Antalya'ya 29 yıl sonra 'yol kapatan' kar! 1956'dan 1993'e şehrin kar arşivi...
Güncelleme Tarihi:
Antalya'ya 1993 yılında düşen, şehir merkezinde 5, kentin yüksek noktalarında ise 10 santimetreye kadar ulaşarak dünya çapında haber olan kar yağışı, önceki gün kendi rekorunu kırdı. İlk ölçümlere göre; son yağışta kar kalınlığı ortalaması kent genelinde 7 santimetreye kadar çıktı. İşte her kar yağdığında haber olan Antalya'nın meteoroloji arşivi karnesi ve uzmanların yorumları...
1956'nın ocak ayında 3 santimetre kalınlığa ulaşarak gazete sütunlarına haber olan 'Antalya karı' 1993'e kadar ortalıkta görünmemiş, 6 Ocak 1993 gecesi yani tam 37 yıl sonra kent genelinde ortalama 5 santimetre yağarak kendini hatırlatmıştı. (Şehirde yer yer 10 santimetre kar ölçümleri de yapıldı)
29 yıl boyunca yüzüne hasret bırakan kar, önceki gün Antalyalılara yine kendini gösterdi.
BU KEZ ORTALAMASI 7 SANTİMETRE
Meteoroloji'nin verilerine göre; kar kalınlıkları Gündoğmuş'ta 113, Saklıkent Kayak Merkezi'nde 65, Antalya Havalimanı'nda 1 santimetre ölçüldü. Ortalaması 7 santimetre olarak kayıtlara geçen kar, akıllara son yıllarda daha fazla telaffuz etmeye başladığımız iklim değişikliğini getirdi.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) raporuna göre de gelecekte iklim değişikliğinin merkezi olacağı, sıcak hava dalgalarına bağlı kuraklık ve yangınların artacağı öngörülen Akdeniz'deki durumu uzmanlar yorumladı.
Antalya'da kayıtlı zamanların en yüksek kar kalınlığı 7 Ocak 1993 tarihinde 5 santim olarak ölçülmüştü.
Antalya'da kayıtlı zamanların en yüksek kar kalınlığı 7 Ocak 1993 tarihinde 5 santim olarak ölçülmüştü.
SEBEBİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ AMA...
İklim değişikliğinin temel ve doğrudan sebebinin, atmosferdeki sera gazları konsantrasyonunun artması olsa da birçok unsurun da dolaylı sebep olduğunu belirten Akdeniz Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hasan Merdun dikkat çeken tespitlerde bulundu.
Karbondioksit, metan, azot oksit, kloroflorokarbonlar ve ozon gazı gibi sera gazlarının atmosferde birikerek bitki seralarındakine benzer bir mekanizma ile sera etkisi oluşturması sonucu atmosferin ısınmasıyla küresel ısınma meydana gelmektedir. Küresel ısınma sonucu iklimin sıcaklığın dışındaki diğer parametrelerini (basınç, rüzgâr, nem ve yağış) etkilemesiyle iklim değişikliği meydana gelmektedir. İklimdeki bu değişikliğin temel ve doğrudan sebebi; atmosferdeki sera gazları konsantrasyonunun artmasıdır.
Prof. Dr. Hasan MerdunHürriyet.com.tr'ye konuşan Prof. Dr. Hasan Merdun "İklim değişikliğinin dolaylı sebepleri; nüfus artışı, çarpık kentleşme, sanayileşme, enerji üretim ve kullanım faaliyetleri, yanlış tarım uygulamaları, ormansızlaşma, atıkların uygun şekilde değerlendirilmemesi gibi faktörlerdir. Bu uygulamalar ve faaliyetler sonucu iklimdeki değişme atmosfer sıcaklığının gereğinden fazla artması; yağışlar, seller ve fırtınalar gibi ekstrem hava olaylarının meydana gelmesi, bu hava olaylarındaki düzensizlikler veya belirsizlikler, kutuplarda buzulların erimesi, bitki veya hayvansal üretimde azalmalar, yeni türler veya hastalıkların ortaya çıkması, sosyal, ekonomik ve hatta kültürel olumsuzluklar veya kayıpların ortaya çıkmasıdır" dedi.
İklim değişikliğinin yeryüzü üzerinde her yeri aynı şekilde etkilemediğini belirten Merdun "İklim değişikliği, yeryüzü üzerinde kimi yerlerde sıcaklığın artmasına ve yağışlarda azalmalara sebep olurken, kimi yerlerde ise sıcaklıklarda azalma ve yağışlarda artışlara sebep olmaktadır. Örneğin, yeryüzünde güney ve kuzey kutupları ile Akdeniz Bölgesi’nin iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek bölgeler olduğu/olacağı bilim insanları tarafından ifade edilmekte" diye konuştu
Antalya'ya 29 yılın ardından düşen kar, kentin yerel medyasında da geniş yankı buldu.
YAZIN ORMAN YANGINI KIŞIN KAR
2021 yazında, Antalya'nın aşırı sıcaklar yüzünden orman yangınları ile mücadele ettiğini hatırlatan Merdun "Aşırı sıcak hava dalgaları sonucu önemli orman yangınları meydana geldi. Bu sıcak hava dalgaları oluşan orman yangınları sadece bizim ülkemizde değil, özellikle Yunanistan ve İspanya gibi Akdeniz Bölgesi ülkelerinde, hatta ABD başta olmak üzere diğer birçok ülkede de görüldü. 2021 yılının yaz aylarının ardından şu an yaşamakta olduğumuz kış aylarında ise önceki yıllara göre özellikle Ege ve Akdeniz Bölgelerindeki soğuklarda, yağmurlarda ve kar yağışlarında artışlar görüldü ve görülmeye de devam edeceği tahmin edilmekte. Ege ve Akdeniz'deki aşırı sıcak ve kurak yaz aylarının ardından şu ana kadarki kış aylarının ortala değerlerinin üzerindeki soğuk, yağmur ve kar yağışları; iklim değişikliğinin en önemli sonuçlarından biri olan 'ekstrem hava olaylarındaki artış'a güzel bir örnek oluşturmaktadır diye düşünüyorum" yorumunda bulundu.
Atmosferin yukarı seviyelerinde derin olukla ilişkili kuzeyli akışlarla kutup orijinli soğuk havanın Karadeniz üzerinden hareketle Güney Ege ve Akdeniz’e kadar uzanması ve yer seviyesinde ise Güney Ege ve Batı Akdeniz’de merkezlenen alçak basınç merkezinin etkisiyle özellikle yüksek rakımlı bölgelerde kar yağışı gerçekleşmiştir.
Prof. Dr. Sibel MenteşİTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sibel Menteş de Antalya'da görülen karın 'normal' olmadığına dikkat çekti.
Menteş "Güney Ege ve Akdeniz bölgesi için kar yağışı her ne kadar kış mevsiminde gerçekleşmiş olsa da bölge için sık olarak gerçekleşmeyen bir atmosferik olaydır. Kayıtlara göre Antalya’da en son gözlemlenen kar yağışı 1993 yılında gerçekleşmişken, Muğla ve çevresinde ise yine sık görülmeyen bir hadisedir. Perşembe gününden itibaren oluğun doğuya doğru zayıflayarak hareketine bağlı olarak kar yağışı iç bölgelerde etkisini devam ettirirken, yer seviyesindeki alçak basınç merkezinin de doğuya doğru hareketine bağlı olarak Mersin, Hatay civarında kuvvetli yağmur sağanağı, yüksek kesimlerde ise kar şeklinde etkili olacaktır" diye konuştu.
2100 senaryosuna göre; Trakya'da Ergene; Güney Marmara'da Biga, Gönen, Karacabey; Ege'de Gediz ve Büyük Menderes; Akdeniz'de Finike, Antalya, Silifke ovaları ile Çukurova; Karadeniz'de de Bafra ve Çarşamba ovaları, 80 yıl içinde tarım yapılamaz hale gelecek.
2100 senaryosuna göre; Trakya'da Ergene; Güney Marmara'da Biga, Gönen, Karacabey; Ege'de Gediz ve Büyük Menderes; Akdeniz'de Finike, Antalya, Silifke ovaları ile Çukurova; Karadeniz'de de Bafra ve Çarşamba ovaları, 80 yıl içinde tarım yapılamaz hale gelecek.
TOGA'DAKİ YANARDAĞ ÖRNEĞİ: KÜRESEL SICAKLIĞI BİR DERECE ETKİLEDİ
İklim değişikliğine sebep olarak insan faktörünü gösteren İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Meteoroloji Uzmanı Dr. Güven Özdemir de dikkat çeken tespitlerde bulundu.
"Yaşamın büyük oranda metropollere kayması yerkürenin dengesini altüst etmekte. Meteorolojik parametrelerin önemli ölçüde normal değerlerden sapmalarına anomalilere neden olmakta" diyen Özdemir, Büyük Okyanus’ta bulunan, ada ülkesi Tonga'daki yanardağı patlamasını hatırlattı.
Son yılların en büyük ve güçlü patlaması sonucunda, küllerin ve enerjinin etrafa yayıldığını hatırlatan Özdemir "Küller, atmosferin üst seviyelerine ulaşarak stratosfer tabakası içine dağılmıştır. Mikro ölçekte mevsimine göre klimatolojik soğuma meydana getirebilir. Küresel sıcaklığı geçici olarak 1 derece santigrata yaklaşan bir düşürme gerçekleşebilir" dedi.
"BU TABLOYA ALIŞMAMIZ LAZIM"
Bu ve benzeri doğa olaylarının dünya genelindeki iklim dengesini değiştirdiğini belirten Özdemir, yıllar sonra Antalya başta olmak üzere Akdeniz Bölgesi'ne yağan karın da her geçen yıl 'normalleşeceğini' ve bu tabloya alışmamız gerektiğini söyledi.
