Yarın 43 milyon seçmen sandık başında

Seçmenler, 5 yıl boyunca görev yapacak yerel yöneticileri seçmek için yarın sandığa gidecek. Yarın, 43 milyon 500 bin 64 seçmen, 174 bin 355 sandıkta oy kullanacak.Yaz saati uygulamasına, saatlerin 01.00'de bir saat ileri alınmasıyla yarın geçilecek. YSK yetkilileri, seçmenleri saatlerini ayarlamaları konusunda uyardı.   Seçmenlerin oylarını 07.00-16.00 saatleri arasında kullanacağı iller ÅŸunlar:   Adıyaman, AÄŸrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, KahramanmaraÅŸ, Mardin, MuÅŸ, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Åžanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, IÄŸdır ve Kilis.   Oy verme iÅŸleminin 08.00-17.00 saatleri arasında gerçekleÅŸtirileceÄŸi iller ise şöyle:   Adana, Afyon, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Edirne, EskiÅŸehir, Hatay, Isparta, Mersin, Ä°stanbul, Ä°zmir, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, KırÅŸehir, Kocaeli, Kütahya, Konya, Manisa, MuÄŸla,NevÅŸehir, NiÄŸde, Sakarya, Samsun, Sinop, TekirdaÄŸ, Tokat, UÅŸak, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Bartın, Yalova, Karabük, Osmaniye ve Düzce.    Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde oy verme iÅŸlemi saat 08.00'de baÅŸlayacak ve YSK'nın o yer için belirlediÄŸi bitiÅŸ saatinde sona erecek.       OY KULLANMADA KÄ°MLÄ°K ÅžART     VatandaÅŸlar, seçmen bilgi kağıdı ve kimliklerini göstererek oylarını kullanacaklar.   Seçmen bilgi kağıdı bulunmayıp seçmen kütüğünde adı olan seçmenler, oylarını kimliklerini göstermek suretiyle kullanabilecekler.   Nüfus cüzdanı, resmi daireler veya KÄ°T'lerden verilen kimlik kartları, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi gibi kimliÄŸini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgeler kimlik olarak gösterilebilecek.   Belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlarınca düzenlenip onaylanan kimlik bilgileri geçerli olmayacak.   Bu belgelerden birini ibraz edemeyen seçmen, oyunu kullanamayacak.  Nüfusu 2 bini geçmeyen köylerde belirtilen nitelikte kimlik belgesi veremeyen ve sandık seçmen listesinde adı yazılı olan seçmenin kimliÄŸi, sandık kurulunda tanınan 2 seçmenin tanıklığı ile tespit edilecek.       HANGÄ° PUSULA, HANGÄ° ZARFA      Seçmenler, sırasıyla il genel meclisi üyeliÄŸi, büyükÅŸehir belediye baÅŸkanlığı, belediye baÅŸkanlığı, belediye meclisi üyeliÄŸi, köy veya mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti-meclisi üyeliÄŸi seçimlerinde oy atacak.   Seçmenler, oy pusulalarını;   - Ä°l genel meclisi üyeliÄŸine iliÅŸkin ''turuncu'' renkli birleÅŸik oy pusulasını ''turuncu'' renkli zarfa,   - Belediye baÅŸkanlığına iliÅŸkin ''mavi'' renkli birleÅŸik oy pusulası ile belediye meclisi üyeliÄŸine iliÅŸkin ''sarı'' renkli birleÅŸik pusulalarının ikisini birlikte ''mavi'' renkli zarfa,     - BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanlığı'na iliÅŸkin ''beyaz'' renkli birleÅŸik oy pusulasını belediye baÅŸkanı ve belediye meclisi üyeleri seçimine iliÅŸkin ''mavi'' renkli zarfa,   - Köy seçimlerinde köy muhtarı ve ihtiyar meclisi üyelerine iliÅŸkin oy pusulalarının ikisini birlikte ''sarı'' renkli zarfa,   - Mahalle seçimlerinde mahalli muhtarı ve ihtiyar heyeti üyelerine iliÅŸkin oy pusulalarının ikisini birlikte ''sarı'' renkli zarfa koyacak.        NASIL OY KULLANACAÄžIZ?     Seçmenler, sandık kurulu baÅŸkanından alacakları birleÅŸik oy pusulası ve mühürle kapalı oy verme yerine girecekler. Burada oyunu vereceÄŸi partinin ambleminin altındaki yuvarlak içerisine ''Evet'' veya ''Tercih'' mührünü basacak olan seçmenler, pusulayı zarfa koyarak sandığa atacaklar.       Seçmenler, oylarını sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesindeki isimlerinin karşısını imzalayacaklar.       20 SÄ°YASÄ° PARTÄ° YARIÅžACAK     20 siyasi partinin adayının yarıştığı seçimlerde, toplam 93 bin 353 yerel yönetici belirlenecek.   Seçmenler, 16 büyükÅŸehir, 58 büyükÅŸehir (metropol) ilçe, 65 il, 792 ilçe, 2253 belde belediye baÅŸkanı ile 31 alt kademe belediye baÅŸkanını seçmek üzere sandık başına gidecekler. Seçmenler, seçimde 3 bin 122 il genel meclisi üyesi ile 34 bin 75 belediye meclisi üyesini tespit etmek üzere oy kullanacaklar. 52 bin 929 muhtarın da tespit edileceÄŸi yerel genel seçimde, yeni kurulan 12 belediye için de oy verilecek.          GEBE, HASTA, ÖZÃœRLÃœ VE YAÅžLILARA ÖNCELÄ°K    ÂSeçim günü sandık başına gelen seçmenler, sandık kurulu önüne kurul baÅŸkanı tarafından sıra ile birer birer alınacaklar.   Gebeler, hastalar, özürlüler ve yaÅŸlılar, sırada bekletilmeden oylarını kullanabilecekler.   Sandık başında, seçmene vereceÄŸi oy hakkında hiçbir kimse müdahale, telkin veya tavsiyede bulunamayacak.   Hiçbir seçmen, oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalmayacak.  Yardıma muhtaç ve özürlü olanlar ise oylarını birinin yardımıyla kullanacaklar. Ancak bir seçmen birden fazla kiÅŸiye yardım yapamayacak.   Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda baÅŸkaları tarafından sandık alanında yardım edilemeyecek. Bu durumdaki kiÅŸilere, sormaları halinde, sandık kurulu baÅŸkanı tarafından belirlenen çerçeve içerisinde açıklamalarda bulunulabilecek.       PARMAKLARA YERLÄ° MÃœREKKEP SÃœRÃœLECEK       Mükerrer oy kullanımını önlemek için, oyunu kullanan seçmenin sol iÅŸaret parmağı çıkmayan boya ile boyanacak. Seçmenin sol iÅŸaret parmağı yoksa, hangi parmağının boyandığı yazılacak. Hiç parmağı olmayan seçmenin boyun bölgesi mürekkeple iÅŸaretlenecek.   Sandık kurulu baÅŸkanı, oyunu kullananların seçmen bilgi kağıtlarının arkasını imzalayıp mühürleyecek.   1979 yılından bu yana yapılan seçimlerde mükerrer oy kullanımını önlemek için, seçmenlerin parmaklarına sürülen mürekkebi, ilk kez bir Türk ÅŸirketi üretti. Mürekkebin, Hindistan'dan ithal edilmesi yerine Fast Hızlı EÄŸitim ve Öğretim Hizmetleri Tıp ve Kimya Ticaret Limited Åžirketi'nin üretmesiyle yüzde 50 kar saÄŸlandı. Seçim mürekkebinin bu seçimde YSK'ya maliyeti 501 milyar 600 milyon lira oldu.       SÄ°LAHLA OY KULLANILMAYACAK     Sandık kurulu baÅŸkanının çağırdığı zabıta kuvvetleri dışında zabıta amir ve memurları ile resmi üniforma giymiÅŸ kimseler ve silah taşıyanlar sandık alanına giremeyecekler.   Seçmen olarak o sandıkta oy kullanması gereken subay, astsubay, zabıta amir ve memurları, ancak sivil elbise ile sandık alanına girip oylarını verebilecek.   Sandık başında görevli bulunan partili kurul üyeleri, adaylar ve gözlemciler (müşahitler); rozet, amblem veya partisini belirtir herhangi bir iÅŸaret taşımayacak.   Kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislere, karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına, camilere ve diÄŸer ibadethanelere sandık konulamayacak.       OYLARIN TASNÄ°Fİ     Sandıklar, sandık seçmen listesindeki seçmenlerin tamamı oy kullanmış olsalar dahi, oy verme için belirlenen sürelerin bitiminden önce açılamayacak.   Oy verme için belirlenen sürelerin bitiminde sandık başında bekleyen varsa, bunların sayımı yapılarak hepsinin oy kullanması saÄŸlanacak.   Önce açılan sandığa iliÅŸkin bütün sayım, döküm, tutanaÄŸa geçirme ve tutanakları asma ve ilan iÅŸlemleri sonuçlandırılmadan ve torba mühürlenmeden, diÄŸer sandıklar açılamayacak.   Aynı zarftan çıkan oylardan bir seçime ait olanının geçersiz olması, diÄŸerlerinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.   Oy pusulalarının katlanarak zarfa konulması sebebiyle ''evet'' veya ''tercih'' mührü ile oy pusulalarının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diÄŸer kısımlarına geçmesi, oy pusulalarını geçersiz kılmayacak.   Geçersiz sayılan oy zarfları kesinlikle yakılmayacak. Geçersiz bu oy pusulaları paketlenip, üzeri mühürlenecek ve sayısı yazılacak.    Sandık kurulları her seçime iliÅŸkin belgeyi düzenli bir ÅŸekilde ilçe seçim kurullarına teslim edecek.       ŞİKAYET VE Ä°TÄ°RAZ       Sandık kurulu baÅŸkanlarının veya bu kurulların yaptıkları iÅŸlere, aldıkları tedbirlere ve bunlara benzer sair iÅŸlemlerine veya herhangi bir kimsenin kanunun koyduÄŸu yasaklara aykırı davranışlarına karşı, bunların önlenmesi için sandık kurullarına ÅŸikayet edilebilecek.   Sandık kurullarınca verilen herhangi bir kararın kanuna aykırı olması yüzünden kaldırılması veya kanuna uygun ÅŸekle sokulması için, ilçe seçim kurullarına itiraz edilebilecek.   Seçimin herhangi bir yerde ''seçim iÅŸlemleri nedeniyle'' iptal edilmesi halinde, yenileme seçimi, 6 Haziran 2004 Pazar günü yapılacak.       OY VERÄ°RKEN DÄ°KKAT     Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'a göre, oy verme günü seçmenlerin belirlenen yasaklara uymamaları halinde alacakları cezalar şöyle:   - Haksız oy temin edenlere 1 yıldan 3 yıla hapis cezası,   - Seçmenin oyunu kullanmasına engel olanlara 1 yıldan 4 yıla hapiscezası,   - Sandık başında oy verme yönünden kendisine yükletilen ödevleri ihtara raÄŸmen yapmayan seçmenlere 500 liradan bin liraya kadar hafif para cezası,   - Oyunu kullandıktan sonra ihtara raÄŸmen sandık başından ayrılmayan veya herhangi bir müdahale, telkin veya tavsiyede bulunan veya bunlara teÅŸebbüs edenlere 3 aydan 1 yıla hapis cezası,   - Oy verme sırasında seçme yeterliÄŸi olmadığını bildiÄŸi halde oy vermeye teÅŸebbüs edenler veya verenlere 2 yıldan 5 yıla  hapis cezası,  - BaÅŸkasının adını taşıyarak oy vermeye teÅŸebbüs eden veya verenlere, 3 yıldan 5 yıla hapis cezası,   - Bir sandıkta oy verdikten sonra baÅŸka bir sandıkta oy vermeye teÅŸebbüs eden veya veren kimselere, 3 yıldan 5 yıla hapis cezası.''       LÄ°DERLERÄ°N SANDIKLARI     CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer, Çankaya Oyak Sitesi içindeki Ahmet Andiçen Ä°lköğretim Okulu'nda 2177 numaralı sandıkta oy verecek.   TBMM BaÅŸkanı Bülent Arınç, Mehmet Emin Resulzade Anadolu Lisesi'nde 4179 numaralı sandıkta oyunu kullanacak.   BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan, Keçiören'deki Toygar Börekçi Ä°lköğretim Okulu'nda 1662 numaralı sandığa oyunu atacak.   Genelkurmay BaÅŸkanı Orgeneral Hilmi Özkök, Çankaya Ä°lköğretim Okulu'nda 1184, 9. CumhurbaÅŸkanı Süleyman Demirel de aynı okulda 1192 numaralı sandıkta oy verecek.   CHP Genel BaÅŸkanı Deniz Baykal, Oran Perihan Ä°nan Ä°lköğretim Okulu'nda 2534 numaralı sandıkta oyunu kullanacak.   Anayasa Mahkemesi BaÅŸkanı Mustafa Bumin, CumhurbaÅŸkanı Sezer ile aynı sandığa; Yargıtay BaÅŸkanı Eraslan Özkaya ise Milli Piyango Anadolu Lisesi'nde 2105 numaralı sandığa oyunu atacak.   DSP Genel BaÅŸkanı Bülent Ecevit, MHP Genel BaÅŸkanı Devlet Bahçeli, Saadet Partisi Genel BaÅŸkan Vekili Recai Kutan, YTP Genel BaÅŸkanı Ä°smail Cem ve SHP Genel BaÅŸkanı Murat Karayalçın da Ankara'da oy verecek.   ANAP Genel BaÅŸkanı Nesrin Nas, Genç Parti Genel BaÅŸkanı Cem Uzan, EMEP Genel BaÅŸkanı Levent Tüzel, Ä°P Genel BaÅŸkanı DoÄŸu Perinçek, ÖDP Genel BaÅŸkanı Hayri KozanoÄŸlu ve TKP Genel BaÅŸkanı Aydemir Güler Ä°stanbul'da oy kullanacak.   DYP Genel BaÅŸkanı Mehmet AÄŸar Elazığ'da, BTP Genel BaÅŸkanı Haydar BaÅŸ Trabzon'da ve BBP Genel BaÅŸkanı Muhsin YazıcıoÄŸlu Sivas'ta sandığa gidecek.Â