Güncelleme Tarihi:
Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, dün Bakanlar Kurulu'nca TBMM'ye sevkedilen 11 maddelik yükseköğretim yasa taslağına ilişkin bilgi vermek amacıyla MEB Başöğretmen Salonu'nda basın toplantısı düzenledi.
Çelik, üniversitelerde köklü reform yapılması için Anayasa'nın 131 ve 132 maddelerinin değişmesi gerektiğini belirtti.
Çelik, tasarının 6 Mayıs Perşembe günü TBMM Milli Eğitim Komisyonu'nda görüşüleceğini, ondan sonraki hafta da TBMM Genel Kurulu'nda ele alınacağını bildirdi.
Üniversiteye giriş sınavında, genel lise ve mesleki-teknik lise öğrencilerine eşit katsayı uygulanmasını öngören tasarıya göre, kanun yürürlüğe girdiğinde YÖK Başkanı ve üyelerinin görev süresi sona erecek. Ancak şu andaki Başkan ve üyeler, yeni üyeler seçilinceye kadar görevlerine devam edecek.
Çelik, yeni YÖK Yasa Tasarısı'nda, imam-hatiplerin de içinde olduğu meslek liselerine bugün kadar uygulanan katsayı hesaplamasının değiştirilerek, düz liselere uygulanan sistemin getirildiğini bildirdi.
İmam-hatiplerin tüm eğitim sistemi içinde yüzde 1.5'luk bir yeri olduğunu belirten Çelik, yapılacak değişikliğini sadece bu okullara değil, tüm meslek liselerine yönelik olduğunu dile getirdi.
Meslek liselerinin sanayi, ticaret ve diğer alanlardaki işgücü ihtiyacına cevap vermesi gerektiğini kaydeden Çelik, 57. hükümet döneminde çıkarılan sekizinci 5. yıllık panda bunun öngörüldüğünü, ayrıca, AB İlerleme Raporu'nda da Türkiye'ye bu yönde eleştiri yöneltildiğini anlattı.
Şu anda 22 kişiden olan YÖK Genel Kurulu'nda sayının 15'e çekildiğini bildiren Çelik, bunların 5'inin Cumhurbaşkanı, 5'inin hükümet, 5'inin de Üniversitelerarası Kurul tarafından atanacağını söyledi.
GETİRİLEN YENİLİKLER
Üniversiteye girişle ilgili sistemdeki düzenlemeye göre, yüksek Öğretim programları sözel, sayısal ve eşit ağırlık olmak üzere 3 puan türünde toplanacak.
Tasarıda, öğrencilerin, üniversiteye girişte puan hesaplama yöntemi şöyle anlatıldı:
''Herhangi bir genel veya mesleki orta öğretim kurumu mezunu, ÖSS'de ortaöğretimdeki kendi program alan ve bölümünü tercih ederse hesaplanacak ortaöğretim başarı puanı 0.8 katsayısı ile çarpılır.
Ortaöğretim program-alan/kol-bölümü sözel olan öğrenciler eşit ağırlığa dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederlerse ortaöğretim başarı puanı 0.6 katsayı ile sayısala dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse 0.45 katsayısı ile çarpılır.
Eşit ağırlık öğrencileri, sözel ya da sayısala dayalı bir yüksek öğretim programını tercih ederse orta öğretim başarı puanı 0.6 ile çarpılır.
Sayısal öğrenciler eşit ağırlığa dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse, ortaöğretim başarı puanı 0.6, sözele dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse 0.45 ile çarpılır.''
Sınav soruları yüksek öğretime girişteki puan türleri dikkate alınmak suretiyle, genel orta öğretimin tüm müfredatı gözetilerek hazırlanacak.
İMAM HATİPLERE KAPILAR AÇILIYOR
“Sözel” alan yapılarak üniversitede imam-hatiplere tüm kapılar açılıyor.
Böylece, “İmam öğretmen”, “imam kaymakam”, “imam vali” dönemi başlayacak.
Tıp, mühendislik, eczacılık gibi programlara girişleri de kolaylaştırılıyor.
Cumhurbaşkanı'nın, YÖK Başkanı seçme yetkisine ambargo konuyor.
ÜNİVERSİTELERE YENİ DÜZEN
Çelik, üniversite yönetimlerinin "görülen lüzum üzerine" gerekçesine dayanarak öğretim üyelerine yönelik "sürgünlerine" son verileceğini duyurdu.
Çelik, şöyle devam etti:
"Öğretim üyesi atamalarında objektif kriterler getirildi, özlük hakları yeniden düzenledi, araştırma ve patent hakkı getirildi, üniversitelerdeki öğrenci örgütleri yasal hale getirildi, öğretim üyelerinin uluslararası akreditasyon içinde yer alması için akademik değerlendirme ve akreditasyon sistemi getirildi, sosyal konsey kurulması kararlaştırıldı."
BASINA ELEŞTİRİ
Basında, meslek liselerinin ÖSS puanlarının hesaplanmasında getirilen yeni düzenlemenin sadece imam-hatiplere yönelik olduğuna dair haberler çıktığını savunan Çelik, bu tür yayınların "toplumda kışkırtma ve tahrik yarattığını" söyledi.
Basını bu konuda dikkatli olmaya çağıran Çelik, "şeker ile şap, sap ile saman birbirine karıştırılmasın. İnsanları birbirine düşürmenin bu ülkeye faydası yoktur" dedi.
YÖK TASARISI
Meclis'e sunulan Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu'nda degişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, Genel Kurul ve Yürütme Kurulu ayırımını kaldırarak, Yükseköğretim Kurulu'nu daimi statüde çalışan tek kurul haline getiriyor.
Tasarı ile YÖK'ün üye sayısı 22'den 16'ya düşürülüyor. Buna göre Yükseköğretim Kurulu, Cumhurbaşkanınca doğrudan seçilen 5 üye ileBakanlar Kurulunca seçilen 5, Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) tarafından seçilen 5 ve Genelkurmay Başkanlığınca seçilen 1 üyenin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasıyla oluşacak.
Tasarı, Yükseköğretim Kurulu Başkanı'nın Kurul üyeleri tarafından seçilmesi hükmünü de getiriyor.
YARDIMCI DOÇENT ATAMALARI
Yardımcı doçentliğe atamada da yeni ölçütler getiren tasarıyla ilgili birimin talebi ve üniversite yönetim kurulunun kararı ile yardımcı doçentliğe atama için kadro ilanı yapılması, bilim jürisinin ilgili yönetim kurulunca oluşturulması, değerlendirmelerde ÜAK ve senatonun belirlediği bilimsel ölçütlerin esas alınması öngörülüyor. Ayrıca, yardımcı doçentlerin birinci derecenin son kademesine kadar yükselebilmesi olanağı da getiriliyor.
Doçent kadrosu ilanında ilgili birimin talebi ve üniversite yönetim kurulu kararının aranmasını öngören tasarı, üniversite yönetim kurulunun jüri görüşleri doğrultusunda karar alması ve adayın senato tarafından belirlenen doçentliğe atama ölçütlerini taşıması esası getiriliyor.
Tasarıyla profesörlüğe yükselme ve atama da yeniden düzenleniyor.
KATSAYI FARKI GİDERİLİYOR
Yasa tasarısı, yükseköğretime girişi de yeniden düzenleyerek genel lise, mesleki ve teknik lise mezunları ile Anadolu liseleri arasındaki farklı katsayı uygulamalarına son veriyor.
Yükseköğretime giriş sınavında; sınavın değerlendirilmesi ve öğrencilerin yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesinde; ortaöğretimdeki program, alan, kol ve bölümlerde katsayılar yeniden düzenleniyor.
Sınav sorularının ortaöğretimdeki tüm müfredat gözetilerek hazırlanması, yükseköğretime giriş ile ilgili esas ve usullere ilişkin yönetmeliğin Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK tarafından birlikte çıkarılması da hükme bağlanıyor.
PUAN TÜRLERİ
Tasarıda öngörülen düzenlemeye göre, yükseköğretim programları sözel, sayısal ve eşit ağırlık olmak üzere 3 puan türünde toplanacak.
Herhangi bir genel veya mesleki orta öğretim kurumu mezunu, ÖSS'de ortaöğretimdeki kendi program alan ve bölümünü tercih ederse hesaplanacak ortaöğretim başarı puanı 0.80 katsayısı ile çarpılacak.
Ortaöğretimdeki program-alan/kol-bölümü sözel olan öğrenciler eşit ağırlığa dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederlerse ortaöğretim başarı puanı 0.60 katsayısı ile sayısala dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse 0.45 katsayısı ile çarpılacak.
Eşit ağırlık öğrencileri, sözel ya da sayısala dayalı bir yüksek öğretim programını tercih ederse orta öğretim başarı puanı 0.60 ile çarpılacak.
Sayısal öğrenciler eşit ağırlığa dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse, ortaöğretim başarı puanı 0.60, sözele dayalı bir yükseköğretim programını tercih ederse 0.45 ile çarpılacak.
Adayların ortaöğretimdeki başarıları ÖSYM tarafından geliştirilecek bir yöntemle ortaöğretim başarı puanı olarak hesaplanacak ve bu puan Öğrenci Seçme Sınavı puanlarına eklenecek.
Dil sınavı ve puan türü ile ilgili adayların yerleştirilmesine ilişkin esaslar YÖK tarafından belirlenecek.
Belli spor ve sanat dallarında üstün kabiliyetleri olduğu tespit edilen öğrenciler, ilgili dalda eğitim yapmak kaydıyla yönetmelikle belirlenecek esaslara göre yükseköğretim kurumlarına alınabilecek.
Sınav sorularının tüm müfredat gözetilerek hazırlanacağına ilişkin hüküm 1 Ocak 2005 tarihinde, diğer düzenlemeler kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
YÖK YENİDEN YAPILANDIRILACAK
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı'nda, üniversiteye giriş sistemi, YÖK, öğretim üyeliğine yükselme ve atama, öğrenci örgütleri yeniden düzenlendi.
KATSAYILAR
Tasarıya göre, meslek ve genel lise mezunlarına eşit katsayı uygulanacak. Adayların ortaöğretim başarı puanlarının hangi katsayılarla çarpılacağı, alanlara göre şöyle belirlendi:
SÖZEL..........: kendi alanı 0.80
eşit ağırlıklı alan 0.60
sayısal 0.45
EŞİT AĞIRLIKLI : kendi alanı 0.80
sözel 0.60
sayısal 0.60
SAYISAL: kendi alanı 0.80
eşit ağırlıklı 0.60
sözel 0.45
Adayların ortaöğretimdeki başarıları, ÖSYM'ce geliştirilecek bir yöntemle ortaöğretim başarı puanı olarak hesaplanacak ve ÖSS puanına eklenecek.
Tasarıda, yabancı dil ile ilgili alanda katsayı öngörülmedi. Yabancı dil sınavı ve puan türüne ilişkin esaslar, YÖK tarafından belirlenecek.
ÖSS soruları, genel ortaöğretimin tüm müfredatı gözetilerek hazırlanacak.
YÖK ÜYE SAYISI 15 OLACAK
Tasarıda, YÖK'ün üyesi sayısı da yeniden düzenleniyor. YÖK'ün Genel Kurul ve Yürütme Kurulu'ndan oluşan yapısı, tek kurula indirilecek. Üye sayısı 22'den 16'ya düşürülecek. Kurulda, 5 Üniversitelerarası Kurul, 5 Cumhurbaşkanlığı, 5 Bakanlar Kurulu ve 1 Genelkurmay temsilcisi yer alacak.
Kurul, toplantısını en yaşlı üyenin başkanlığında yapacak. Üyeler, kendi aralarından başkan seçecek. Başkan ve kurul üyelerinin görev süresi, 4 yıl olacak.
Kurul, üyelerinin en az 3'te 2'sinin katılımıyla toplanacak. Katılanların salt çoğunluğuyla karar alınacak. Milli Eğitim Bakanı, YÖK toplantılarına katılabilecek.
GÖREV SÜRELERİNE SON
Tasarıya konulan geçici maddeye göre, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, YÖK Başkanı ve üyelerinin görevleri sona erecek. Üyeler, yeni YÖK Başkanı ve üyeleri göreve başlayıncaya kadar görevlerine devam edecek.
Bir başka geçici maddede de, öğretim üyelerinin idari görevlerine ilişkin düzenleme şöyle yer aldı:
''Üniversitelerden görevlendirilen öğretim elemanlarının bölüm ve anabilim dalı başkanlıkları dışındaki idari görevleri ile dekanlık yapmakta oldukları fakültenin kadrosunda bulunmayan veya o fakültenin bilim dallarından olmayan dekanların görevleri, bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte sona erecek.''
REKTÖRLERİN DİSİPLİN SORUŞTURMALARI
YÖK'ün görevleri arasında yer alan ''Rektörlerin disiplin işlemlerini kovuşturmak ve karara bağlamak, öğretim elemanlarından bu kanunda öngörülen görevleri yerine getirmekte yetersizliği görülenler ile bu kanunda belirlenen yükseköğretimin amaç, ana ilkeleri ve öngördüğü düzene aykırı harekette bulunanları, rektörün önerisi üzerine veya doğrudan, normal usulüne göre, yükseköğretim kurumları ile ilişiklerini kesmek veya denenmek üzere başka bir yükseköğretim kurumuna atamak'' maddesi, ''Rektörlerin disiplin işlerini yürütmek ve karara bağlamak'' şeklinde değiştirildi. YÖK'ün bu konudaki yetkisi sınırlandı.
AKADEMİK KADRODA İLERLEME
Tasarıda, yardımcı doçentlik ile ilgili esaslar da yeniden düzenlendi. Doçentlik ve profesörlüğe yükselme esasları da belirlendi.
Buna göre, yardımcı doçentler birinci derecenin son kademesine kadar ilerleyebilecek.
Bir üniversitede açık bulunan doçentlik kadroları, ilgili birimin talebi üzerine üniversitenin yönetim kurulu tarafından karara bağlanıp, internetten yayınlanacak.
''ARAŞTIRMACI ÖĞRETİM ELEMANI''
Üniversitelerde, masrafların tamamı gerçek ya da yükseköğretim kurumları dışındaki tüzel kişilerce karşılanmak üzere sözleşme ile araştırma öğretim elemanı istihdam edilebilecek. Öğretim elemanında aranacak nitelikler, YÖK tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
ÖĞRENCİ KONSEYİ KURULACAK
Bölüm ve programlara kayıtlı öğrenciler kendi aralarından sınıf temsilcilerini; sınıf temsilcileri bölüm ya da program temsilcilerini;bölüm ya da program temsilcileri fakülte ya da yüksekokul temsilcilerini; fakülte ve yüksekokul temsilcileri de kendi aralarından biri başkan olmak üzere 5 kişilik üniversite öğrenci konseyi yürütme kurulunu seçecek.
Üniversitelerin öğrenci konseyi başkanları, Üniversitelerarası Öğrenci Konseyi Genel Kurulu'nu oluşturacak.
Öğrenci örgütlerinin görevleri şöyle:
- Öğrencilerin sorunları ile görüş ve önerilerini yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının yöneticilerine iletmek,
- Üniversite öğrencilerini ulusal ve uluslararası platformlarda temsil etmek,- Üniversite içinde ve üniversiteler arasında sosyal ve kültürel etkinlikler düzenlemek
- Yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarının çalışmalarına ait bilgileri öğrencilerle paylaşmak.
Tasarıya göre ayrıca, yükseköğretim kurumlarında yürütülen akademik programların akreditasyonu ile bu kurumların performans ve kurumsal değerlendirmelerini yapmak üzere, Üniversitelerarası Kurul tarafından Ulusal Akademik Değerlendirme ve Akreditasyon Kurulu kurulacak.
ÜNİVERSİTELERDE SOSYAL KONSEY
Üniversitelerarası Kurul'ca ''etik komisyonlar'' oluşturulacak. Komisyonlar, öğretim elemanlarını, ''esere temel ve karakteristik özelliğini kazandıran esaslara ilişkin yazara ait olmadığı sonucunu doğuran ve eserin orijinal niteliğini kaybettirdiğine karar verilen intihal halleri dışında'' kazanmış olduğu akademik unvanlardan yoksun bırakamayacak.
Üniversitelerde ayrıca, ''sosyal konsey'' oluşturulacak.
Sosyal konsey, ''ülke kalkınma planları çerçevesinde üniversitede bilimsel çalışma ve projelerin önceliklerini belirleme, ülkenin ihtiyaç duyduğu insan gücünün yetiştirilmesi, üniversiteyle çeşitli sektörler arasında bilim-eğitim-istihdam-üretim ilişkilerinin geliştirilmesi, öğretim elemanları ve öğrencilerin çeşitli sorunlarına çözüm üretilmesi'' konularında rektörlüğe tavsiyelerde bulunacak.
İkili uluslararası anlaşmalarla kurulan özel statülü devlet üniversitelerinin mütevelli heyet başkan ve üyeleri ile denetleme kurulu üyeleri, Milli Eğitim Bakanlığı'nın önerisi üzerine müşterek kararname ile atanacak.
Öğretim üyelerinin kamu kuruluşları ve vakıflarda görevlendirilmelerine ilişkin esaslar da tasarıyla belirlendi.