Erhun GEYİSİ / DIŞ HABERLER
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 25, 2011 00:00
Ünlü sızıntı sitesi WikiLeaks, Amerikan Büyükelçiliklerine ait belgeleri yayımlama işine hız verdi. 10 ayda toplam yaklaşık 25 bin belge yayımlayan site, dün bir kalemde 35 bin belgeyi kamuoyuna açtı.
Yeni yayımlanan belgeler, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 20 ülkeyi ilgilendiriyor. Yeni yayımlanan belgelerden yalnızca Ankara Büyükelçiliği kaynaklı olanların sayısı 4 bin 43. İstanbul, İzmir ve Adana başkonsolosluklarının belgeleriyle toplandığında, Türkiye’yle ilgili dün kamuya açılan belge sayısı 5 bin 315’i buluyor. Ankara Büyükelçiliği’nce hazırlanan ve dün yayımlanan kriptoların önemli bir kısmı, Türkiye’nin ABD ve diğer ülkelerle ticari ilişkileriyle ilgili. Ayrıca belgelerde, ABD’nin, PETKİM başta olmak üzere her türlü özelleştirme politikasını yakından takip ettiği görülüyor.
PKK’nın anlamı
8 Ağustos 1994 tarihli belge, oldukça kısa, ama dikkat çekici bir not taşıyor. ‘PKK’nın anlamı’ başlıklı bu notta dönemin ABD Ankara Büyükelçisi Richard Barkley, yetkilileri, PKK’nın adının açılımı konusunda hata yapmamaya davet etmiş. Barkley, “PKK’nın açılımı ‘Kürdistan İşçi Partisi’dir, ‘Kürt İşçi Partisi’ değildir. Bu ikisi arasındaki fark sentaktik olmanın ötesindedir” ifadesini kullandığı bu notu, ABD Dışişleri Bakanlığı ve Kıbrıs Rum Kesimi’ndeki ABD misyonuna göndermiş.
Özilhan’ın mektubu
ABD’nin bir başka eski Ankara Büyükelçisi olan Robert Pearson, 16 Ocak 2003 tarihli kriptoda, Dışişleri ve Hazine bakanlıklarına, dönemin TÜSİAD Başkanı Tuncay Özilhan’ın kendisine gönderdiği mektubu aktarmış. Özilhan, mektubunda, Körfez Savaşı nedeniyle Türkiye’nin yaşadığı ekonomik sıkıntının giderilmesi konusunda ABD’nin yeterli adımları atmadığını söyleyip, sitemde bulunuyor. Özilhan, “Elimizden gelenin en iyisini yapacağız” gibi ifadelerin artık hem Türk kamuoyu hem de işadamları için yetersiz kaldığının altını çiziyor.
‘Constantinople’ demeyin
ABD büyükelçiliği, iki ülkenin rutin ilişkilerini ilgilendiren pratik konularda da sık sık bilgi göndermiş. Belgelerden birinde, Başbakan Erdoğan başta olmak üzere, Türk hükümetinden hangi yetkiliye, hangi kişiler üzerinden ve hangi telefon numaralarıyla ulaşılabileceği yazılmış. Bir başkasındaysa, Türk hükümetinden gelen bir isteğe yer veriliyor. 12 Mayıs 2005 tarihli bu belgede, Büyükelçi Eric Edelman, ABD Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan www.aesdirect.gov adresindeki internet sitesiyle ilgili, Türk hükümetinin bir itirazını dile getirilmiş. Edelman, Türkiye’deki tarihi ve arkeolojik açıdan çok önemli olan yerlerin, yalnızca Türk isimleriyle anılmasını söyleyip, örneğin ‘Istanbul’ yerine ‘Constantinople’ denmemesini vurguluyor.