Yeni salgın: Virüs pozitif, test negatif | PCR testi ne zaman yapılmalı?

Her zamanki gibi bir güne uyandığını düşünen Rıfat Kara, işe gitmek için hazırlanmaya başlayacaktı ki yataktan kalkmaya bile hali olmadığı fark etti. Mevsimsel geçişlerde yaşanan basit bir soğuk algınlığı olduğunu düşünerek işe gitti ancak gün içinde öksürüğü sürekli artıyordu. Rutin bir gün yaşamadığını hissetmeye başladı.

Halsizliği ve öksürüğü akşama doğru daha da şiddetlenince hemen hastanenin yolunu tuttu. Koronavirüse dair semptomlar gösterdiğini söyleyen doktorlar derhal tomografi çekip, PCR testi yaptı.

Tomografi sonuçlarında minimal bulgulara rastlansa da PCR testinin negatif çıkması bir nebze içini rahatlatmıştı. Tomografide rastlanan bulguların da yeni bıraktığı tütün mamullerinden kaynaklanabileceği söylendi ve reçetesine balgam sökücü yazıldı. Rıfat enfekte olmadığına ikna olarak gönül rahatlığıyla hastaneden ayrıldı ve eve geldi.

İLAÇLAR ETKİ ETMİYORDU

Doktorun verdiği ilaçları günlerce düzenli kullanmasına rağmen, ne öksürüğü hafifledi ne de halsizliği geçti Rıfat’ın. Üstüne bir de solunum problemleri etkilendi. Evde üst katta bulunan yatak odasına çıkamayacak hale gelmiş, bu sebeple oturma odasında uyumaya başlamıştı.

Tüm bu zorluklar yetmiyormuş gibi oğlunda da öksürük, ateş gibi semptomlar ortaya çıktı. Hal böyle olunca ailece endişelenmeye başladılar ve tekrar hastanenin yolunu tuttular.

Bu sefer hem oğluna hem de kendine PCR testi yapıldı. Sonuçlar yine negatif çıktı. Ancak artık normal gitmeyen bir şeyler olduğunu düşünmeye başlamışlardı. Tüm semptomları gösterdikleri için doktor tekrar tomografi çektirmelerini istedi ve ancak bu noktada koronavirüs teşhisi konulabildi.

TESTLER NEGATİF, TEŞHİS POZİTİF

Koronavirüs hastası olduklarından neredeyse emin olmalarına rağmen testlerin her seferinde negatif çıkması biraz içlerini rahatlatıyor, "Belki de değilizdir" umudu uyandırıyordu. Baba-oğul, hastalığın kesinleşmesiyle şaşkına döndü. Doktorlar ise testlerdeki yalancı negatifliğin, mutasyon sebebiyle olabileceğini söylüyordu.

Eve gelip henüz hiçbir semptom göstermeyen eşine haberi verdi. O da çok şaşırdı ve kendisinin de yalancı negatif vakalardan biri olabileceğinden endişe etti.

Rıfat evde geçen yedi günlük tedavisinin sonunda daha da ağırlaşarak kendini tekrar hastanede buldu. Yapılan tetkikler sonucu virüsün ciğerleri sarma oranının yüzde 20’den 30’a yükseldiği ortaya çıktı. Artık evde kalabilecek durumda değildi ve acilen hastaneye yatırıldı. Yaklaşık 10 günlük hastane tedavisinden sonra taburcu olsa da evinde halen oksijen desteği görüyor.

Aynı evde yaşamalarına rağmen herhangi bir belirti göstermeyen eşi ise “Ailedeki tek enfekte olmayan kişiyim. Henüz hiçbir belirtim yok ama sonuçlarımız defalarca negatif çıktığından emin de olamıyorum. En kötü yanı ise sonuçlarımız negatif olduğundan risksiz kabul edilip normal hayatımıza devam etmemizin gerekmesiydi” dedi.

RIFAT KARA TEK ÖRNEK DEĞİL

Yaşadıklarını hurriyet.com.tr'ye anlatan Rıfat Kara ve ailesi gibi örnekleri çoğaltmak mümkün. 

Yalancı negatiflik diye bilinen bu durum bireylerin hayatı kadar salgının seyrini de olumsuz etkiliyor. Zira koronavirüs testleri pozitif çıkan hastalar 10 günlük karantinalarının sonucunda normal yaşamlarına geri dönerken, tüm semptomları koronavirüsü işaret edip testi negatif çıkanlar risksiz görüldükleri için topluma karışıp virüsü başkalarına da bulaştırma tehlikesi taşıyor. 

Peki tüm belirtilere rağmen sürekli negatif çıkan PCR testlerinin sebebi ne olabilir? Koronavirüs semptomları olup da testleri negatif çıkan hastalarda tanı nasıl koyuluyor? Yalancı negatiflik görülen hastalara da karantina uygulanıyor mu?

Akıllardaki tüm bu soruları, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Duran Tok'a sorduk. Yalancı negatifliğin yanlış zamanda yapılan PCR testlerinden ya da varyantlardan kaynaklanabileceğini ifade eden Tok, hurriyet.com.tr okurları için bilinmesi gereken noktaları sıraladı... 

VİRÜSÜN YAYILIM HIZI ARTABİLİR

"Yapılan tarama testlerinin yalancı negatif çıkması hem o kişinin hem de çevresindekilerin sağlığını tehlikeye atıyor" diyen Doç. Dr. Duran Tok, “Bu durumda toplumda hasta olduğunu bilmeyen, izolasyona alınmamış ve normal yaşantısına devam eden kişilerin sayısı artacak ve doğal olarak virüsün yayılım hızı beklenenden daha fazla olacaktır” diye konuştu.

VARYANTLARLA YALANCI NEGATİFLİK ORANI ARTTI

Varyant virüslerin gen dizilimlerinin Vuhan çıkışlı virüsten farklı olduğunu belirten Tok, “Test kitleri salgın başlangıcındaki virüslerin genomik dizilimleri esas alınarak üretildiğinden, mutasyon yalancı negatiflik oranını artırıyor. Vuhan suşu denilen virüsün tespitinde bile yüzde 30 oranında yalancı negatiflik söz konusuyken, varyantlarla bu oran neredeyse yüzde 70’lere çıktı. Tespit edilen vakaların önemli bir kısmının varyant türler olması işimizi daha da zorlaştırıyor” dedi.

PCR TESTİ DOĞRU ZAMANDA YAPILMALI

Her semptomu olan kişinin Covid-19 olmadığını da vurgulayan Tok, “Covid-19 semptomlarının bir kısmı diğer viral enfeksiyonlarda da görülebilir. Hasta değerlendirilirken, sadece PCR testiyle değil, öyküsüyle, klinik durumuyla, kan değerleriyle ve akciğer tomografisiyle bir bütün olarak ele alınmalıdır” dedi ve ekledi:

“PCR testi negatif bulunan hastalara ikinci, üçüncü hatta dördüncü kez test uygulanabileceği gibi solunum yolu semptomlarına göre daha başlangıçta bile akciğer tomografisi ile de tanıya gidilebilir. PCR testi negatif de olsa akciğer tomografisi sonucu konulan tanı ile karantina da uygulanabilir. Burada önemli olan hususlardan biri PCR testinin doğru zamanda alınmasıdır. Çünkü doğru zamanda alınmadığında negatiflik artar. “

PCR TESTİ YAPTIRMAK İÇİN EN DOĞRU ZAMAN NEDİR?

İmkanlar ölçüsünde tarama amaçlı toplumun her kesimine yaygın testler yapılması gerektiğini söyleyen Tok, "Covid pozitif bir kişi ile temas sonrası ortalama 5 gün sonra PCR testi yapılabilir. Bu süre içinde eğer semptomlar başladıysa test hemen yapılmalıdır. Eğer evde bir kişi pozitif ise durum daha farklı olabilir. Diğer aile üyeleri derhal PCR testi yaptırılmalıdır ve sonuç negatif çıkar ise 5 gün sonunda tekrar test yapılmalıdır" ifadelerini kullandı.