Yeni Türk Lirası 2005'te piyasada

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Yeni Türk Lirası'nın 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren tedavüle verileceğini belirterek en küçük paranın 1 Yeni Kuruş, en büyük para ise 100 Yeni Türk Lirası olacağını açıkladı.Erdoğan, partisinin TBMM Grup toplantısı'nda yaptığı konuşmada, liradan 6 sıfır atılması konusunu da değerlendirdi.  Başta ekonomi olmak üzere her alanda elde edilen başarılarla Türkiye'nin uluslararası platformlardaki itibarı hızla yükseldiğini anlatan Başbakan Erdoğan, ''Türkiye artık hak ettiği saygın bir ülke olma konumuna ulaşmaktadır'' dedi.  25 kuruşa ekmek Türk Lirası'ndan 6 sıfır atılınca yıllar önce terk ettiğimiz "kuruş"u  kullanmaya başlayacağız. 2005'te tedavüle girecek paranın adı da Yeni Türk Lirası (YTL) olacak. Bazı ürünlerin yeni fiyatları: * 250.000 liralık ekmek 25 kuruş* 20.500.000.000 liralık araba 20.500 YTL* 1.000.000 liralık otobüs bileti 1 YTL* 9.000.000 (1 kilo) kıyma 9 YTL* 51.000.000.0000 liralık ev (2 oda) 51.000 YTL Bu süreçte yollarına çıkan tüm engelleri tek tek kaldırdıklarını kaydeden Başbakan Erdoğan, Türkiye'nin itibarını sarsan, saygınlığına gölge düşüren, yurtiçinde ve yurtdışında güven faktörünü zedeleyen önemli bir unsurun da Türk Lirası'ndaki sıfırlar olduğunu söyledi.      Türkiye'de 1970'lerden sonra yaşanan enflasyonist sürecin, bazı ekonomik değerlerin milyarlarla, trilyonlarla ve hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden olduğunu belirten Başbakan Erdoğan, vatandaşların 1981 yılından bu yana ortalama 2 yılda bir,  daha büyük değerlerdeki yeni banknotlarla tanışmak zorunda kaldığını belirtti.  Hükümetin, enflasyonla mücadelede tartışmasız bir zafer elde ettiğini, 2005 yılından itibaren yıllık enflasyon oranlarının tek haneli rakamlara düşeceğinin şimdiden görülmeye başlandığını kaydeden Başbakan Erdoğan, şöyle konuştu: ''Bugüne kadar birçok hükümetin hayal ettiği, ancak enflasyonla mücadeledeki başarısızlıkları nedeniyle gerçekleştiremediği paradan sıfır atma operasyonu, bizim dönemimizde artık hayata geçmektedir. Paramızdan 6 sıfır atılmasına ilişkin Yasa Tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gelmiştir ve komisyon çalışmaları başlamıştır. İnşallah kısa bir süre zarfında tasarı yasalaşacak ve Türkiye için yeni bir dönem başlayacaktır. Bu tarihi olayı gerçekleştirirken temel amacımız, ulusal paza yeniden güven ve itibar kazandırmaktır. Bugün dünyada en büyük banknotu 100 bin ve üzerinde olan 8 ülke bulunmaktadır. Bunlardan 6'sında en büyük banknot değeri 100 bin, 1 'inde 1 milyondur. Ülkemizde ise en büyük banknot 20 mi1yondur ve bu boyutta bir banknotla Türkiye, dünyada tektir.      Diğer ülkelerin para birimleri karşısında değeri maalesef milyonlarla ifade edilen bir paranın itibarından sözetmek oldukça güçtür.  Bildiğiniz gibi, bol sıfırlı rakamlar itibar ve güven meselesinin yanı sıra kasa işlemlerinde, muhasebe veistatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında, ödeme sistemlerinde, benzin pompalarından hesap makinelerine ve taksimetrelere kadar günlük hayatta birçok alanda çeşitli sorunlar yaratmaktadır.''      YÜKSEK ENFLASYON Yüksek enflasyon sonucunda, herkesin banknotları bir an önce elinden çıkarmak istemesinin, diğer bir ifadeyle paradan kaçış nedeniyle banknot talebinin düşük, buna karşılık devir sayısının yüksek olmasının, nakit işlemlerinde de çeşitli sorunlara yol açtığını kaydeden Erdoğan, ayrıca, binlerce katılımcısının işlemlerini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirdiği uluslararası ödemeler sisteminde de belirli bir tutarın üzerindeki Türk Lirası işlemlerin yapılmasında çoksayıdaki sıfırlar nedeniyle güçlükler çekildiğini anlattı.  Bu tür problemlerin, Türk Lirası'nın bazı fonksiyonlarını sorgulanır hale getirdiğini kaydeden Erdoğan, ''Oysa, parayı para yapan unsurlardan biri de onun ödeme aracı olarak kullanılabiliyor olmasıdır'' dedi.  Parasal değerlerde ve kayıtlarda genel bir sadeleştirme yapılmasının, bu sorunların aşılması bakımından da teknik bir ihtiyaç olduğunu vurgulayan Erdoğan, dünyada bugüne kadar 49 ülke parasından sıfır atıldığını, bu ülkelerde para reformlarının genellikle istikrar programlarıyla birlikte gündeme geldiğini ve programların enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin ortaya çıktıktan sonra gerçekleştirildiğine dikkati çekti. Erdoğan, ''Bu da gösteriyor ki, bizim paramızda altı sıfır atma kararımız özel bir tercih değil ekonomik bir ihtiyaçtır'' dedi.       YENİ TÜRK LİRASI'NIN SERÜVENİ Erdoğan, daha sonra liradan 6 sıfır atılmasına yönelik aşamaları şöyle anlattı: ''Yeni para birimimizin ismi 'Yeni Türk Lirası'dır. Kısatması YTL olacaktır. Yeni Türk lirası'nın alt birimi ise 'Yeni Kuruş'tur (YKr). Bir Yeni Türk Lirası yüz Yeni Kuruşa eşit olacaktır. Türk Lirası Yeni Türk Lirası'na dönüştürülürken '1.000.000 Türk lirası = 1 Yeni Türk Lirası değişim oranı esas alınacaktır. Diğerbir ifadeyle, paramızdan 6 sıfır atılacaktır. Yani, 20 milyon Türk Lirası ile 20 Yenı Türk Lirası aynı alım gücüne sahip olacaktır.     Yeni paralar 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren tedavüle verilecektir. En küçük para 1 Yeni Kuruş, en büyük para ise 100 Yeni Türk Lirası olacaktır. Operasyonun ilk aşamasında, Türk Lirası ve Yeni Türk Lirası 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle birlikte tedavülde olacaktır. Türk Lirası cinsinden olan eski paralar, bu 1 yılın sonunda, yani 31 Aralık 2005 tarihinde tedavülden kaldırılacaktır. Dolayısıyla, şu anda kullanmakta olduğumuz paralar 2005 yılının sonuna kadar geçerli olan paralardır. Bu 1 yıllık geçiş dönemi boyunca, vatandaşlarımız ellerindeki paraları rahatlıkla yeni paralara dönüştürebilecektir. Kanunlarda ve diğer mevzuatta, idari işlemlerde, yargı kararlarında, her türlü hukuki muamelelerde, kıymetli evrak ve hukuki sonuç doğuran diğer belgeler ile ödeme ve değişim araçlarında Türk Lirası'na yapılan atıflar, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren bu değişim oranında Yeni Türk Lirası'na yapılmış sayılacaktır.     Operasyonun 2006 yılından sonraki bir tarihte yapılacak olan ikinci aşamasında ise 'Türk Lirası' ibaresinin başına konulan 'Yeni' ibaresi kaldırılacak ve para birimi olarak tekrar Türk Lirası adlandırmasına dönülecektir. Böylece, Yeni Türk Lirası enflasyonun düşmesi sonucu ortaya çıktığı için daha değerli, faizlerin düşmesi sonucu bir ihtiyaç haline geldiği için fiyatı daha yüksek, dolayısıyla dış piyasalarda da itibar kazanacak bir para birimi olacaktır. Bu operasyonda üzerinde durulması gereken diğer önemli bir konu ise tüm kurum ve kuruluşların üzerlerine düşen görevleri ve gerekli hazırlık çalışmalarını zamanında ve eksiksiz olarak sonuçlandırmasıdır. Bu amaçla, çalışmaların seri bir şekilde yürütülebilmesi için Kanun Tasarısı yaklaşık 1 yıl önceden hazırlanmış ve yasalaşma aşamasına gelmiştir. Paradan 6 sıfır atılması Türkiye için tarihi bir dönüm noktası, ekonomimiz için yeni bir sayfa olacaktır. 5 kuruşa alınan ekmek, 7 kuruşa alınan gazoz, 50 liraya alınan araba, 100 liraya alınan daire bugün hatıralarda kalmıştır. Bir yıl sonra ise inşallah milyarlar, trilyonlar, katrilyonlar, belki de buruk bir şekilde gülümseten hatıralar olarak kalacaktır.''     Burada önemli olanın, Türkiye'nin istikrarı muhafaza etmek olduğunu dile getiren Başbakan Erdoğan, Türkiye'nin yeni hayal kırıklıklarına asla tahammülünün bulunmadığını söyledi.  AB standartlarında bir enflasyon oranının tutturulmasının ve bu oranın korunmasının hayati önem arzettiğini belirten Erdoğan, ''Bu da tek başına iktidar olan Ak Parti sayesinde gerçekleşmektedir. Hükümetimizin gerek bu oranın yakalanması, gerekse korunması yönündeki kararlılığından hiç kimsenin kuşkusu olmamalıdır'' dedi.�