"Yeni Türk ailesi" Meclis'te

Yeni yasada aile reisliÄŸi yerine ev baÅŸkanlığı sistemi getiriliyor, evlilik yaÅŸ sınırı 15'ten 17'ye çıkartılıyor cinsiyet deÄŸiÅŸikliÄŸi zorlaÅŸtırılıyor, adının çalışmak için eÅŸinden izin alması kaldırılıyor, evlat edinme kolaylaÅŸtırılıyor ve hayırsız evlatlara karşı anneler korunuyor.Yeni Türk Medeni Hukuk Yasa Tasarısı TBMM Genel Kurulu'nda bu hafta görüşülmeye baÅŸlanacak. Yeni yasayla, Türk aile yapısı yeniden düzenlenip, kadın-erkek eÅŸitliÄŸi konusunda önemli adımlar atılırken, kiÅŸisel haklardan miras hukukuna kadar pek çok alanda yenilikler getiriliyor.Türk hukuk devriminin temel taÅŸlarından sayılan 75 yıllık "Türk Kanunu Medenisi"ni deÄŸiÅŸtiren Yeni Türk Medeni Hukuk Yasa Tasarısı, 1030 maddeden oluÅŸuyor. 1 Ocak 2002'den itibaren uygulanması öngörülen tasarının Genel Kurul'daki görüşmelerinin on günde tamamlanması öngörülüyor. Yeni yasa tasarısı aile yapısı, kiÅŸisel haklar ve miras hukukunda ÅŸu deÄŸiÅŸiklikleri getiriyor:  ARTIK AÄ°LE REÄ°SLİĞİ YOK Yeni yasada,  kadın erkek-eÅŸitliÄŸi saÄŸlanması için, halen yürürlükte olan yasadaki "koca, birliÄŸin reisidir" hükmü kaldırılıyor. Evlilik birliÄŸinin yönetiminde eÅŸlere eÅŸit söz hakkı tanınıyor. YerleÅŸim yerinin belirlenmesinde erkek ve kadınlar eÅŸit haklara sahip olacak. Ailenin sürekli gereksinimeleri için her iki eÅŸ, temsil yetkisine sahip olacaklar. DiÄŸer hallerde bir eÅŸin tek başına hareket etmesi, diÄŸer eÅŸin rızasına veya hakimden izin almasına baÄŸlı olacak. EVLÄ°LÄ°K YAÅžI YÃœKSELTÄ°LDİ Bu yasayla, kadınların evlenme yaşı da 15'ten 17'ye çıkarılarak, "Erkek veya kadın on edi yaşını doldurmadıkça evlenemez" hükmü getiriliyor. Ancak, hakim olaÄŸanüstü durumlarda ve pek önemli sebeple onaltı yaşını doldurmuÅŸ olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilecek.Yasayla, akıl hastalarının evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi saÄŸlık raporuyla belgelenmesi halinde evlenebilecek. CÄ°NSÄ°YET DEĞİŞİKLİĞİ ZORLAÅžTIRILIYORDaha önce, cinsiyet deÄŸiÅŸikliÄŸi dolayısıyla nüfus sicilinde gerekli deÄŸiÅŸikliklerin yapılabilmesi için kiÅŸinin önceden cinsiyetini deÄŸiÅŸtirmesi, bu deÄŸiÅŸikliÄŸin resmi saÄŸlık kurulu raporuna dayandığının belgelenmesi yeterli görülürken, yeni düzenlemeye göre cinsiyet deÄŸiÅŸtirmeden önce mahkeye baÅŸvurmak gerekecek. Cinsiyet deÄŸiÅŸtirmek için 18 yaşını doldurmuÅŸ olması ve evli olmaması koÅŸulu da aranacak. "AÄ°LE REÄ°SLİĞİ"NÄ°N YERÄ°NE "EV BAÅžKANLIÄžI" Birlikte yaÅŸayan kimseler ev düzenine tabi olacak, ev halkının her biri, özellikle öğrenimi, eÄŸitimi, dini inançları, meslek ve sanatı için gerekli özgürlüklerden yararlanacak. Ev baÅŸkanı, birlikte yaÅŸayanların evdeki eÅŸyasını özenle korumak ve güvenlik altında bulundurmakla yükümlü olacak. Ev baÅŸkanı, ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kiÅŸinin verdiÄŸi zarardan sorumlu olacak.KADIN MESLEK SEÇİMÄ°NDE EŞİNDEN Ä°ZÄ°N ALMAYACAKKadınların meslek ve iÅŸ seçimlerinde eÅŸlerinden izin alma zorunluluÄŸu kaldırılıyor. EÅŸler meslek ve iÅŸ seçiminde ve bunların yürütülmesinde "evlilik birliÄŸinin huzur ve yararını" gözönünde tutacak. UZLAÅžMAZLIÄžI HAKÄ°M ÇÖZECEK Evlilik birliÄŸinden doÄŸan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya evlilik birliÄŸine iliÅŸkin önemli bir konuda uzlaÅŸmazlığa düşülmesi halinde, eÅŸler ayrı ayrı veya birlikte hakimin müdahelesini kabul edebilecekler. Buna göre hakim, eÅŸleri yükümlülükleri konusunda uyararak, onları uzlaÅŸtırmaya çalışacak ve eÅŸlerin ortak rızası ile uzman kiÅŸilerin yardımını isteyebilecek.EVLAT EDÄ°NME YAÅžI 30 OLDU Evlat edinme yaşı 35'ten 30'a indirilirken, bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eÄŸitilmiÅŸ olma koÅŸuluna baÄŸlanıyor. Evli olmayan kiÅŸi de otuz yaşını doldurmuÅŸ ise tek başına evlat edinebilecek. EÅŸlerin evlat edinebilmeleri için en az beÅŸ yıldan beri evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuÅŸ olmaları koÅŸulu aranacak. Anne ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlat edinene geçecek ve evlatlık evlat edinenin mirasçısı olacak.AKIL HASTALARI VE AÄ°DS'LÄ°LERÄ°N ÖZGÃœRLÃœKLERÄ° KISITLANACAK"Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması" baÅŸlığıyla yeni bir düzenleme yapılıyor. Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol veya uyuÅŸturucu madde bağımlılığı, ağır tehlike arzeden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike oluÅŸturan her ergin kiÅŸi, kiÅŸisel korunmasının baÅŸka türlü saÄŸlanamaması halinde, tedavisi, eÄŸitimi veya ıslahı için elveriÅŸli bir kuruma yerleÅŸtirilecek veya alıkonulabilecek. Ağır tehlike oluÅŸturan bulaşıcı hastalıklar arasına AÄ°DS, kolera, ilerlemiÅŸ verem ve veba gibi hastalıklarda giriyor.HAYIRSIZ EVLATLARA KARÅžI ANALAR KORUNACAKMiras hukukunda yapılan deÄŸiÅŸiklikle, eÅŸlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eÅŸyası veya eÅŸlerin birlikte yaÅŸadıkları konut varsa, saÄŸ kalan eÅŸ, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilecek. Haklı sebeplerin varlığı halinde, saÄŸ kalan eÅŸin veya miras bırakanın diÄŸer yasal mirascıların istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da karar verilebilecek.TAÅžKINLIK YAPAN KOMÅžU BEDELÄ°NÄ° ÖDEYECEKDüğün, niÅŸan, asker gönderme gibi yerel adetler nedeniyle taÅŸkınlık yapan ve komÅŸularına zarar verenler bunun bedelini ödeyecekler. Yasanın "KomÅŸu hakkı" baÅŸlıklı maddesine göre, özellikle taşınmazın durumuna, niteliÄŸine ve yerel adete göre komÅŸular arasında hoÅŸgörülebilecek dereceyi aÅŸan duman, buÄŸu, kurum, toz, koku çıkartarak, gürültü ve sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek de yasak. Yeni düzenlemeye göre, yerel adete uygun ve kaçınılmaz taÅŸkınlıklardan doÄŸacak hükümler burada da uygulanabilecek. ARTIK TAPU TESCÄ°LÄ° DE DÖVÄ°ZLE YAPILABÄ°LECEKYeni yasada, "yabancı paraya" da yer veriliyor. en yeni bir madde kabul edildi. "Taşınmaz Yükü" ile ilgili maddeye göre, tapuda yapılan tescillerde, "taşınmaz yükünün deÄŸeri olarak Türk parası veya yabancı para ile belirlenmiÅŸ bir miktar" gösterilebilecek. EVLÄ°LÄ°KTE EDÄ°NÄ°LEN MALLAR PAYLAÅžILACAK.  Yeni yasayla, eÅŸler sözleÅŸme yapmazsa, yasal mal rejimi olarak "EdinilmiÅŸ Mallara Katılma" rejimi uygulanacak. Buna göre, evlilik süresince edinilen bütün mallar boÅŸanma durumunda paylaşılacak. Bu mal rejimine, edinilmiÅŸ mallar ile eÅŸlerden herbirinin kiÅŸisel malları katılacak. EÅŸlerden her biri, evlilik birliÄŸinin devamı süresince her iki grup mal üzerinde de mülkiyet hakkına sahip olacak. EÅŸlerin, evlilik süresince bir eÅŸin çalışmasının karşılığı edindiÄŸi deÄŸerler, sosyal güvenlik ve sosyal yardım kuruluÅŸları ve personele yardım amacıyla kurulan sandıklardan alınan tazminatlar, eÅŸlerin kiÅŸisel mallarının gelirleri de edinilmiÅŸ mallardan sayılacak. BoÅŸanma durumunda bu mallar ortak bir ÅŸekilde paylaşılacak. Buna göre, mal rejimi sözleÅŸmesi, noterde düzenleme veya onaylama ya da evlendirme memurluÄŸuna eÅŸlerin birlikte yazılı beyanı ÅŸeklinde yapılacak. Taraflar evlenme baÅŸvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak bildirebilecekler.HALEN EVLÄ° OLANLARIN SÖZLEÅžME YAPMASI GEREKECEK  Yasal mal rejimi, eÅŸler arasında bir sözleÅŸme yapılmazsa, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra yapılan evlilikleri kapsayacak.ZÄ°NA VE CANA KAST PAYI DÜŞÜRECEKEdinilmiÅŸ mallara katılma rejiminde, boÅŸanmanın zina veya cana kast nedeniyle gerçekleÅŸmesi halinde, kusurlu eÅŸin payının hakkaniyete uygun olarak azaltılabilecek veya  kaldırılabilecek. Buna hakim karar verecek.MEDENÄ° YASA 1 OCAK 2002'DE YÃœRÃœRLÜĞE GÄ°RECEKYeni Türk Medeni Hukuk Yasa tasarısının 10 gün içinde TBMM Genel Kurulu'ndan geçirilmesi planlanırken,  1 Ocak 2002 tarihinden itibaren uygulamaya baÅŸlayacak.Â