Yanan saray, kültür merkezi oluyor

Sultan Abdülaziz tarafından kızkardeşi Adile Sultan için yaptırılan Adile Sultan Sarayı 1986 yılında çıkan yangının yaralarını sarıyor. Yaklaşık 2 hektarlık korunun içinde bulunan 6 bin metrekarelik saray tamamlandığında, ülkenin en büyük ve görkemli kültür merkezi halini alacak.

KANKEV (Kandilli Kız Lisesi Kültür ve Eğitim Vakfı) ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın, ortaklaşa, geçen yıl başlattığı restorasyonun çalışmalarının ardından 2001 yılında hizmete sokulması hedeflenen tesiste 500 ve 200'er kişilik 2 ayrı toplantı salonu, 200'e metrekarelik 3 adet sergi salonu, 18 adet 50 kişilik seminer odaları, 60 kişi kapasiteli snack bar ve 500 kişiye hizmet verebilecek panaromik boğaz manzaralı bahçe bölümü bulunacak.

İki köprüyü de gören sarayın aslına sadık kalınarak başlatılan restorasyon çalışmalarını İTÜ'den Prof. Dr. İmre Orhon, Prof. Dr. Hasan Şener, Prof. Dr. Mehmet Küçükdoğu hazırladı. Prof. Dr. Ahmet Ersen, Prof. Dr. Müfit Yorulmaz ve Yard. Doç. Kutgün Eyüpgiller'in danışmanlığını yaptığı restorasyon çalışmaları, KANKEV Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan, başkan yardımcıları İmre Orhon, Gökşin Sanal, Ülkü Arıoğlu, Sevinç Aksay, Yıldız Artun ile Yapı Merkezi tarafından tarafından sürdürülüyor.

KUMARHANEYE İZİN YOK

KANKEV Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İmre Orhon, 1995 yılında, Kandilli Kız Lisesi bahçesinde bulunan tarihi binanın kumarhane veya borsa binası olacağı yolunda çıkan haberler çıktığını belirterek şunları söyledi:

‘‘Kandilli Kız Lisesi Okul ve Mezunları Derneği olarak karşı çıktık. Hemen KANKEV'i kurarak vakıf haline geldik. Amacımız binamızı kültürel kimliğini koruyarak İstanbul'a ve okulumuza kazandırmaktı. Bir yıl içinde Milli Eğitim Bakanlığı'yla protokol imzaladık ve binayı restore ederek eşit imkanlarla işletmeyi kararlaştırdık. Eski mezunlarımız ve İTÜ'den hocalar projeleri hazırladılar.

Vakıf anıtlar kurulundan izin ve ruhsatını aldı. Ayrıca mezbele halindeki binayı temizleyerek ihaleye hazır hale getirdik. Ardından İstanbul İl Özel İdaresi ilk olarak 280 milyar lirayı bize tahsis etti ve ihaleyi böylece açtık. Yaklaşık bir yıl içinde bina kurtuldu. Şimdi sadece çatının kapanmısı ve çerçevelerinin takılması kaldı. Hemen ikinci ihaleyi yapmak ve sarayı 2001 yılına yetiştirmek istiyoruz. Bu ihalede ilk hedefimiz uluslararası kuruluşlardan karşılıksız destek almak. Bunun için girişimlerimiz var bekliyoruz. Ancak bu olmazsa büyük şirketlerle veya bankalarla anlaşmak istiyoruz. Amacımız en az beş büyük firmayla anlaşıp beş yıllık kullanım hakkı verme karşılığında, ihaleye maddi katkı sağlamak. Her teklife açığız.’’

Bir sivil mimari harikası

Batı mimarisinin de tesirlerinin görüldüğü Adile Sultan Sarayı, Türk sivil mimarisinin de özelliklerini bünyesinde barındırıyor ve ‘Türkler’in yaptığı en güzel sivil mimari eserlerden biri' olarak anılıyor. Celalettin Aksoy'un ‘Kandilli’de Tarih' adlı eserinde, Pars Tuğlacı'nın bilgilerine dayanarak, sarayın, Serkiş ve Kirkor Balyan tarafından yapıldığı yazmasına rağmen, bazı uzmanlar bu bilginin yanlış olduğunu söylüyorlar. Ancak sarayın kimin tarafından yapıldığını da söyleyemiyorlar.

Adile Sultan kimdir?

Osmanlı tarihinin en ilgi çeken kadınlarından biri olan Adile Sultan, ünlü padişah 2'nci Mahmut'un zevcesi Zernigar Kadın'dan, 1826'da doğdu. Annesi Zernigar Kadın'ı küçük yaşında kaybeden Adile Sultan, babası tarafından emanet edilen Nevfidan Kadın tarafından büyütüldü. İyi bir eğitim alan Adile Sultan 1845 yılında Tophane Müşiri Mehmet Ali Paşa ile evlendirildi. Düğünleri 19'ncu Yüzyıl'ın en muhteşem düğünü olarak tarih sayfalarına geçti. 2'nci Abdülhamit'in halası olan Adile Sultan, kardeşleri Abdülmecit ve Abdülaziz tarafından da çok sevilip sayılıyordu.