Yerli Amazon Superonline

Türkiye'nin internetteki ilk alışveriş merkezi Superonline Shopping. İçinde ayakkabıcıdan çiçekçiye, gözlükçüden gömlekçiye kadar 20'ye yakın mağaza var. Ziyaretçiler, memnuniyetlerini arkadaşlarına, şikayetlerini ise Superonline'a anlatıyorlar.

Giyinip, hazırlanmak için harcanan zaman... Trafikte harcanan saatler... Milyonlarca liralık benzin harcaması... Gürültü, kalabalık, stres... Sıradan bir alışveriş günü çoğu zaman kábusa döner. Çoğu insan için 'sosyal bir eylem' anlamına gelen alışveriş alışkanlığı yavaş yavaş değişiyor.

İnternet üzerinden alışveriş giderek yayılıyor. İnternette açılan alışveriş merkezlerinde giyimden çiçeğe, kahveden sinema biletine kadar her şey satılıyor. Türkiye için internette alışveriş kavramı yeni değil. Ancak bilgisayar sahibi olanların sayısı Avrupa ve ABD'ye göre oldukça düşük. Türkiye'deki toplam PC sayısının nüfusa oranı yalnızca yüzde 3. Bu rakam Avrupa'da yüzde 36, ABD'de yüzde 48 ve dünya genelinde yüzde 9. Bu nedenle yavaş yavaş gelişen bir yapısı var. İnternet kullanıcıları açısından da durum çok parlak değil. İnternet kullanıcı oranı Türkiye'de yalnızca nüfusun binde altısı. Bu oran Avrupa'da yüzde 12, ABD'de ise yüzde 20. düzeyinde.

Türkiye'nin internetteki en büyük alışveriş merkezi Superonline. İçinde 17 mağaza ve 4 online gişe var. Çok yakında 9 mağaza ve bir gişe daha açılacak. Superonline Genel Müdürü Babür Özden'le e-ticaret ve internette alışveriş konularını konuştuk.

İnternet üzerinden alışveriş yapmak elektronik ticaretin kapsamına giriyor mu?

Swift, EFT, tüm bankacılık hizmetleri ve kredi kartlarıyla yapılan işlemler de elektronik ticaret. Türkiye'de elektronik ticaret kelimesi internetle eşit kullanılıyor. Son derece yanlış. İnternette ticaret ile elektronik ticaretin birbirleriyle hiçbir ilgisi yok ve tamamen ayrı ele alınmalı. Elektronik ticaretin interneti ilgilendiren bir kısmı var. Bu ticaretin yapılabilmesi için kurulmuş firmalar arası iletişim ağları bulunuyor. Elektronik ticaret için ayrı bir yatırım yapmak yerine internetten yararlanılıp maliyeti aşağı çekilebilir mi diye düşünüyorlar. İki kavramın karışmasına bu neden oluyor. İnternette perakende ticaret dediğimizde bir firmanın internet üstünde bir site açarak internet uygulamaları ile kullanıcılarına mallarını ve hizmetlerini direk satması oluyor.

HEDEFLER AŞILDI

Superonline'ın kuruluş amacı neydi?

Üç alanda hizmet verecektik. İnternet erişimi, internete içerik sağlama ve internette bir alışveriş merkezi oluşturmak. Bireysel internet erişimini 1997'de açtık. Ardından kurumsal iletişim hizmete girdi. Üçüncü sırada içerik sağlamak geldi. Geçen yıl nisan ayında ise Superonline Shopping'i açtık.

Hedeflerinize ulaştınız mı?

Son derece genç bir sektör. İnternet kullanımında da bakir bir pazara bakıyoruz. O açıdan 'bu yıl şu kadar kişiye geleceğiz' yada 'dükkan açacağız' yerine 'aylık bazda bu yüzdelerle çalışacağız' diyoruz. Büyüme hedeflerimiz beklentimizin üzerinde gerçekleşti. Dönemsel olarak bu üç hizmet alanında da altyapı sıkıntılarımız oldu. Onlar bazen büyüme trendlerimizi aşağı çektiler. Yıl ortalamasına vurulduğunda genel sonuçtan son derece memnunuz.

Pazarın yapısı nasıl?

İnternet kullanıcısı sayısında beklenen bir artış var. Her ay 30-40 bin yeni internet kullanıcısı oluyor. Haziran, Temmuz, Ağustos döneminde bu rakam her ay 35 bin dolayında olacak. Çok hızlı büyüyor. 900 bine yakın internet kullanıcısı var. Ülkemizin potansiyeli 20-25 milyon kişi. Pazar 5-6 yılda 30 kat büyüyecek. Şu anda bilgisayarı internet sattırıyor. Kişiler bilgisayarı cep telefon cihazı gibi alıyorlar.

Sitenizin haftada kaç ziyaretçisi var?

Haftada 16 bin kişi geziyor. Genel sitemizin günlük ortalama ziyaretçi sayısı ise 120 bin. Üye sayımız sekiz bine yakın.

Sitenizdeki dükkanların yapısı nasıl? Pazarlama stratejiniz, büyüklük açısından hangi tür şirketler üzerinde yoğunlaşıyor?

İnternet üstünde efsanevi başarı yaratmış firmalara bakarsanız, hepsi 4 yıl önce hayatlarına küçük dükkanları ve başka imkanları olmayan kişiler olarak başlamışlardır. Amazon.com bunun örneği. O açıdan çok büyük ve zincir dükkanları olan firmalara gitmiyoruz. Hedefimiz, yaratıcı, interneti kavramış ve interneti vesile ederek kendi konusunda ülkede önemli bir güce ulaşabileceğini, internet olmayınca onu yapamayacağını anlamış küçük girişimci dükkan sahipleri. Amazon altıncı yaşına girdi. İnternette dükkan açmasıyla dünyanın Amazon hakkında konuşması arasında 3.5 yıllık bir süre var. Bizde dükkanlarını açan kişilerin en yaşlısı 6-7 aylık. Bugün internette dükkan açan bir kişinin kendini yapılandırabilme süresi 1-1.5 yıl. Dükkan açıldığı anda insanların saldırması gibi bir durum söz konusu değil.

Sitenizdeki dükkanlardan şikayetçi olunduğunda sorumluluk kime ait?

Dükkanlar bizim çatımız altında. Buradan alım yapan insanların öncelikle Superonline ismi var olduğu için geldiğini farzetmek istiyoruz. Dolayısıyla bu dükkanlardan mal alındığında; geç gitti, eksik gitti, kırık gitti yada kredi kartından para birden fazla çekildi gibi problemlerinde Superonline'ın telefonla destek hattı olan 'Süper Hizmet Hattı'nı arayın diye cesaretlendiriyoruz. Bizi arıyorlar. Hatta belli bir zaman içerisinde; niye bu sorunu yaşadıkları ve nasıl çözüleceği konusunda açıklama getiriyorlar. Dükkanları gezen kişilerin sorun yada sorularını direk e-mail yada telefonla doğrudan superonline'a sormalarını istiyoruz.

ÜRÜN ÇEŞİDİ ARTMALI

Bu sorumluluğu almak kanuni bir zorunluluk muydu?

Bu bir ticari tercih. Superonline'ın internette güvenle, rahatlıkla alışveriş yapılabilir bir marka haline gelebilmesi için böyle ilave bir hizmeti vermemiz gerekiyor. Bu dükkanlar küçük müteşebbislere ait. Orada sorulara yanıt verebilecek, telefonları, faksları yanıtlayabilecek insanlar yok. Amacımız dükkan sahibinin olabilecek en düşük yatırımla anında internette dükkan açabilir hale gelmesi.

En çok hangi konuda şikayet geliyor?

En çok şikayet yeterli sayıda ürünün ve çeşidin olmaması konusunda geliyor. İkinci şikayet ise internet dükkanında satılan malın piyasadaki malla arasında fiyat farkı olmamasında. Amerika'da internet dükkanlarında muhteşem çeşit var ve aynı malı fiziki dükkandan alırsanız taşıma da dahil yüzde 50 oranında fark var. Ülkemizde de durumun bu düzeye ulaşacağını umuyoruz.

Veri tabanı oluşturma konusunda ne tür çalışmalar yapılıyor?

Veri tabanı bizde toplanıyor. Superonline Shopping'e üye olan ve ziyaret eden bütün müşterilerimizin bilgilerini dükkan sahipleri ile paylaşıyoruz. Müşterinin hangi gün, hangi saatte, hangi malı, kaç tane aldığını görüyoruz. Bu yılın sonlarına doğru üst bir çatı kuruyoruz. Bir müşteri alışveriş yapmaya girdiğinde; 'hoş geldiniz x bey. Siz 2 hafta önce bir kitap almıştınız. Yarın eşinizin yaş günü. Yeni bir kitabımız var, eşinize de bir çiçek istermisiniz?' gibi şeylerle karşılaşacak. Dünyada birçok yer bunu yapıyor.

İnternetten kimler alışveriş yapıyor?

İlk olarak geliri belli bir çizginin üzerinde olan nüfusta yayıldı. Bu günlerde bakarsanız internete girenlerin yüzde 80'i gelir düzeyi yüksek olanlar. Genellikle bekár ve yaş ortalaması 28 dolaylarında.

Dükkan nasıl açılıyor

Müteşebbisin öncelikle bir bilgisayar ve internet hattına ihtiyacı var. Superonline'a ödenecek ücret bir kereye mahsus giriş bedeli ve aylık kiradan oluşuyor. Giriş bedeli tutarı satışı yapılacak ürün adedine göre değişiyor. Ürün adedi 100 olan bir firma 750 dolar üyelik ücreti ödüyor. Bu ücret 101-500 adet için bin dolar, 501-2000 adet için iki bin dolar, 2001 adet ve üzeri için 5 bin dolar. Firmalardan aylık 200 dolar kira alınıyor. Şirket, online ürün kataloğu için Superonline ile anlaşmalı olan küçük web firmalarına dükkanının vitrinini yaptırıyor. Vitrin fiyatı 2-14 bin dolar arasında değişiyor.