Yeşil Muhabbet
Güncelleme Tarihi:
Türk öğrenciler GLOBE’da
Ve okullar kapandı. Sınavlardan, sıcaklardan bunalan öğrenciler ve tabii biz veliler artık üç ay rahatız. Geçen perşembe karne arifesinde Ataköy'deki Özel Kültür Fen Lisesi'ne uğradım. Sessiz, sedasız büyük işler yapıyorlardı. Uluslararası bir çevre programına, GLOBE'a, dört yıldır aktif katılımla yeryüzünün iklim verilerinin toplanmasını sağlıyorlardı.
GLOBE, Çevre Yararına Global Öğrenme ve Gözlem (Global Learning and Observations to Benefit the Environment) anlamına geliyor. Fikir babası ABD'nin koyu çevreci Başkan Yardımcısı Al Gore, ‘‘Tüm çocuklar doğanın kendi evlerinin arka bahçesi olduğunu bilmelidirler. Bunu anlamalarının en iyi yolu çevreyi bilimsel deneylerle keşfetmek ve dünya için el ele vermektir’’diyerek yola çıkıyor. GLOBE 22 Nisan 1994 Dünya Günü'nde başlatıldı. Program 5-18 yaş grubunu kapsıyor. Amaç, hayata, doğaya bilimsel yaklaşan, deneyen, öğrenen, küresel yarar adına bireysel, ulusal katkıyı ilke edinen, meraklı, heyecanlı, bilgili bir nesil yetiştirmek ve bilgi alışverişinde internet kullanımını yaygınlaştırmak.
İdeal, yaşanabilir bir yeryüzü için çocukları, gençleri harekete geçiren, uzmanlarla işbirliği yaptırtan programla 114 ülke ilgilendi ve 40 ülkede 2500 okulun katılımı var. Özel Kültür Fen Lisesi, GLOBE'un Türkiye'deki uygulamalarının önderi. Mayıs 1995'te ABD ile protokol imzalandı ve Kasım 1995'te uygulamalara geçildi. GLOBE için veri toplayan diğer okullar arasında Eyüboğlu Lisesi, Ayazağa Işık Lisesi, TED Ankara Koleji, Toros Fen Lisesi, Özel İnanç Lisesi ve Akdeniz Koleji var.
Özel Kültür Fen Lisesi Müdüresi Nihal Sarıer'den ayrıntıları öğreniyoruz. ABD, profesyonel ve enternasyonel bir çalışma için önce eğitiyor. GLOBE ulusal temsilcilerine basit aletlerle temel konularda ölçüm teknikleri öğretiliyor. Kimya doktoru Nihal Sarıer, böyle bir eğitimde Global Pozisyon Sistemi gibi enlem, boylam ve yükseklik ayarlamaları, bulutlara, ağaçlara, toprağın nemini daha farklı bakmak yerine görmenin gösterildiğini ve bunları öğrencilere aktardıklarını anlatıyor. Uluslararası standartlara büyük önem veren ABD, ölçüm aletlerini gönderiyor. Her okulda küçük çaplı bir meteoroloji istasyonu kuruluyor. Maksimum-minimum ısıyı gösteren termometre, yağmur ölçer, ph Metre, bitki yoğunluğunu ölçen densimetre, nem ölçer, bulut şeması ve ağaç boylarını ölçen klinometre kullanılıyor.
Bu yıl Lise I'den itibaren GLOBE çalışmaları başlatıldı ve sorumlu bir öğretmenin gözetiminde 6 öğrenci her gün atmosferik ölçümleri kaydetti. Ağacın büyümesindeki, bulutlardaki, topraktaki değişimleri not etti ve Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'ndeki (NASA) GLOBE merkezine bilgiler gönderildi. Bu merkezde meteoroloji, astronomi, kimya uzmanları görevli. Öğrenciler internet sohbetlerinde Amerikalılara danışıyor, dertleşiyor. Uyduların geçtiği veriler, öğrencilerin ham verileriyle kıyaslanıyor. Her üç ayda bir Miami kentinde çalışma toplantıları yapılıyor ve gelişmeler değerlendiriliyor. Ölçümlerde, deneylerde kurallar aynı, ancak protokollar farklı. Çocuk yuvasında, beş yaşındaki çevrecilerle yapılan protokol daha basit, 18 yaşındaki bir delikanlıdan beklenenlerden de tabii ki daha kapsamlı.
Özel Kültür Fen Lisesi, bu güzel çalışmayı, orta ve ilk öğretim düzeyinde yaygınlaştırmayı hedefliyor ve akademisyenlerden de ilgi, destek bekliyor. Bu verilerden sadece ABD'nin değil Türkiye'nin yararlanmasını öneriyor.