Yabancılar kaçıyor

BODRUM’un en bakir koylarının bulunduğu doğa harikası Salih Adası, balık çiftlikleri yüzünden dört yılda çöplüğe dönünce, çevrede yerleşen yabancılar ve Türkler bölgeyi terketmeye başladı. Avrupalı yatçılar bu bölgeyi rotadan çıkardı. Balık çiftlikleri, adada 25 yıl önce arsa alıp villa yapanları, günübirlik tatile gelen yerli ve yabancı turistler ile 10 bin yatak kapasiteli beş yıldızlı tatil köylerini de mağdur etti. Balık çiftlikleri ile kapatılan koylar çöplüğe döndü, yatların demirlemesi ve tatilcilerin yüzmesi imkansız hale geldi.

KATLİAM İSYAN ETTİRDİ

Üçüncü derece arkeolojik SİT ve ikinci derece doğal SİT alanı olan Salih Adası’ndaki çevre katliamı, 25 yıldır adada yaşayan Türk ve Alman aileleri isyan ettirdi. 1982 yılında Salih Adası’ndan 37 dönüm arazi satın alarak ev yapıp yerleşen Günsel Akolak ile Alman arkadaşları Dr. Hayo Memmler ve gazeteci Peter Kleinoth, kirliliğin önlenmesi için 4 yılda Bodrum Kaymakamlığı, Muğla Valiliği, Turizm İl Müdürlüğü, Turizm Bakanlığı, Kültür Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ve Anıtlar Kurulu’na yazdıkları 100’ün üzerinde dilekçe ve fotoğraf, video görüntüsü ile çevre katliamını anlatmaya çalıştı ama kimseye dinletemedi.

ARTIK GELMEM

Gazeteci Kleinoth, ‘Salih Adası ve koyları Fransız, Alman, İngiliz ve Belçikalı yatların uğrak yeri olmuştu. Adayı 15 yılda 20 binin üzerinde yat ziyaret ederken, son üç yıldır balık çiftlikleri nedeniyle yatlar adanın yakınından bile geçemez oldu. Salih Adası denizin ortasında kaderine terk edilen bir çöp adası haline getirildi. Adaya yanaşmak isteyen yat sahipleri ise tehdit ediliyor’ dedi. Geçen yıla kadar yılın büyük bölümünü adadaki villasında eşi Gerlinde Memmler ile birlikte geçiren Dr. Hayo Memmler ise bundan sonra adaya gelmeyeceğini belirterek şunları söyledi:

YATLARA ATEŞ AÇTILAR

‘Bizim girişimlerimiz nedeniyle, konuğumuz olarak gelen iki yata gece karanlığında çiftliklerden ateş açıldı. Şu anda 7 villanın bulunduğu koyun girişi balık çiftlikleri ile tamamen kapatılmış durumda. Yiyecek içeceğimizi güçlükle karşıladığımız ve geceleri can güvenliğimiz olmadığı için artık adaya gelmeyeceğiz. Ancak adadaki çevre katliamının önlenmesi için ulusal ve uluslararası düzeyde mücadelemizi sürdüreceğiz. Sadece Türkiye adına değil, insanlık adına bu güzelliğin bozulmaması için AİHM’e kadar gideceğiz.’

KİMSE CİDDİYE ALMAMIŞ

Adadaki villaların bakıcıları ile birlikte yaşayan Günsel Akolak, Salih Adası’nda bulunan 12 koyun balık çiftlikleri ağları, kafesleri ve dubaları ile tamamen çevrildiğini, dört bir yanının çöplük haline getirildiğini söyledi. Zamanın Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, Çevre, Turizm, Kültür ve Bayındırlık Bakanlıkları ile Valilik ve Kaymakamlıklara durumu aktardıklarını kaydeden Günsel Akolak, ‘Hiç bir bakanlık veya resmi makam uyarımızı ciddiye almadı. Göz göre göre cennetin cehenneme dönüşmesine tanıklık ettiler. Her yıl binlerce yatın uğradığı Salih Adası’na gelen yatlar, artık Yunanistan’ın Leros ve Patmos adalarına gidiyor. Balık çiftlikleri yüzünden hem adalarda hem de Torba Koyu’nda turizm bitmek üzere. Çevre katliamının yanısıra, Torba ve Güvencinlik’in esnafı yılda en az 1 milyon dolarlık kayba uğruyor’ diye konuştu.

4 BİN İMZA TOPLAMIŞ

Salih Adası’nda balık üretim çiftliklerinin kurulmasının bir çevre cinayeti olacağına dikkat çekmek için daha önce ada önünde 150 kişi ile eylem yapıp dört 4 bin imza topladıklarını belirten Torba Güzelleştirme Derneği Başkanı Asiye Gençağaoğlu, bölgede 10 binin üzerinde yatak kapasitesine sahip 50 turistik tesis bunulduğunu söyledi. Gençağaoğlu, balık çiftliklerinden atılan çöplerin, Torba sahillerini ve otellerin bulunduğu plajları çöplüğe çevirdiğini, turistlerin çöpler arasında yüzmek zorunda bırakıldığını belirtti. Balık üretimine karşı olmadıklarını kaydeden Gençağaoğlu, ancak doğal SİT alanlarının ve turizmin gözde merkezlerinin katledilmesine göz yumulmaması gerektiğini vurguladı.

Dünyaya tanıttık yazık oldu

Alman Dr. Mayo Memmler, 1985 yılında arkadaşlarıyla ortaklaşa yazdıkları, ‘Türkiye’nin En Güzel Adaları ve Koyları’ adlı kitapta Salih Adası’na geniş yer ayırdıklarını söyledi ve kitabı gösterdi. Adayı tüm dünyaya ve Avrupa’ya tanıttıklarını, yat acenteleriyle görüşerek tur programlarına aldırdıklarını söyleyen gazeteci Peter Kleinoth ise önlenemeyen kirlilik yüzünden bu yıl yatların adaya gelmekten vazgeçtiklerini, verdikleri emeklere yazık olduğunu belirtti.

Bodrum’a dört mil uzaklıkta, Torba Koyu’ndaki beş yıldızlı tatil köylerine ise sadece bir mil uzaklıktaki Salih Adası, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca 28 Eylül 2000 tarihinde ‘Potansiyel Su Ürünleri Üretim Alanı’ ilan edildi. Bodrum ve çevresindeki 70’e yakın balık çiftliğinden 45’i doğal ve arkeolojik SİT alanı olan Salih Adası’nın bakir koylarına taşındı. Adanın etrafı tamamen balık çiftlikleri ile doldu, çiftlikler sahillere yayıldı. Çiftliklerden atılan kasa, yem torbası, yiyecek içecek poşetleri, temizlik maddeleri, balık ağları, yem ve deterjan bidonları, kafes parçaları adanın koylarını ve denizi çöplük haline getirdi.

Çevre savaşını Assos kazanmıştı

ÇANAKKALE’nin Ayvacık İlçesi’ne bağlı Assos sahillerinde 2002 yılında kurulan orkinos çiftliği yörede oturan köylüler ve yazlıkçıların büyük tepkisine yol açmış ve büyük bir çevre mücadelesine de sahne olmuştu. Köylülerin başvurusu üzerine konuyu inceleyen Kaymakamlık, Milli Emlak tarafından ihale açılmadan, sahile sadece 800 metre uzaklıkta orkinos çiftliği kurulduğunu belirledi. Çiftliğin kurulduğu alanın işgal edildiği, suç işlendiği ve temyiz yolu açık olmak üzere yıkılması yolunda karar alındı. Ama karar uzun süre uygulanmadı. Ancak halkın baskısı devam edince kafesler bölgeden sökülüp, Çeşme Ildırı köyü yakınlarındaki çiftliğe götürüldü.