Yeni tip kara delik keşfedildi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Eylül 18, 2002 14:04
Amerikalı astronomlar, şimdiye dek hiç saptanmamış türden yeni bir kara delik keşfettiler. NASA uzmanları, ortanca boydaki yeni tip kara delikleri, Samanyolu ve Andromeda galaksilerindeki küremsi yıldız yığınları arasında saptadıklarını bildirdi.
Uzmanlar, Hubble uzay teleskopu sayesinde buldukları yeni tür karadeliğin, galaksiler ve yıldız yığınlarının milyarlarca yıl önce nasıl oluştuklarını çok daha iyi anlama olanağı vereceğini düşünüyor.
Küremsi tipteki yıldız yığınlarında bazen yüzbinlerce yıldız bulunduğuna dikkati çeken uzmanlar, bu yığınların arasında kara delikler bulunmasının, bu deliklerin henüz yıldız yığınları ortaya çıkmadan önce var olduklarını akla getirdiğini belirttiler.
Uzman Roeland Van Der Marel, “Bu sonuçlar belki de bize, evrenin ilk zamanlarındaki yıldız yığınları ve kara deliklerin oluşumu konusunda çok farklı şeyler anlatıyor. Kara delikler aslında evrende sanıldığından çok daha yaygın...” dedi.
Michael Rich adlı uzman da, keşfi değerlendirirken, “Hubble’ın sağladığı bu veriler, bugünkü astronominin en büyük sorunlarından biri hakkında bize bilgi sunuyor: Evrende galaksiler nasıl oluşuyor..?” diye konuştu.
Araştırmacılar, daha önce iki tip kara delik saptamışlardı. Biri “küçük” boyutlardaki yıldız kara deliği, diğeri yıldızlar yutan dev kütleli kara delik.
Yeni bulunan “ortanca” kara delik, bu nedenle üçüncü tip olarak nitelendirildi.
Yeni tip kara deliklerin biri, Kanatlıat takımyıldızındaki M15 adı verilen küremsi yıldız yığınının ortasında bulundu. 32 bin ışık-yılı mesafedeki kara deliğin kütlesinin, güneşin 4 bin katı olduğu sanılıyor.
Diğer kara delik ise 2.2 milyon ışık-yılı uzakta Andromeda galaksisi içinde G1 adı verilen devasa küremsi yığın içinde tespit edildi. Bu deliğin kütlesinin ise güneşten 20 bin kat fazla olduğu tahmin ediliyor.
Yıldız kara deliği denen kara delikler, nisbeten küçük boyutlara sahipler, kütleleri de güneşin 2-3 katı. Süper kütleli kara deliklerin kütleleri ise güneşten milyarlarca kat büyük olabiliyor.
Hubble’ın, yeni tip kara deliği, küremsi yığınların ortasındaki yıldız kasırgasının hızını ölçerek keşfettiği belirtildi. Hız sayesinde, kara deliğin kütlesi de hesaplanabiliyor.
Küremsi tipteki yıldız yığınlarında bazen yüzbinlerce yıldız bulunduğuna dikkati çeken uzmanlar, bu yığınların arasında kara delikler bulunmasının, bu deliklerin henüz yıldız yığınları ortaya çıkmadan önce var olduklarını akla getirdiğini belirttiler.
Uzman Roeland Van Der Marel, “Bu sonuçlar belki de bize, evrenin ilk zamanlarındaki yıldız yığınları ve kara deliklerin oluşumu konusunda çok farklı şeyler anlatıyor. Kara delikler aslında evrende sanıldığından çok daha yaygın...” dedi.
Michael Rich adlı uzman da, keşfi değerlendirirken, “Hubble’ın sağladığı bu veriler, bugünkü astronominin en büyük sorunlarından biri hakkında bize bilgi sunuyor: Evrende galaksiler nasıl oluşuyor..?” diye konuştu.
Araştırmacılar, daha önce iki tip kara delik saptamışlardı. Biri “küçük” boyutlardaki yıldız kara deliği, diğeri yıldızlar yutan dev kütleli kara delik.
Yeni bulunan “ortanca” kara delik, bu nedenle üçüncü tip olarak nitelendirildi.
Yeni tip kara deliklerin biri, Kanatlıat takımyıldızındaki M15 adı verilen küremsi yıldız yığınının ortasında bulundu. 32 bin ışık-yılı mesafedeki kara deliğin kütlesinin, güneşin 4 bin katı olduğu sanılıyor.
Diğer kara delik ise 2.2 milyon ışık-yılı uzakta Andromeda galaksisi içinde G1 adı verilen devasa küremsi yığın içinde tespit edildi. Bu deliğin kütlesinin ise güneşten 20 bin kat fazla olduğu tahmin ediliyor.
Yıldız kara deliği denen kara delikler, nisbeten küçük boyutlara sahipler, kütleleri de güneşin 2-3 katı. Süper kütleli kara deliklerin kütleleri ise güneşten milyarlarca kat büyük olabiliyor.
Hubble’ın, yeni tip kara deliği, küremsi yığınların ortasındaki yıldız kasırgasının hızını ölçerek keşfettiği belirtildi. Hız sayesinde, kara deliğin kütlesi de hesaplanabiliyor.