Yazı, şövalyelerin inanışlarına aykırı
Güncelleme Tarihi:
Umut ERDEM/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Haziran 25, 2006 00:00
Kültür Bakanlığı Bilim Kurulu, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi zindanında duvarda yazılı olan Latince "Inde deus abest" (Tanrının bulunmadığı yer) ifadesinin "şövalyelerin dini inanışlarına ve askeri anlayışlarına aykırı" olduğunu belirledi.
KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı’nca oluşturulan ve Klasik Filolog Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar, Klasik Filolog Dr. Haydar Dönmez ile Arkeolog Zülküf Yılmaz’dan oluşan bilim kurulu, müzede yaptığı incelemeyi tamamladı. Müzenin zindan bölümünde, duvardaki "Inde deus abest" (Tanrının bulunmadığı yer) yazısının tarihi değerinin bulunup bulunmadığını araştıran bilim kurulunun raporunu Hürriyet ele geçirdi. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’un açıklayacağı duyurulan, ancak incelemenin ardından günler geçmesine rağmen açıklamadığı raporda şu noktalara dikkat çekildi:
YAZININ STİLİ BOZUK![/images/100/0x0/55ead791f018fbb8f89a33e9]()
Yazıtı oluşturan sözcüklerin ortaçağ kitabelerinde hemen hemen istisnasız olarak yazıldığı gibi bitişik düzende değil, cümleyi oluşturan üç sözcüğün büyük harflerle ve ayrı ayrı yazılmış olması dikkati çekmektedir.
U, V ŞEKLİNDE YAZILIR
Nereden alındığı bilinmeyen Latince bir cümlenin sözcükleri yazıt biçimine dönüştürülmüş ve "deus" sözcüğündeki küçük "u" harfi büyük "U" ile yazılmıştır. Oysa eskiçağ ve ortaçağda büyük harf ile taşlara yazdırılan Latince yazıtlarda büyük "U" harfi "V" şeklinde yazılmaktadır.
BENZERİNE RASTLANMADI
Gerek 15’inci yüzyılda yapılmış ve 16’ncı yüzyılın başlarında tadilat görmüş Bodrum Kalesi’nde, gerekse Akdeniz Bölgesi’nin herhangi bir bölgesinde, aynı döneme tarihlenen diğer yapılarda benzer bir ifadeyi içeren bir başka kitabeye günümüze değin rastlanmamıştır. Bu durum, söz konusu yazıtın Bodrum Kalesi’nin Osmanlılar’ın eline geçtiği döneme kadarki kullanımı sırasında yazdırılmış olma ihtimalinin çok zayıf olduğunu göstermektedir.
HARF FARKI
Önemli bir husus ise zindan girişindeki yazıtın harf karakterleri, kalenin muhtelif yerlerinde kurulan 15 ve 16. yüzyıllara ait çok sayıdaki Latince harf karakterine kesinlikle uyum göstermemektedir.
DİNİ İNANIŞA AYKIRI
"Tanrı buradan uzaktadır" ifadesi, içerik yönünden 14 ve 15’inci yüzyıllarda Bodrum Kalesi’ni kullanan Alman ve Fransız kökenli Saint Jean Şövalyeleri’nin dinsel inanışları ve askerlik anlayışları ile karşılaştırıldığında, bunun mantığa aykırı olduğu, böyle bir yazıtın söz konusu şövalyelerin sağlık hizmeti ağırlıklı misyonları ile bağdaşmasının mümkün olamayacağı da dikkati çeken başka husustur.
ZAMANIYLA UYUŞMUYOR
Oluşturulan bilimsel komisyonca yazıtın, bulunduğu mekanla zaman ve işlev yönünden kesinlikle uyuşmadığı, söz konusu mekanın hem girişinin, hem de içinin dekorlar ve ışıklandırma ile değiştirilerek bu yeni işlevi desteklemek için sözkonusu yazının Latin dilinin artık günlük hayatta kullanılmadığı bir dönemde yazdırılmış olduğu anlaşılmıştır.
ALPÖZEN SAVUNDU
Müzenin eski Müdürü Oğuz Alpözen ise zindan kapısındaki yazının sahte olduğuna ilişkin raporun baskı altında alındığını iddia etti.
YAZININ STİLİ BOZUK
Yazıtı oluşturan sözcüklerin ortaçağ kitabelerinde hemen hemen istisnasız olarak yazıldığı gibi bitişik düzende değil, cümleyi oluşturan üç sözcüğün büyük harflerle ve ayrı ayrı yazılmış olması dikkati çekmektedir.
U, V ŞEKLİNDE YAZILIR
Nereden alındığı bilinmeyen Latince bir cümlenin sözcükleri yazıt biçimine dönüştürülmüş ve "deus" sözcüğündeki küçük "u" harfi büyük "U" ile yazılmıştır. Oysa eskiçağ ve ortaçağda büyük harf ile taşlara yazdırılan Latince yazıtlarda büyük "U" harfi "V" şeklinde yazılmaktadır.
BENZERİNE RASTLANMADI
Gerek 15’inci yüzyılda yapılmış ve 16’ncı yüzyılın başlarında tadilat görmüş Bodrum Kalesi’nde, gerekse Akdeniz Bölgesi’nin herhangi bir bölgesinde, aynı döneme tarihlenen diğer yapılarda benzer bir ifadeyi içeren bir başka kitabeye günümüze değin rastlanmamıştır. Bu durum, söz konusu yazıtın Bodrum Kalesi’nin Osmanlılar’ın eline geçtiği döneme kadarki kullanımı sırasında yazdırılmış olma ihtimalinin çok zayıf olduğunu göstermektedir.
HARF FARKI
Önemli bir husus ise zindan girişindeki yazıtın harf karakterleri, kalenin muhtelif yerlerinde kurulan 15 ve 16. yüzyıllara ait çok sayıdaki Latince harf karakterine kesinlikle uyum göstermemektedir.
DİNİ İNANIŞA AYKIRI
"Tanrı buradan uzaktadır" ifadesi, içerik yönünden 14 ve 15’inci yüzyıllarda Bodrum Kalesi’ni kullanan Alman ve Fransız kökenli Saint Jean Şövalyeleri’nin dinsel inanışları ve askerlik anlayışları ile karşılaştırıldığında, bunun mantığa aykırı olduğu, böyle bir yazıtın söz konusu şövalyelerin sağlık hizmeti ağırlıklı misyonları ile bağdaşmasının mümkün olamayacağı da dikkati çeken başka husustur.
ZAMANIYLA UYUŞMUYOR
Oluşturulan bilimsel komisyonca yazıtın, bulunduğu mekanla zaman ve işlev yönünden kesinlikle uyuşmadığı, söz konusu mekanın hem girişinin, hem de içinin dekorlar ve ışıklandırma ile değiştirilerek bu yeni işlevi desteklemek için sözkonusu yazının Latin dilinin artık günlük hayatta kullanılmadığı bir dönemde yazdırılmış olduğu anlaşılmıştır.
ALPÖZEN SAVUNDU
Müzenin eski Müdürü Oğuz Alpözen ise zindan kapısındaki yazının sahte olduğuna ilişkin raporun baskı altında alındığını iddia etti.