Yasa dışı yollarla çıkarılan 2 eser, Türkiye'ye getiriliyor
Güncelleme Tarihi:
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca yasa dışı yollarla ülkeden çıkarılan Isparta kökenli Sidamara tipi lahit ile milattan önce (M.Ö.) 2-3 bine tarihlendirilen araba modeli eserin 15 Şubat'ta İngiltere'den Türkiye'ye getirileceği açıklandı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, 1980'li yıllarda Isparta Göksöğüt Belediyesi tarafından 5 parçaya bölünmüş olarak tespit edilen Sidamara tipi lahit, Isparta Müzesi Müdürlüğü'ne taşındığında 3 ana parça ve ufak birkaç parça olarak kayıtlara geçti. 1987 yılında Prof. Dr. Mehmet Özsait tarafından fotoğraflanan eserin eksik iki parçasını Prof. Dr. Volker Michael Strocka, 2015 yılında yaptığı araştırmada fark etti. Esere ait iki parçanın Londra'daki Sotheby's Müzayede Evi'nin 1988 yılında bastığı müzayede kataloğunda yer aldığı belirlendi. Eser parçalarının ilk fotoğraflandığı 1987 yılı ile müzeye taşındığı 1988 yılı arasında çalındığı tespit edildi.
ULUSLARARASI ALANDA ARANDI
Prof. Dr. Musa Kadıoğlu aracılığıyla konunun bildirilmesi üzerine hem Kültür ve Turizm Bakanlığı hem İçişleri Bakanlığı İnterpol-Europol Dairesi Başkanlığınca Sotheby's Müzayede Evi ile irtibata geçildi ve katalogda yer alan parçaların 1988 yılında kimlere satıldığı soruldu. Müzayede Evi, eserlerin bir kişi tarafından 1989 yılında iki ayrı alıcıya satıldığını, gizlilik kanunları uyarınca alıcıların isimlerini açıklayamayacaklarını bildirdi. Yeri tespit edilemeyen ancak Türkiye'deyken çekilmiş fotoğrafları bulunan eserler, Interpol Çalıntı Sanat Eserleri Veri Tabanına kaydettirildi ve uluslararası alanda arattırılmaya başlandı.
SATIŞI DURDURULDU, İADESİ KARARLAŞTIRILDI
Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarınca Christie's Müzayede Evi'ne ait bir katalog taranırken bu parçalardan birinin 4 Aralık 2019 tarihinde satışa çıkarılacağı tespit edildi. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Interpol-Europol Dairesi, İngiltere polisi ile temas kurdu ve eserin satışı ileri tetkikler yapılması için geçici olarak durduruldu. Türkiye tarafından sağlanan veriler sayesinde yasa dışı olarak Türkiye'den çıkarıldığı konusunda ikna olan İngiliz polisi, eseri elinde bulunduran kişi ile görüşerek eserin iadesine aracılık etti.
İKİNCİ ESER BONHAM'S MÜZAYEDE EVİ'NDE BULUNDU
Yine İngiltere'de bulunan Bonham's Müzayede Evi'nde ise, Anadolu kökenli olan ve M.Ö. 2-3. bine tarihlendirilen, iki adet boğa tarafından çekilen bir araba modelinin satışa çıkarıldığı tespit edildi. Söz konusu eserin benzerlerinin Şanlıurfa Müzesi koleksiyonunda olduğunun tespit edilmesi üzerine bu alanda yayınları bulunan Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu ile irtibata geçilerek eserin kökenine ilişkin bir rapor hazırlanması talep edildi.
Hazırlanan rapor Kültür ve Turizm Bakanlığı Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğine iletildi ve Müzayede Evi'nden eserin satışının durdurulması talep edildi. Müzayede Evi ilk girişimi reddedince Müşavirlik, İngiliz polisi ile irtibata geçti ve eserin satışının durdurulması konusunda destek istedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün ve Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliği'nin girişimleri sonucunda satıştan çekilen eserin sahibi ile Müzayede Evi kanalıyla temasa geçildi. Kişi, eser üzerindeki mülkiyet hakkından vazgeçti ve eserin Türkiye'ye iadesi kabul edildi.
15 Şubat'ta Türkiye'ye getirilecek iki eserin taşınma sürecini Türk Hava Yolları ücretsiz olarak gerçekleştirecek. Eserler, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılacağı lansman ile basına tanıtılacak ve Ankara Anadolu Medeniyetler Müzesi'nde sergilenmeye başlanacak.