅŸan karma bir sistem benimsenmiÅŸtir. Dekanın görev, yetki ve sorumlulukları özlü biçimde düzenlenmiÅŸtir. MADDE 17 Fakülte Kurulu Fakülte kuruluna tüm öğretim üyelerinin yanında, araÅŸtırma görevlileri ile diÄŸer öğretim elemanlarının birer temsilciyle ve fakülte öğrenci temsilcisinin de katılmasıyla, kurulun oluÅŸumu oldukça geniÅŸletilerek Fakülte Akademik Kuruluna dönüştürülmüştür. Ayrıca, fakülte kurulunun her yarıyılın başında ve sonunda düzenli toplanmasının yanında, dekanın veya beÅŸ öğretim üyesinin çaÄŸrısıyla da toplanmasıyla kurul daha aktif hale getirilmiÅŸ; buna paralel olarak kurulun görev ve yetkileri de artırılmıştır. MADDE 18 Fakülte Yönetim Kurulu Fakülte yönetim kurulunun mevcut oluÅŸumuna, araÅŸtırma görevlisi ve öğrenci temsilcisi ile idari personeli temsilen fakülte sekreterinin de katılarak, kurulun yapısı geniÅŸletilmiÅŸ; kurulun mevcut yetkileri güncelleÅŸtirilerek yinelenmiÅŸtir. MADDE 19 Enstitüler Lisansüstü eÄŸitim-öğretim yapan enstitüler ile araÅŸtırma enstitüleri farklı düzenlenmiÅŸ; araÅŸtırma enstitülerinin kuruluÅŸ ve iÅŸleyiÅŸleri Ãœniversitelerarası Kurulun belirleyeceÄŸi esaslar çerçevesinde senatolara bırakılırken, lisansüstü eÄŸitim-öğretim yapan enstitü organlarının oluÅŸumu ile görev ve yetkileri mevcut düzenlemede bazı deÄŸiÅŸiklik yapılarak yinelenmiÅŸtir. Enstitülere intihal olaylarını önleyici mekanizma kurma yükümlülüğü getirilmiÅŸtir. MADDE 20 Yüksekokullar ve Meslek Yüksekokulları Yüksekokullar ile meslek yüksekokulları ayrı ayrı düzenlenmiÅŸ; rektör müdürleri atarken üniversite yönetim kurulundan görüş alınması öngörülmüş; kurulların oluÅŸumunda bazı küçük deÄŸiÅŸiklikler yapılmıştır. MADDE 21 Bölüm Bölüm baÅŸkanının, kadrolu öğretim üyeleri tarafından kıdem esası gözetilerek seçilmesi; ancak yediden az öğretim üyesi bulunan bölümlerle yüksekokullardaki bölüm baÅŸkanlarının rektör veya dekan ya da yüksekokul müdürü tarafından atanması öngörülmüştür. Ayrıca,bölümün bütün kadrolu öğretim üyeleri ile araÅŸtırma görevlileri ve diÄŸer öğretim elemanlarının temsilcileri ile öğrenci temsilcisinin katıldığı bölüm kurulu oluÅŸturulmuÅŸtur. MADDE 22 Öğretim Elemanlarının Statüsü ve Görevleri Öğretim elemanlarının statü ve görevlerine ana hatlarıyla yer verilmiÅŸ, diÄŸer hususların düzenlenmesi Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak yönetmeliÄŸe bırakılmıştır. MADDE 23 Yardımcı DoçentliÄŸe Atanma Yardımcı doçentliÄŸe atamada, rektör tarafından kadro ilan edilirken ilgili birimin talebi, son atamada da ilgili birimin yönetimin kurulunun kararının aranması; keza, bilim jürisinin iligili yönetim kurulunca oluÅŸturulması, bu taslaktaki kurullara dayalı karar alma sürecinin örneÄŸidir. MADDE 24 Doçentlik BaÅŸvurusu ve Sınavı DoçentliÄŸe baÅŸvuru koÅŸulları ve doçentlik sınavına iliÅŸkin ana ilkeler konulmakla yetinilmiÅŸ; bu konuda ayrıntılı düzenleme, Ãœniversitelerarası Kurulun belirlediÄŸi usul ve esaslara göre çıkarılacak yönetmeliklere bırakılmıştır. MADDE 25 DoçentliÄŸe Atanma Yürürlükteki mevcut atama sürecine, docent kadrosu ilanında ilgili birimin talebi ile bilim jürisinin ilgili birimin yönetim kurulu kararı ile oluÅŸması yenilikleri eklenmiÅŸtir. MADDE 26 Profesörlüğe Yükseltme ve Atama Profesörlüğe yükseltmede ana ilkeler konulmakla yetinilmiÅŸ; yükseltmede bilimsel niteliÄŸe iliÅŸkin düzenleme, Ãœniversitelerarası Kurulun belirlediÄŸi esaslara göre çıkarılacak yönetmeliÄŸe bırakılmıştır. Profesörlüğe atamada yürürlükteki mevcut usule profesörlük kadrosu ilanı için ilgili birimin talebi eklenmiÅŸtir. MADDE 27,28 Yabancı Ãœlkelerde Alınan Doçentlik/ Profesörlük Ãœnvanları Yabancı ülkelerde alınan profesörlük ve doçentlik ünvanlarının Türkiye'de geçerli sayılması Ãœniversitelerarası Kurulun belirlediÄŸi esaslara göre çıkarılacak yönetmeliklere bırakılmıştır. MADDE 29 Etik Komisyonu ve Ãœnvanların Korunması Öğretim elemanlarının ünvanlarının korunması bakımından etik komisyonu denetimi öngörülmüştür. MADDE 30 Emeklilik YaÅŸ Haddi Ãœniversitelerde giderek artan öğretim ihtiyacını karşılamak amacıyla, tüm öğretim elemanları için kadrolu çalışma yaÅŸ haddi 70 yaÅŸ olarak öngörülmüştür. Ayrıca, ihtiyaç halinde bu yaÅŸ sınırı ile baÄŸlı olmaksızın sözleÅŸmeli öğretim elemanı çalıştırma olanağı da tanınmıştır. MADDE 35 Öğretim Elemanı YetiÅŸtirme Öğretim elemanı yetiÅŸtiren üniversitelere, bu iÅŸlevi daha iyi yerine getirebilmeleri için ek mali imkan saÄŸlanması öngörülmüştür. MADDE 40 Kurullararası YardımlaÅŸma Yeterli öğretim üyesi bulunmayan yükseköğretim kurumlarına, diÄŸer yükseköğretim kurumlarından öğretim üyesi görevlendirilmesi ve kabulüne iliÅŸkin usul ve esaslar, ÅŸehiriçi ve ÅŸehirdışı görevlendirmelere göre açıklığa kavuÅŸturularak yeniden tespit edilmiÅŸtir. MADDE 41 Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarında Görevlendirme Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki yükseköğretim kurumlarındaki görevlendirmelerin; 40.madde çerçevesinde nasıl yapılacağı Yükseköğretim Kurulunun yetkisine bırakılmıştır. MADDE 42 Akademik DeÄŸerlendirme ve Akreditasyon Bu konu ile ilgili olarak Ãœniversitelerarası Kurul tarafından bir Yükseköğretim Akademik DeÄŸerlendirme Kurulu oluÅŸturulması öngörülmüş olup; bu deÄŸerlendirmenin hangi usul ve esaslara göre yapılacağına iliÅŸkin ayrıntılı düzenleme yapılmıştır. MADDE 46 Cari Hizmet Maliyeti Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet maliyetine Devletin katkısı, içinde bulunulan koÅŸullar dikkate alınarak artırılmış; yeni mali hükümler çerçevesinde bazı hususlara açıklık getirilmiÅŸtir. MADDE 47 Sosyal Hizmetler, Ders Kitapları ve EÄŸitim-Öğretim Araçlarının Basılıp ÇoÄŸaltılması Bu konular yeni düzenleme ile sistemli bir bütünlüğe kavuÅŸturulmuÅŸtur. MADDE 48 Uzaktan EÄŸitim Yükseköğretim kurumları uzaktan eÄŸitim ve açık öğretim kapsamında ön lisans, lisans ve lisansüstü eÄŸitim ve sertifika programları düzenlerken, geliÅŸen çaÄŸdaÅŸ teknolojiye uygun olarak nasıl bir yol izleyecekleri; öğrencilerin bu programlara giriÅŸ, müfredat, sınav ve de ÄŸerlendirme esasları ile mezuniyet koÅŸullarına iliÅŸkin usul ve esasların nasıl belirleneceÄŸi öngörülmüştür. Madde 49 Yabancı Dil Hazırlık EÄŸitim-Öğretimi ve Yaz Okulu EÄŸitim ve öğretimini kısmen veya tamamen bir yabancı dille yapan yükseköğretim kurumlarında, öğrencilerin öğrenimde kullanacakları yabancı dilin öğretilmesi için alınacak önlemler; öte yandan baÅŸarılı olmayan öğrenciler için yaz okulu açılması ve bunlardan ödeme güçlüğü çekenlere yapılacak yardım ile ders verecek öğretim üyelerine ödenecek ücretlerin hangi esaslara gore yapılacağı düzenlenmiÅŸtir. MADDE 50 Lisasüstü Öğretim Tezli ya da tezsiz oluÅŸa gore yüksek lisans ve doktora programlarının esasları ile öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri yeniden düzenlenmiÅŸtir. MADDE 53 Öğretim Elemanlarının Disiplin ve Ceza Ä°ÅŸleri Öğretim elemanlarının disiplin ve ceza iÅŸleri, 4483 sayılı Memurlar ve DiÄŸer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri çerçevesinde gözden geçirilerek özellikle ceza soruÅŸturması prosedürü sistematik olarak yeniden düzenlenmiÅŸtir. Bu doÄŸrultuda, ön soruÅŸturma, soruÅŸturma izni ve itiraz aÅŸamaları 4483 sayılı Kanuna paralel hale getirilmiÅŸ; 3628 sayılı Kanun kapsamına giren suçlarda ceza soruÅŸturması izni bakımından; yükseköğretim kurumundaki yönetici, öğretim elemanı ve memurlar için özgün bir prosedür öngörülmüştür. Keza Cumhuriyet Savcısının doÄŸrudan dava açabileceÄŸi hallerin kapsamı daraltılmıştır. MADDE 54 Öğrencilerin Disiplin ve Ceza Ä°ÅŸleri Öğrencilerin disiplin ve ceza iÅŸlerine iliÅŸkin olarak, disiplin suçu olabilecek olan eylemlere ve disiplin cezalarına açıklık getirilmiÅŸ; yükseköğretim kurumlarına ait açık ve kapalı alanlarda öğrencilerin toplu olarak iÅŸledikleri disiplin suçlarında soruÅŸturma yaptırma yetkisi rektöre; bireysel olarak iÅŸlenmiÅŸ disiplin suçlarında ise öğrencisi olduÄŸu birimin dekan ya da müdürüne tanınmıştır. MADDE 55,56,57,58 Mali Hükümler Mali hükümlerle ilgili olarak, anılan maddelerdeki düzenlemelerle, üniversitelerin bugüne kadar olaÄŸan biçimde sürdürdükleri eÄŸitim-öğretim, araÅŸtırma, yayın, danışma ve kamuya sundukları hizmetleri daha etkili ve verimli yapabilmelerine imkan saÄŸlamıştır. Öte yandan, Avrupa BirliÄŸi eÄŸitim programları çerçevesinde giderek artan yurtdışı baÄŸlantıları ile öğretim üyesi ve öğrenci deÄŸiÅŸim programları muvacehesinde parasal ihtiyaçları karşılayabilecek özgün bir bütçe ve mali yapılanma öngörülmüştür. Keza, bu düzenlemelerle üniversitelerin mali yapılanmaları 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile de uyumlu hale getirilmesi amaçlanmıştır. MADDE 61 Oylama ve Seçim Bu maddede yapılan düzenleme ile yükseköğretim kurumlarındaki jüri, komisyon ve kurullarındaki toplantı ve karar sayıları açıklığa kavuÅŸturulmuÅŸ; ayrıca yükseköğretim kurumlarında yapılacak seçimlerin usul ve esasları düzenlenmiÅŸtir. MADDE 62 Özlük Hakları ve TeÅŸvik Ödülleri Bu maddede özlük haklarının yanısıra, yükseköğretim kurumlarında baÅŸarı gösteren öğrenci ve öğretim elemanlarının ödüllendirilmeleri ve teÅŸvik edilmeleri ile ilgili bir yenilik getirilmiÅŸtir. MADDE 66 Vakıf Yükseköğretim Kurumları Bu maddeyle Vakıf Yükseköğretim Kurumları ile ilgili mevcut metinde ek maddeler ÅŸeklindeki dağınık düzenleme tek madde altında toplanarak sistematik bütünlüğe kavuÅŸturulmuÅŸtur. Keza, bu yeni düzenleme ile vakıf üniversitelerinin organlarının oluÅŸumu Anayasaya uygun hale getirilmiÅŸ; kurulların çalışması, görev ve yetkileri ile öğretim üyeleri ve öğrencilerin hakları ve disiplin hükümleri olabildiÄŸince Devlet üniversiteleri ile parallel hale getirilmeye çalışılmıştır. Kaynak: http://www.yok.gov.tr/duyuru/yokkanun.pdfÂ
button