YÖK'ten askerliğe ABD modeli

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, üniversite mezunlarının askerliği için geliştirdikleri yeni modeli ve yıllardır tartışılan seçimli rektörlük sisteminde gelinen son noktayı ve üniversitelerde düşünülen yeni düzenlemeleri Vatan Gazetesi'nden Bilal Çetin ve Kıvanç El'e anlattı.

Prof. Dr. Özcan, bedelli, profesyonel askerlik ve askerlikte süre tartışmalarının yaşandığı dönemde, tüm üniversitelileri ilgilendiren yeni bir model ile Hükümet ve Genelkurmay’ın kapısını çalmayı planlıyor. Yeni model çalışmalarını ilk kez açıklayan Özcan’ın verdiği bilgiye göre, üzerinde çalışılan askerlik modeli, Hükümet ve Genelkurmay ile de paylaşılacak. Modele göre TSK, burslu öğrenciler alacak ve vakıf üniversitelerinde 2 yıllık veya 4 yıllık bölümlerde okutacak. Bu öğrenciler belli bir süre TSK’ya hizmet edecek. TSK ihtiyacına göre insan gücünü bu yolla temin edeceğinden bu sistem dışında kalan öğrenciler de yeniden düzenlenmiş kısa dönem askerlik yapacak. Meslek yüksek okullarının uzun dönem askerlik yapma sıkıntıları da çözüleceğinden bu bölümler de tercih edilebilir hale gelecek.

Genelkurmay’a sunacağız

Özcan’ın verdiği bilgiler şöyle: YÖK Başkanı olduktan 6 ay sonra Genelkurmay’a gittim ilgililerle bu meslek yüksek okulluların durumunu görüştüm. Genelkurmay Başkanı’yla paylaştım. Bana rakamları gösterdi. Her celpte 235 bin askere ihtiyaçları varmış, 215 bin geliyormuş. Her celpte 20 bin açık var. Böyle bir şey deyince pek bir şey diyemedik. Onlar da bir planı takip ediyorlar. O zaman çok bastıramadık. Türkiye’de güzel bir model vardı, öğretmen askerlik modeli güzel işliyor. Neden doktora, yüksek lisans yapanlar da öğretim üyesi olmasın ki? Öyle olabilir dedik.

Şimdi bu askerlik konusuyla ilgili çok taraf uğraşıyor. Sadece siyasetçi ve askerler değil. Herkes, mezunlar, paralı askerlik isteyenler profesyonel askerlik isteyenler. Herkes bir şey için uğraşıyor. Tekrar öğretmen askerlik sistemi düşünülüyor. Öğretmen askerlik olunca, akademisyen askerlik konusu da gündeme getirilebilir. Bizim için fevkalede iyi olur. Necdet Özel’le görüşmedim ama gideceğim. Her şey biraz netleşsin, ondan sonra gidebiliriz.

Yaratıcı olmak lazım

Biraz yaratıcı olmak lazım. Orduda şimdi profesyonel askerler olacak. Böylece önemli bir asker düzenlemesi yapılacak. Bu sistem PKK ile mücadelede işe yarar gibi geliyor. Bizim de profesyonel askerliğin yanında şöyle bir önerimiz olacak. Tam sadece askerlik ile, 2 yıllık mezunlarla ilgili değil, ordu ve akademik hayat ile ilgili bir sistem.

Ordu öğrenci okutsun

Ordu, TSK mali durumu iyi olmayanları, okuma şansı bulamayanlara ve isteyenlere üniversite eğitimi boyunca finansal destek sağlıyor. ABD’de “GI Bill” denilen sistem var. Biraz ona benzeyen bir sistem. Bu sistemden faydalanan öğrenciler belli bir süre orduya çalışacak. Örneğin ordunun elektrik mühendisine mi ihtiyacı var? Diyecek ki örnek veriyorum 50 tane elektrik mühendisi ben okutayım. Burslu alacak okutacak. Masraflar ordudan. Mezun olunca ordunun elemanı oluyorsun. Anlaşmaya göre; 3 yıl, 5 yıl, 10 yıl orduya çalışıyorsun. Zaman zaman da geri çağırıyor yardım alıyor senden. Süreçte bazıları orduda kalıyor, bazıları da ordudan ayrılıyor. Ana mesleği gibi devam edenler de var. Çok ihtiyacı olunca ücretini verip getirtiyor. Türkiye’de böyle şeyler yapmak lazım. Burs veriyoruz. Bu sistem neden olmasın? Bu sistemle vakıf üniversitelerini de doldururuz.

GI BİLL sistemi nasıl çalışıyor?

Zorunlu askerliğin bulunmadığı Amerika’da ABD ordusu gençleri askerliğe özendirmek için özellikle üniversite eğitimine bütçesi yeterli olmayan lise mezunlarını hedef alıyor. Bu kişilerin özel ve devlet üniversitelerinde gördükleri üniversite eğitimi boyunca 4 yıl süreyle tüm harç ve akademik masrafları ordu tarafından karşılanıyor. Öğrenciler ayrıca ayda 300 dolar da yardım alıyor. Okulun kapalı olduğu dönemlerde, ABD ordusu tarafından açılan eğitim programlarına devam ediyorlar ve bu süre içerisinde teğmen rütbesindeki bir subay kadar maaş alıyorlar. Mezun olmalarının ardından 2 yıllık bölümler için 2, 4 yıllık bölümler için 4 yıl süreyle orduda maaş karşılığı görev yapmak zorundalar. Görev süresinde yüzbaşı rütbesine kadar terfi olabiliyorlar ve maaşları da buna göre artıyor. İsterlerse bu süre sonunda askeri kariyerlerini de sürdürebiliyorlar.