Yeni 20 doların yeşili azaldı

ABD'nin ilk kez yeÅŸil tonlarından oluÅŸmayan yeni 20 dolarlık banknotu halka tanıtıldı. Fonunda yeÅŸilin yanı sıra ''ÅŸeftali ve açık mavi'' tonlarının bulunduÄŸu yeni Amerikan banknotunun, sonbaharda dolaşıma gireceÄŸi belirtildi.ABD, dolarda kalpazanlığı önlemek amacıyla ilk etapta 20 dolarlık banknotlardan baÅŸlamak üzere, doların tasarımı ile rengini deÄŸiÅŸtirme kararı aldı.  En son teknolojilerin kullanıldığı güvenlik özelliklerine sahip, fonda hafif bir renk taşıyan yeni 20 dolarlık banknotlar, 2003 yılı sonbaharında piyasaya sürülecek. 2004 ve 2005 yıllarında yeni tasarımlı 50 ve 100 dolarlık banknotlar piyasaya verilecek.  Bu arada 5 ve 10 dolarlık banknotların tasarımlarını deÄŸiÅŸtirme konusu deÄŸerlendirilmeye alınmasına karşın, 2 ve 1 dolarlık banknotlarda herhangi bir yenilik öngörülmüyor.  ABD Hazine Bakanlığı Darphane Bürosu tarafından yapılan açıklamaya göre, doların yeni rengi, daha emniyetli, akıllı ve güvenli olacak.    Yeni banknotlar, sahteciliÄŸi daha kolay ve daha masrafsız hale getiren teknolojik geliÅŸmeler sayesinde dijital yöntemlere giderek artan oranda baÅŸvuran kalpazanların önünün kesilmesine yardımcı olacak.  Yeni ve eski banknotlar tam deÄŸerleri üzerinden geçerli olmaya devam edecek. Eski banknotlar, deÄŸerlerini koruyarak kullanılmaya devam edecek.  DOLARIN YENÄ° RENGİ  Kalpazanlardan hep önde olmak için ABD, her 7-10 yılda bir dolarda yeni bir tasarıma gidiyor.     Yenilenen bu tasarım özelliklerinden bir kısmı, banknota taklit edilmesini zorlaÅŸtıran ek bir karmaşıklık kazandırırken, diÄŸer bir kısım özellikler kullanıcılara, özellikle de görme sorunu bulunan kiÅŸilere, farklı deÄŸerdeki banknotları birbirinden ayırmada yardımcı olmak gibi bir iÅŸlev taşıyor.  Banknotlardaki en belirgin yenilik, fondaki hafif renklendirme olacak. Böylece modern Amerikan tarihinde ilk defa ABD parasına siyah ve yeÅŸil dışında yeni renkler girmiÅŸ olacak.  Fonda yeÅŸil, ÅŸeftali rengi ve mavi kullanılacak. Farklı deÄŸerdeki banknotlar farklı renklerde olacak. Banknotlar, görme özürlüler de dahil herkes tarafından kolayca birbirinden ayırdedilebilecek.  Yeni banknotlar, eskileriyle aynı boyutta olacak ve Andrew Jackson'un banknotun ön yüzündeki resmi ile arkadaki Beyaz Saray resmi biraz geliÅŸtirilmiÅŸ olmakla birlikte, aynen korunacak.      Yeni tasarım, özgürlüğü temsil eden bazı unsurlar da içerecek. ÖrneÄŸin 20 dolarlık banknotta, fonda büyük bir mavi kartal ve portrenin sağında ise metalik yeÅŸil renginde küçük bir kartal ve kalkan yer alacak.  20 Dolarlık banknotların her iki yüzüne de yumuÅŸak zemin renkleri yeÅŸil, ÅŸeftali rengi ve mavi ilave edildi.       GÃœVENLÄ°K ÖZELLÄ°KLERİ  Yeni 20 dolarlık banknotta, ilk olarak 1990'lı yıllarda kullanılanüç önemli güvenlik özelliÄŸine yer veriliyor. Bu özellikler tüketicilerin ve ticaretle uÄŸraÅŸanların banknotun sahte olup olmadığını kolaylıkla anlamasını saÄŸlıyor.  Kalpazanlar bu özellikleri baÅŸarıyla taklit edemedikleri için, genellikle bu iÅŸe hiç kalkışmıyor. Kalpazanların sahte paraların anlaşılmaması için tek güvencesi, insanların ellerindeki parayı kontrol etmemeleri olarak görülüyor. Yeni paralarda kontrol edilecek özellikler ise şöyle: Filigran: Kağıdın içinde bulunan, banknot ışığa tutulduÄŸunda her iki taraftan da görülebilen ve portre ile benzer biçimde olan silik resim.  Emniyet ÅŸeridi: Banknot ışığa tutulduÄŸunda aynı ÅŸekilde her iki taraftan da görülebilen bu dikey plastik ÅŸerit kağıda gömülmüş durumda. Åžerit üzerinde "USA TWENTY" yazısı ve küçük bir bayrak görülebiliyor. Ayrıca banknot ultraviyole ışınları altına tutulduÄŸunda emniyet ÅŸeridi yeÅŸil yeÅŸil parlıyacak.      Renk deÄŸiÅŸtiren mürekkep - Banknotun ön yüzünde, saÄŸ alt köşede yer alan "20" sayısının rengi, banknot oynatıldığında bakırdan yeÅŸile dönüşüyor. Renk deÄŸiÅŸimi yeni banknotlarda daha çarpıcı ve daha kolay görülüyor.  Görme sorunu olan kiÅŸilere yönelik özellik olarak, banknotun arka yüzünde saÄŸ alt köşede okunması kolay, büyük bir ''20''  rakamı bulunuyor.  Bu arada tüketicilerin, ellerindeki paranın gerçek olup olmadığını kontrol ederken, paranın rengini esas almaması gerekiyor. Ancak renk unsuru banknotu daha karmaşık hale getirip sahteciliÄŸi zorlaÅŸtırarak, potansiyel sahte banknot üreticilerine yük getirecek.      YUMUÅžAK GEÇİŞ  Gerek yeni gerekse eski tasarımlı kağıt paralar, tam itibari deÄŸerleri üzerinden, geçerli yasal para olarak iÅŸlem görmeye devam edecek.  Herhangi bir ABD banknotunun piyasadan toplanması ya da devalüe edilmesi gibi bir ÅŸey söz konusu olmayacak. Yeni banknotlar, yavaÅŸ yavaÅŸ tedavüldekilerin yerini aldıkça, Amerikan Merkez Bankası, bankacılık sistemi üzerinden kendisine dönen banknotlar arasından eski dolarları emekliye ayıracak.TÃœRKÄ°YE'DE 10 MÄ°LYAR DOLAR VARTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) dünkü verilerine göre toplam emisyon hacmi ise 8 katrilyon 111 trilyon 693.2 milyar Türk Lirası düzeyinde. Bu da dünkü TCMB Dolar döviz satış kuruna göre, 5 milyar 425 milyon 780 bin dolar ediyor. ABD Hazine Bakanlığı'nın verilerine göre, halen tedavülde bulunan 650 milyar doların yaklaşık 65'de biri olan 10 milyar doları Türkiye'de tedavülde bulunuyor. Halen dünyada tedavülde bulunan ABD parasının miktarı, tek tek tüm diÄŸer ülke paralarının toplamından daha fazla konumda bulunuyor. Tedavülde bulunan 650 milyar doların yaklaşık üçte ikisi ABD sınırları dışında iÅŸlem görüyor. Öte yandan, Türkiye'de yeni sürülecek yeni banknotların miktarı, finansal ve ticari kurumların verdiÄŸi sipariÅŸe göre belli olacak. ABD Hazine Bakanlığı Gravür ve Baskı Bürosu'nun açıklamasına göre, 2004 serisi banknotların piyasaya çıkmasının, halihazırda tedavülde bulunan paralar üzerinde herhangi bir etkisi olmayacak.     ABD Merkez Bankası ulusal ve uluslararası piyasada yeni 2004 serisi banknotların dağılım planı üzerinde çalışıyor Bu plan yeni banknotlar piyasaya çıkmadan birkaç ay önce uygulamaya konacak. ABD Hazinesi tam deÄŸerler üzerinde geçerli olacakları için eski banknotlarla yenilerini deÄŸiÅŸtirmek için herhangi bir ücret almasa da finans kuruluÅŸları genellikle deÄŸiÅŸim için bir ücret alıyor. Bu ücret kuruluÅŸların idari giderler, kargo ve sigorta ücretlerinden kaynaklanıyor. Yurtdışında tedavüle çıkacak olan banknotların büyük bir miktarı ticari bankalar ve Merkez Bankası'nın üzerinden piyasaya sürülecek. Bu durumda dağıtım kanalı finans kurumları ile Merkez Bankası'nı da kapsayacak.    Eski tasarımlı banknotların büyük ölçüde yıpranma ve eskime nedeniyle tedavülden kalkması yaklaşık 10-15 yılı bulacak. Fakat ABD parasını piyasadan çekmeyeceÄŸi için, mevcut kağıt paraların ne zaman mutlak anlamda tedavülden kalkacağı kesin olarak bilinmiyor. Ancak 1996 tarihli yeni tasarımlı dolarların piyasaya sürülüşüyle ilgili bilgiler baz alındığında, tüketiciler yeni kağıt paraları kabaca 2-3 yıl içersinde eskilerden daha sık görmeye baÅŸlaması öngörülüyor.      ABD DOLARI HAKKINDA Ä°LGÄ°NÇ BÄ°LGÄ°LER Doların ''Greenback'' ya da ''yeÅŸil'' olarak adlandırılması, ABD'nin 1861'de İç Savaşı finanse etmek için tedavüle çıkardığı faizsiz ve arka yüzü yeÅŸil vadesiz banknotlarla baÅŸladı. ABD hükümetinin 1861'den bu yana tedavüle çıkardığı tüm kağıt paralar, üzerinde belirtilen deÄŸer üzerinden kabul edilen yasal birer ödeme aracı sayılıyor ABD hükümeti hiçbir zaman devalüasyon yapmadı.  Fonu renkli olan son Amerikan banknotu, altın sarısı renkli 1905 Serisi 20 dolarlık Altın Sertifikası olarak kabul edildi. ABD Doları banknotların üzerinde hayatta olan kiÅŸilerin resminin bulunması 1866'da kanunla yasaklandı. 1929'dan bu yana banknotlar üzerinde aynı tarihi kiÅŸilerin portrelerine yer verildi.  ABD yönetimi 1861'de ilk büyük banknot ihracını yaptığında, her vadesiz banknot, Hazine Sicili Yetkilisi ve Hazine Bakanı'nın temsilcileri tarafından tek tek imzalanırdı. Pratik olmayan bu yöntem Sicil Yetkilisi ve Hazine Bakanı'nın imzalarının gravürlerinin yapılması ve banknotlara basılması  konusunda kanun çıkarma zorunluluÄŸunu doÄŸurdu. Bu yöntemin kullanılmasına 1862'de basılan ABD banknotların ilk serisiyle baÅŸlandı.  En çok basılan banknot 1 dolarlık banknottur. Bir dolarlık banknotlar tüm banknotların yüzde 45'ine tekabül ediyor. Bir banknotun yaklaşık ağırlığı, deÄŸeri ne olursa olsun, 1 gram düzeyinde. Bir pound 454 gram olduÄŸuna göre, bir poundluk banknot destesinde 454 banknot bulunuyor. Kırmızı, kırık beyaz ve mavi. ABD banknotlarında kullanılan nötr renk yüzde 25 keten ve yüzde 75 pamuktan oluÅŸuyor. Nötr bir renge sahip olan banknot kağıdının içinde simetrik olarak dağıtılmış kırmızı ve mavi sentetik lifler yer alıyor.    Bir ABD banknotunu yırtmak için 4000 kez katlayıp açmanız gerektiÄŸi ifade ediliyor.Â