Yaşlı babanın çocuğunda şizofreni riski yüksek
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 24, 2001 01:54
E-Kolay internet Sitesi'nin Erkek Sağlığı bölümünde yer alan bir haber ileri yaşta baba olanların çocuklarında şizofreniye yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu duyurdu. Araştırmalar şizofreni vakalarında her dört hastadan birinin yaşlı bir babanın çocuğu olduğu saptandı.
Columbia Üniversitesi ve New York Psikiyatri Enstitüsü'nün ortak araştırma sonuçlarına göre yaşlı babaların çocukları genetik olarak bazı sağlık riskleri taşıyor. Araştırmanın başında bulunan Dr. Dolores Malaspina, daha önce kansere maruz kalma riskinin yüksek olduğunu saptadıklarını, son çalışmalarıyla buna psikiyatrik hastalıkların da eklendiğini belirtiyor: ‘‘Erkeklerin biyolojik bir saati var. Aile kurmayı planlarken risk faktörlerini göz önüne almaları gerekir’’.
Şizofreni vakalarında her dört hastadan birinin yaşlı bir babanın çocuğu olduğu saptandı. Araştırmaya göre baba yaşlandıkça sperm hücreleri genetik bozulmaları kendi içinde biriktiriyor ve bunlar da doğrudan çocuğa geçiyor. İsrail Sağlık Bakanlığı da araştırmayı destekleyenler arasında. Elde edilen sonuçlara göre 44-49 yaşları arasındaki babaların çocukları 25 yaş ve altındaki babalara oranla iki kat fazla ruhsal hastalıklara yakalanıyor. Babanın yaşı 50 ve üzerine çıktığında bu oran üçe katlanıyor. Şu ana kadar elde edilen veriler şizofreninin genetik ve çevresel faktörlerin tetiklediği bir hastalık olduğunu gösteriyor. Birden fazla genin rol oynadığı sanılıyor.
Yeni veriler şizofreninin genetik failini ortaya çıkarabilmiş değil ancak en azından karanlıkta kalan birkaç nokta çözülebiliyor. Buna göre hastalık kesinlikle insan nüfusuyla bağlantılı olarak ilerliyor. Aslında şizofreni tam bir bilmece, çünkü hastalığın kişiden kişiye değişen özellikleri bir başka hastayla örtüşmüyor. Bunun nedeni de değişken sosyal faktörler. Erkeklerin yaşı ilerledikçe spermleri bölünerek kendini çoğaltmaya devam ediyor. Her bölünme yeni spermin genetik yapısında hata meydana gelmesi riski taşıyor. Yıllar içinde bölünmelerin sayısı arttıkça genetik bozulma riski de artıyor. Hatalı genler doğrudan çocuğa geçiyor. Kadınlarda yumurta bölünmeleri erkeklerin aksine daha doğmadan önce meydana geliyor.
Araştırmaya New York Tıp Fakültesi'nden katılan Prof. Susan Harlap, sadece buzdağının tepesini bulduklarını söylüyor. ‘‘Görünen o ki babanın spermleri en az annenin yumurtası kadar önem kazanıyor’’. Kadının yumurtaları da kromozom bozulmaları geliştirebilir ancak genetik testlerde yakalamak daha kolay. Şizofreni araştırması sırasında Kudüs'te 1964-76 yılları arasında doğmuş 87 bin 907 kişinin kayıtları incelendi. İncelemeler sırasında ilginç bir başka sonuç elde edildi. Buna göre şizofreni riski anne babanın evlilik süresine göre de değişiyor. Evlilik uzadıkça, şizofreni riski düşüyor. Yeni bulgular şizofreni araştırmalarında strateji değişimleri yaratabilir. Örneğin uzmanlar bundan sonra bağımsız çevresel faktörlere daha az konsantre olmayı tercih edebilirler.
Şizofreni vakalarında her dört hastadan birinin yaşlı bir babanın çocuğu olduğu saptandı. Araştırmaya göre baba yaşlandıkça sperm hücreleri genetik bozulmaları kendi içinde biriktiriyor ve bunlar da doğrudan çocuğa geçiyor. İsrail Sağlık Bakanlığı da araştırmayı destekleyenler arasında. Elde edilen sonuçlara göre 44-49 yaşları arasındaki babaların çocukları 25 yaş ve altındaki babalara oranla iki kat fazla ruhsal hastalıklara yakalanıyor. Babanın yaşı 50 ve üzerine çıktığında bu oran üçe katlanıyor. Şu ana kadar elde edilen veriler şizofreninin genetik ve çevresel faktörlerin tetiklediği bir hastalık olduğunu gösteriyor. Birden fazla genin rol oynadığı sanılıyor.
Yeni veriler şizofreninin genetik failini ortaya çıkarabilmiş değil ancak en azından karanlıkta kalan birkaç nokta çözülebiliyor. Buna göre hastalık kesinlikle insan nüfusuyla bağlantılı olarak ilerliyor. Aslında şizofreni tam bir bilmece, çünkü hastalığın kişiden kişiye değişen özellikleri bir başka hastayla örtüşmüyor. Bunun nedeni de değişken sosyal faktörler. Erkeklerin yaşı ilerledikçe spermleri bölünerek kendini çoğaltmaya devam ediyor. Her bölünme yeni spermin genetik yapısında hata meydana gelmesi riski taşıyor. Yıllar içinde bölünmelerin sayısı arttıkça genetik bozulma riski de artıyor. Hatalı genler doğrudan çocuğa geçiyor. Kadınlarda yumurta bölünmeleri erkeklerin aksine daha doğmadan önce meydana geliyor.
Araştırmaya New York Tıp Fakültesi'nden katılan Prof. Susan Harlap, sadece buzdağının tepesini bulduklarını söylüyor. ‘‘Görünen o ki babanın spermleri en az annenin yumurtası kadar önem kazanıyor’’. Kadının yumurtaları da kromozom bozulmaları geliştirebilir ancak genetik testlerde yakalamak daha kolay. Şizofreni araştırması sırasında Kudüs'te 1964-76 yılları arasında doğmuş 87 bin 907 kişinin kayıtları incelendi. İncelemeler sırasında ilginç bir başka sonuç elde edildi. Buna göre şizofreni riski anne babanın evlilik süresine göre de değişiyor. Evlilik uzadıkça, şizofreni riski düşüyor. Yeni bulgular şizofreni araştırmalarında strateji değişimleri yaratabilir. Örneğin uzmanlar bundan sonra bağımsız çevresel faktörlere daha az konsantre olmayı tercih edebilirler.