Yeni Türk Lirası için dört tasarımcıdan dört öneri

Bu yıl eylül ayında, altı sıfırdan kurtulup hafiflemiÅŸ Yeni Türk Lirası tüm detaylarıyla tanıtılacak, ardından da yılbaşından sonra dolaşıma girecek. Merkez Bankası grafikerleri kalpazanlara karşı sır gibi sakladıkları yeni banknotlar üzerinde çalışadursun, biz de Türkiye’nin dört önemli grafik tasarımcısından kendi paralarını tasarlamalarını istedik.Kimi Dolar veya Euro gibi markalaÅŸacak, akılda kalacak logo önerileri getirdi, kimi de yine Atatürk resimlerinden vazgeçmedi ama daha hayatın içinden ve renkli görüntülerini tercih etti. Bazısı gerçekleÅŸmesi mümkün olmayan sanatsal tasarımlar yaptı kimi Merkez Bankası’nın kullanabileceÄŸi logo önerileri getirdi. Ä°ÅŸte Yeni Türk Lirası için öneriler.BÃœLENT ERKMEN BEK TasarımCumhuriyet Dönemi’nde ilk kağıt para 1927’de basılıyor, ön yüzünde Atatürk portresi var. 1940’larda Atatürk’ün yerine Milli Åžef Ä°smet Ä°nönü’nün portresi geçiyor. 1950’lerin ortalarından itibaren (Demokrat Parti Dönemi) tekrar Atatürk portresi yerini alıyor ve bugüne kadar deÄŸiÅŸmeden sürüyor. 1970’lerde basılanların arka yüzde görülen (ön yüzünde yine Atatürk) Fatih Sultan Mehmed ve Mehmet Akif Ersoy portreleri dışında da, paraların üstünde baÅŸka hiçbir kiÅŸi yer almıyor. 1991’den bu yana ise Türkiye’de tedavüle çıkan tüm paraların üstünde Atatürk portresi olarak çizilmiÅŸ (ve çok beÄŸenildiÄŸini anladığımız) aynı deseni görüyoruz. Yazarların, müzisyenlerin, bilim adamlarının yer aldığı yabancı ülke paralarının yanında, Türk parasının bu tek yüz, tek desen ve neredeyse tek renkli (100 bin ile 5 milyon lira) hali fakirliÄŸin bir baÅŸka göstergesi gibi duruyor. Farklı bir ÅŸeyler söylenmiyorsa acaba hiç bir ÅŸey söylenmemeli mi? Bu devlet parasının üstüne 60-70 yılda Atatürk’ten baÅŸka bir yüz koyamıyorsa acaba hiçbir ÅŸey koymasa mı? Tasarladığım yeni para konseptinde kağıt paranın malzemesi ısıya duyarlı polimer kağıt. Yırtılmıyor. Uzun kenarın çok uzun olmaması nedeniyle kıvrılmadan kullanılabiliyor. Renkler paraların bir tür kodları. Paralar üstündeki renklerle de tanınıyor, biliniyor, okunuyor. Elimize aldığımız zaman ise malzemenin ısıya karşı duyarlılığı nedeniyle o paranın deÄŸerini gösteren rakamlar beliriyor. Arka yüz de aynı. Ön yüz-arka yüz ayrımı yok.Ä°steyen herkes paranın üzerine fotoÄŸrafını basabilecekEMRE SENAN - Klan Euro RSCGYeni liranın bu tasarımı bir teknolojik varsayıma ve yeni paraya gösterilmesi umulan özene dayanıyor. Yalınlık ve tek rengin (kırmızı) hakimiyeti öngörüldü. Para birimi yalnızca bir yerde rakamla, bir yerde de yazıyla belirtiliyor. Tasarlanacak her banknotta paranın ederi rakamla belirgin bir biçimde yazılacak. Banknotun iki yüzü de aynı olacak. SaÄŸ yandaki beyaz boÅŸluk iki amaçlı kullanılıyor: Sadece ışığa tutulduÄŸunda görülecek filigram ve parayı kiÅŸiselleÅŸtirebilmek için. Burada baÅŸta belirtilen teknolojik varsayıma geliyoruz. Banknotlar bankadan alınırken özel bir yazıcı ile parayı alan kiÅŸinin fotoÄŸrafı, ya da isterse bir baÅŸkasının fotoÄŸrafı boÅŸ alana basılabilecek. Böylece üzerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün resimlerini taşıyan eski banknotlar gibi hor kullanılma riski azalacak. Atatürk’ü de her gün yıpratmaktan vazgeçebileceÄŸiz. Para sahibi insanların kendi resimlerini taşıyan banknotlara daha özenli davranacağını ummak gibi bir ham hayale sahibim.UÄžURCAN ATAOÄžLU alametifarikaHeykel bakışlı ulu önder Atatürk yerine hayatın içinden, yaÅŸayan Mustafa KemalTürk Lirası, Yeni Türk Lirası yani YTL oluyor. O zaman önce bir iÅŸarete ihtiyacımız var. Tıpkı Dolar, Euro, Pound, Yen gibi. Bir YTL logosu yapalım. Gazetelerin ekonomi sayfalarında kullanılan diÄŸer para logolarının yanında saÄŸlam dursun. Sanki 1923 yılında yapılmış gibi olsun. Hatta tasarladığımız Yeni Türk Liralarının üzerinde eskiden kalan tek ÅŸey o logoymuÅŸ da, sahip çıkmışız gibi anlaşılsın. Ama kullanılan fotoÄŸraflar, renkler, basılacak kağıdın cinsi ÅŸimdiki zamana, daha sonraki zamanlara ait gibi dursun, hatta zamansız olsun. Heykel bakışlı ulu önder Atatürk resimleri deÄŸil, lider Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatın içinden, yaÅŸayan, renklendirilmiÅŸ görüntülerini kullanalım. Paramız deÄŸerli olsun, güzel olsun. Harcadıkça, kazandıkça mutlu olalım.SADIK KARAMUSTAFA Karamustafa TasarımKolay hatırlanacak bir logoYeni Türk Lirası için banknot yerine iki farklı logo tasarlamayı tercih ettim. Tasarımda göz önünde bulundurduÄŸum kıstaslar ÅŸunlar: YTL harflerinden yola çıkmak, iÅŸaretin kolay tanınabilir olması, uluslararası para iÅŸaretlerini hatırlatması ancak benzer olmaması ve elle kolay yazılır olması.Â