Yeni ekonomiden kazançlı çıkmak

Deniz SİPAHİABD’de yayımlanan Fortune Dergisi’nin köşe yazarlarından Thomas Stewart, geçtiğimiz ay Türkiye'deydi. Entellektüel sermayenin duayeni olarak tanınan Stewart, küreselleşen dünyanın, yeni ekonominin gerçeklerini anlattı ve ilginç bir tespitte bulundu. ‘‘Günümüzde bilgi yoğun şirketlerin önem kazanmasıyla Türkiye gibi sermaye bakımından kısıtlı ülkeler hiçbir zaman olmadığı kadar çok fırsat yakaladı...’’ Bunun anlamı şu... Örneğin İzmir'deki beş kişinin iyi bir yazılım programı geliştirerek bunu Atlanta ya da Paris'e satması artık hiç de zor değil. Bunu yapmak için de şubeler açmak, tesisler inşa etmek, gemi filoları kurmak gerekmiyor. Aynı sürecin tam tersine işleyebileceğini unutmamak gerekiyor. Yani Atlanta'daki beş kişi de aynı yolla Türk pazarına girebiliyor. Stewart, devam ediyor. ‘‘Bir web siteniz varsa, küresel bir ayak iziniz olmasa bile, küresel bir varlığınız oluyor. Bu Türk şirketlerine iyi bir haber olsa gerek.’’ Stewart'a göre küresel ekonomi Türkiye için iki farklı trendin geliştiğine dikkat çekiyor. Birincisi şirketlerin parça ve imalat işlerinin çoğunu dışarı aktarıp entellektüel sermayeyi elde tutan ‘‘holding şirketleri’’ haline gelen bir iş modeline yönelmesi; buna paralel küresel çapta tedarik yoluna gidilmesi ve yerel imalat şubelerinin kurulması... İkincisi ise binlerce küçük, çevik, girişimci şirketin var olması... Ünlü yazarın yorumu da şöyle: ‘‘Finansal sermaye bakımından bir iş kurmak, ulusal ve küresel çapta rekabet etmek şimdi çok kolay. Bu değerlendirilmeyi bekleyen bir fırsattır. Bütün bunların ışığında Türkiye’nin yapabileceği en önemli şeylerden birinin iş kurmayı daha kolay hale getirmek olduğunu söyleyebiliriz.’’ * ENFORMASYON ve bilgiyi günümüzün termonükleer silahları olarak kabul edersek; bilginin doğal kaynaklardan, büyük fabrikalardan ya da şişkin banka hesaplarından daha değerli ve güçlü olduğunu da söyleyebiliriz. Thomas Stewart hatırlatıyor... ‘‘Bütün sektörlerde en iyi enformasyona sahip olan ya da bunu en etkili biçimde kullanan şirketlerin başarıya ulaştığını görmekteyiz. Wal - Mart, Microsoft ve Toyota’nın büyük şirketler haline gelmesinin nedeni Sears, IBM ve General Motors’dan daha zengin olmaları değildi. Aslında durum tam tersiydi. Ama onlar maddi ya da finansal varlıklardan çok daha değerli bir şeye, entellektüel sermayeye sahiptiler.’’ * SİZİ bilmem ama benim İzmir'in geleceğiyle ilgili görüşlerimle Stewart'ın yorumları tamamen örtüşüyor. Yatırım yapmanın şartları değişiyor. Bir Microsoft, bir DuPont, bir British Airways ya da bir Elf'i kurmak için geçmişte harcanan paraların çok ama çok azıyla yeni ekonominin yarattığı imkanlarıyla harikalar yaratabiliyorsunuz. Kurulacak teknoparklarıyla, hizmet serbest bölgeleriyle İzmir, entellektüel sermayenin buluşma noktası olmaya adaydır. Rekabet üstünlüğünü kazandıran her imkan İzmir'de bulunmaktadır. Yeter ki, bu fırsatları değerlendirmeyi bilelim.