Yat üreticilerinin hedefi ortadoğu

Global krizin olumsuz etkilerinden sıyrılamayan gemi ve yat inşaatı sektörü, önümüzdeki dönemde Afrika, Ortadoğu ve Arap ülkelerini hedef seçerek eski günlerine dönmeyi hedefliyor.

İstanbul Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Başaran Bayrak, “İşçi ölümlerinin de etkisiyle son iki yılda Tuzla OSB’de çalışan sayısı 150 binden 50 bine düştü.  2008 yılında 2.6 milyar dolar ihracat yapar iken bu yıl sonunda  1 milyar dolarlık ihracat yapılmasını bekliyoruz” dedi.Gemi ve yat ihracatını artırmak amacıyla kurulan Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği olarak sektörün düzenlenmesi için ilk adımın atıldığını aktaran Bayrak, global krizin yanı sıra uluslar arası oyunculara sağlanan teşviklerin Türkiye’de verilmemesi nedeniyle ihracatta düşüş yaşandığını belirtti.

Gemi inşaat sektörünün gelişmesi ve ihracatın yeniden ivme kazanması için öncelikle teşviklerin getirilmesi gerektiğini kaydeden Bayrak, “Daha önce gümrüksüz ithalat yapma imkanımız vardı. Avrupa Birliği uyum mevzuatı kapsamında 2008’de kaldırıldı. AB dışında gümrük ithal ettiğimiz ürünlerde gümrük vergisi ve KDV ödüyoruz. Bu nedenle 1.5-2 yıl boyunca yüzde 18 finansman kaynağı bağlı kalıyor. Yatırım indirimi de aşamalı olarak geri çekildi. Yüzde 40 yatırım desteği tekrar geri verilmelidir. İtalya yıllık 15 binin üzerinde yat üretirken, Türkiye 1500 adet yat üretiyor. Bir tersane yılda sadece 2-3 adet yat  üretebiliyor. İddiamızı kaybetmiş değiliz. Afrika, Ortadoğu ve Arap ülkeleri cazip pazarlar arasında. Özellikle Rusya’ya yoğun olarak çalışacağız” dedi. Akdeniz havzasının en iyi tamir yerinin Tuzla Gemi İnşa Sanayi Bölgesi olduğunu kaydeden Bayrak, “Fiyat rekabetini yakaladığımız anda Avrupalı bizi tercih edecektir. Çin çok daha ucuz diye giden müşteriler tekrar bize dönüyor” diye konuştu.  
 
Siparişler yarı yarıya düştü
 
Seri üretimde Kore, Çin, Japonya, Filipinler, Vietnam, Hindistan gibi ülkeler ile rekabet ettiklerini belirten Bayrak, siparişe göre mega yat üretiminde dünyada ilk 4 ülke arasında olduklarına dikkat çekti. İki yıl önce etkilerini göstermeye başlayan ekonomik krizin etkisiyle siparişlerde ardı ardına iptallerin olduğuna değinen Bayrak, sözlerini şöyle sürdürdü: “2008 yılında 2.6 milyar dolarlık ihracat yapılmış iken, 2009 yılında ihracatımız 1.8 milyar dolara düştü.  2010 yılı ilk 5 ayda 455 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Yıl sonunda ihracatın 1 milyar dolar olmasını bekliyoruz. Dünya ticareti yüzde 25 küçüldü. Biz de lojistik hizmet gerçekleştiren bir ürün yapıyoruz. Siparişlerde yüzde 50 sipariş iptali oldu.  Birçok gemi ve yat üreticisi firma sıkıntıya girdi, bazıları iflas erteleme kararı aldı. Kısmen kapanan firmalar olduysa bile önümüzdeki aylarda sektör kazanacaktır.”
 
İşçisine en çok yatırım yapan sektör
 
Toplam tersane sayısının 150’nin üzerine çıktığını aktaran Bayrak, 102 tersanenin üretim aşamasına geçtiğini,  57 yeni şirketin üretime başladığını söyledi. Global krizin yanı sıra Tuzla Tersaneler Bölgesi’ndeki işçi ölümlerinin de sektörü olumsuz etkilediğini ifade eden Bayrak, “Gemicilik sektöründe ölüm oranı 10 binde 3’tür. Japonya, Kore ve Çin’de bu oran aynıdır. Almanya’da ise 10 binde 2’dir. Türkiye’de işçisine bu kadar yatırım yapan bir sektör daha yoktur. Son iki yıldır mesleki eğitim vermekteyiz.  Ancak alt yüklenici yani taşeron firmaların kaldırılması nedeniyle işçilik maliyetleri yukarı çıktı. İki yılda istihdam sayısı 150 binden 50 bine düştü. Kadrolu çalışan sayısı ise 35 binden 8 bine düştü” dedi.