Yaptırımlara Rusya ve Çin vetosu
Güncelleme Tarihi:
AB kökenli ülkelerin hazırladığı Suriye’ye uluslararası yaptırımlar uygulanmasını öngören karar tasarısı Güvenlik Konseyi’nden geçmedi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde Esad rejiminin hükümet karşıtlarına uyguladığı şiddeti sona erdirmemesi ve reformları hayata geçirmemesi halinde Suriye’ye uluslararası yaptırımlar uygulanmasını öngören karar tasarısı, Rusya ve Çin’in veto etmesiyle reddedildi.
Çıkan sonuç, BM’nin en güçlü organının, bugüne kadar 2 bin 700’den fazla insanın hayatına mal olduğu belirtilen Suriye’deki olaylara müdahale etmek konusunda nasıl bir bölünme yaşadığını gösterdi.
Yaptırımları öngören kararı destekleyen Avrupa Birliği üyesi ülkeler, veto ihtimalini ortadan kaldırmak için bugüne kadar karar taslağının içeriğini üç defa değiştirmişti. Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Lübnan’ın katılmadığı oylamada, dokuz kabule karşılık iki ret oyu verildi.
Karar taslağı kabul edilseydi, Suriye’deki şiddet olaylarının başladığı günden bu yana ilk kez, BM Güvenlik Konseyi’nden resmi bir müdahale kararı çıkacaktı.
Rusya ve Çin, en son Temmuz 2008’de yapılan bir Güvenlik Konseyi oylamasında birlikte vetolarını kullanmış ve Zimbabwe’ye yönelik bir yaptırım kararı alınmasını reddetmişti. İki ülke, Ocak 2007’de de Myanmar’daki tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması, askeri operasyonların durdurulması ve insan hakları ihlallerinin sona erdirilmesini öngören kararın oylamasında veto hakkı kullanmışlardı.
AVRUPA ÜLKELERİ ÖFKELİ
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vitali Çurkin, konseye “ülkesinin Esad rejimini desteklemediğini” söyledi ancak “Taslak metnin bir ‘yüzleşme felsefesi, yaptırım ültimatomu’ anlamına geldiğini, dahası Suriye’deki krizin barışçı bir biçimde sona ermesine karşı olduğu gerekçesiyle veto edildiğini” ifade etti.
Çin’in temsilcisi Li Bandong ise ülkesinin veto kararını “Yaptırımlar veya tehditler Suriye’deki duruma yardımcı olmaktan çok durumu daha da karmaşık hale getirir” sözleriyle açıkladı.
Ancak yaptırım kararını destekleyen ülkeler Çin ve Rusya’nın vetosuna tepki gösterdi. Fransa’nın BM Daimi Temsilcisi Gerard Araud, vetonun “Arap Baharı’ndaki sıra dışı demokrasi ve özgürlük yanlısı hareketin reddi” olduğunu söyledi. İngiliz temsilci Mark Lyall Grant de, “Suriye halkının alınan karardan dolayı büyük hayal kırıklığı yaşayacağını” ifade etti.
ABD’nin BM temsilcisi Susan Rice ise “Cesur Suriye halkı, özgürlük hareketlerini kimin destekleyip kimin desteklemediğini artık biliyor” dedi.
“TARİHİ BİR KARAR”
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın danışmanı Butina Şaban, Şam rejimine karşı uygulanmak istenen uluslararası yaptırım taslağının Rusya ve Çin’in vetolarıyla Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nde reddedilmesini “tarihi bir gün” olarak tanımladı.
Şaban, yaptırım taslağının veto edilmesinin ardından, “Çin ve Rusya’nın Suriye halkının yanında ve adaletsizliğe karşı durduğu tarihi bir gün” yorumunu yaptı.
Esad’ın danışmanı, “Ülke ve toplum olaylarında askeri müdahaleye ve hakimiyete karşı çıkan ülkelerin olmasından dolayı tüm Suriye halkının mutlu olduğunu düşünüyorum… Rusya ve Çin’in kullandığı vetonun Suriye halkının yanında durduğunu ve bize reformlarımızı genişletme ve güçlendirme şansını vereceğine inanıyorum ve tabi ki bu iki ülkeye teşekkür ediyorum” dedi.
Şaban, Güvenlik Konseyi’nin Suriye’yi cezalandırıcı eylemlerle tehdit etmeyişinin kendilerine söz verdikleri reformları hayata geçirmek için zaman verdiğini ve “Irak, Afganistan ve Pakistan’ın yaşadığı veya Libya’nın yaşadıklarına maruz kalmadan politik çoğulculuğa ulaşmayı ümit ettiklerini” ifade etti.
“Geleceğin Rusya, Çin ve Doğu’da olduğuna inanıyorum… Gelecek için çok mutluyum çünkü Batı’nın sömürgeciliğinden yeterince çektik” dedi.