Yargıtay’da da Digor kriterleri

Hukuki sürecin, adli tatilin başlayacağı 5 Ağustos’tan önce tamamlanması ve bu tebliğnamelerdeki hukuki görüş incelenerek, yeni bir Kürtçe içtihatı oluşturulması bekleniyor. Tebliğnamelerde, Kürtçe propagandaya cezada iki ana kriter getirildi. Hitap edilen kitlenin Türkçe bilmemesi ve AİHS’in "ifade özgürlüğü" ve "örgütlenme özgürlüğü" maddeleri çerçevesinde "Azınlık yaratma kastı" olmadıkça Kürtçe konuşulmasının suç olmadığı vurgulandı. Anayasa’nın 90. maddesine göre Siyasi Partiler Yasası (SPY) ve Seçim Yasası’ndaki Türkçeden başka dille konuşma yasağı ve propagada yasağı ve çatışması nedeniyle uluslararası sözleşmelerin üstün tutulacağı ve "mutlak bir Kürtçe" yasağından sözedilemeyeceği belirtildi.

1. Dosya: Kürtçe şarkıya mahkûmiyet

Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ömer Faruk Eminağaoğlu’nun düzenlediği ilk tebliğnamede, dönemin HADEP Varto İlçe Başkanı olan Behçet Özen, ilçe örgütü toplantısında Kürtçe konuşma yaptı. Toplantıda Kürtçe slogan atılıp, şarkılar söylendi ve tiyatro skeci oynandı. Varto Asliye Ceza Mahkemesi’nde Özen, SPY 81. maddesi çerçevesinde "Kapalı salon toplantısında Türkçeden başka dil kullanmaktan" mahkum oldu. Kararı sanık Özen temyiz etti. 31 Ağustos 2004 tarihli tebliğnamede, mahkumiyetin bozulması istendi ve şöyle denildi: "Bir siyasi parti için aslolan faaliyetini Türkçe yapması ise de hitap edilen kitlenin Türkçe bilmeme durumuna göre başka dille de faaliyetlerini yapabilmeleri, İHAS 10-11. maddelerinin de bir gereğidir. Sanığın kastı ortaya konulmadan, hitap edilen kitlenin Türkçe bilip bilmediği araştırılmadan şeklen oluşan ihlal nedeniyle mahkümiyet kararı kurulması yasaya aykırıdır." Dava dosyası henüz Varto Asliye Ceza Mahkemesi’nden dönmedi.

2. Dosya: Kürtçe kelimelere ceza

Özgür Türkiye Partisi (ÖTP) Adıyaman Merkez İlçe Başkanı olan Şerif Yılmaz, İl kongresinde Kürtçe kelimeler konuşmak Kürtçe dövize kayıtsız kalmaktan mahkum oldu. Karar temyiz edildi. Mahkumiyetin bozulması istemli 1 Mart 2006 tarihli tebliğname özetle şöyle: "Yasa koyucu, Seçim Yasası 58.madde ile Türkçe’den başka dil ve yazı kullanılmasını yasaklamıştır. Buradaki gerekçe, Türkçe dışında dil kullanan partilerle, bu dili kullanmayan partiler arasında "hedef kitle karşısında" propaganda koşullarında eşitliğe aykırı bir durum yaratmama düşüncesidir. Resmi dil dışında ülkede konuşulan bazı dillerin siyasi partiler ve mensupları tarafından kısmen ya da yer yer konuşulması ise azınlık yaratmaz ve madde kapsamındaki suçu oluşturmaz." Adıyaman 1.Asliye Ceza Mahkemesi’nin yeni kararının Yargıtay’a ulaşmasının ardından bu dosya da esastan karara bağlanacak.