Yeni halk sağlığı tehdidi: Atık ilaç

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, CHP Ankara Milletvekili Murat Emir’in ilaç imhalarına yönelik soru önergesini yanıtladı. Çevre Kanunu’na aykırı faaliyet gösteren veya kirliliğe sebebiyet verdiği tespit edilen işletmelere idari yaptırımlar uygulandığını belirten Bakan Kurum, bununla birlikte Çevre İzin ve Lisans Belgesine esas olan çalışma şartlarına aykırı olarak faaliyet gösterdiği tespit edilen tesislerin de çevre izin ve lisanslarının iptal edildiğini kaydetti. Kurum, “Bu kapsamda bakanlığımızca 2019 yılı içerisinde toplanan atık ilaç miktarı 18 01 08 kodlu atıklar için 1 milyon 849 bin 384 kilogram, 18 01 09 kodlu atıklar için de 2 milyon 251 bin 771 kilogramdır. Bu atıklar bakanlığımızca lisanslandırılmış atık yakma tesislerinde bertaraf edilmiş olup, konuyla ilgili denetimlerimiz sürdürülmektedir” ifadelerini kullandı.

CHP Ankara Milletvekili Murat Emir ise “Ne sıklıkla denetim yapıldığını sorduk. Bakan yalnızca ‘Denetimlerimiz sürmektedir’ diyerek bu sorumuzu yanıtsız bıraktı. Ankara’da geçtiğimiz yıl eczanelerin neredeyse yüzde 80’inin atık ilaçlarını imha ettirmek için herhangi bir atık ara depolama tesisine göndermediğini biliyoruz, bunun tüm Türkiye’de yaklaşık aynı oranlarda olduğunu biliyoruz. Halk sağlığı açısından ciddi bir soruna dönüşecek bu süreçlerle ilgili bakanlığın işi ciddiye alıp denetim mekanizmalarını arttırmasını bekliyoruz” dedi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hürriyet’e şu bilgilendirmeyi yaptı:

“Atık ilaçların ve evlerden kaynaklanan diğer atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetiminin gerçekleştirilebilmesi için büyükşehirlerde ilçe belediyeleri, belediyeler, mahalli idare birliklerinin 1. sınıf atık getirme merkezini kurmak/kurdurmakla, işletmek/işlettirmekle olan yükümlülüklerini ivedi olarak yerine getirmelidirler. 81 ilimizde İl sıfır Atık Yönetim Planı’nın hazırlık çalışmaları devam etmekte olup 71 ilin planı hazırlanmıştır.”

İMHA NASIL OLUYOR?

Eczanelerde miadı dolan ilaçlar ilaç takip sisteminden (İTS) düşürülüyor, listeleniyor. İl sağlık müdürlüğü ve eczacı odasına onaylattırılıyor. Kargo ile lisanslı atık ara depolama tesisine gönderiliyor. Orada biriktirilen ilaçlar belli bir miktara geldiğinde, yüksek sıcaklıkta imha ediliyor.

GELECEĞİMİZ TEHLİKEDE

İlaçları toplayarak imha edilecek yerlere teslim eden ara depolama tesisi olan Pharmabotanica’nın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Saydan ise Türkiye’de 2 milyar kutu tablet ilaç üretildiğini belirterek, “Sadece bunların ağırlığı 100 milyon kilo. Daha şurup ve farklı formatta ilaçlar var. Onları saymıyorum bile. Geriye kalan ilaçlar neden imha edilmiyor? Maalesef ülkemizde atık ilaçların büyük bir kısmı çöpe atılarak, kanalizasyona dökülerek ve yakılarak imha ediliyor. Yeterli denetimlerin olmaması da bu durumu teşvik ediyor. Antibiyotik bağışıklığının oluşmasının sebeplerinden biri yeraltı sularına ve toprağa karışan atık ilaçların içme suyu ve yiyecekler ile soframıza kadar ulaşmasıdır. Ne yazık ki böyle devam ederse gelecek nesillerin bağışıklık sistemi ve dolayısıyla sağlığı olumsuz etkilenecek” dedi.