Ya havada olsaydı

THY’nin Londra uçağında bir yolcu, sağa sola saldırarak daha da önemlisi, kabin ekibine küfürler yağdırarak tam bir terör estirdi.

Sosyal medyada paylaşılan görüntülerden anlaşıldığı kadarıyla yolcunun ruh sağlığının yerinde olmadığı görülüyor. Ama bu görünümün altında bir kurnazlık da yatıyor. Yolcu bu şekilde ‘hır çıkarırsa’, ‘business’ sınıfına alınacağını zannediyor.

Uçağın kabin ekibi ise büyük bir sakinlikle sorunu yönetmeye çalışıyor ve yolcuyu sürekli ‘boarding pass’ında (biniş kartı) görünen koltuğa yönlendiriyor. Koltuğunu sürekli değiştirmek isteyen yolcu hızla saldırganlaşıyor. Ağıza alınmayacak küfürlere başlıyor. Bu arada uçağın iç kaplamalarına ve koltuklara vurarak zarar veriyor.

Bu durum o yolcunun artık sorunlu bir yolcu olduğunu ve uçuşa kabul edilmemesi gerektiğini ortaya koyuyor. Kabin ekibi kurallar gereği hemen sorunlu yolcu formunu doldurup mesul kaptan pilota iletiyor. Ve kaptan uçağa polis çağırıyor. Yolcu bir biçimde aşağı indiriliyor.

Bu olayın bende düşündürdükleri şunlar:

1. Video kaydına göre kabin ekibi sesini yükseltmeden yolcuyu sonuna kadar ikna etmeye çalışıyor. Yolcu, ekibin sakinliğinden yararlanarak daha da agresifleşiyor. Saldırgan tutumu giderek artıyor.

2. Sanıyorum bu konuda çok da tecrübeli olmayan iki polis uçağa giriyor. Daha çok arabulucu tavrı takınıyorlar. Oysa ilk yapmaları gereken hemen yolcuya ters kelepçe uygulayıp uçaktan aşağı indirmek. Kabin içi tartışmaların ve süren saldırganlığın yeri asla olmaz. Ve çok da tehlikelidir. Bu durum uçuş sırasında yaşanırsa; pilot en yakın havalimanına inip yolcuyu orada polise teslim etmek zorunda kalacaktı. Önerim; bu tip olaylarda uçağa gidecek polislerin iyi eğitimli ve biraz da cüsseli olmaları yönünde.

3. Dünyadaki birçok otelde olduğu gibi artık havayollarında da ’Black List’ denilen kara listeler var. Bu yolcu bu tavrı ile o listeye zaten girdi. THY ile uçuşu yasak 400’den fazla yolcu arasında yerini aldı. Ancak uygulanacak para cezası 10 fabrikası olduğunu iddia eden bu yolcu için çok az. Aslında para cezasının öyle 13 bin falan değil 50-100 bin civarında olması gerekir. Çünkü bu olay nedeniyle uçak zamanında kalkamadı. Slotunu kaçırdı ve yeniden uçuş zamanı için karşı havalimanından süre istendi. Bu zaman kaybı, uçak yerde de olsa çalışan sistemlerin harcadığı yakıt vs. göz önüne alındığında maddi kaybın da hiç küçümsenmeyecek kadar çok olduğu görülebilir. Ayrıca diğer yolcular gidecekleri yere geç gittiler ve belki bazı yolcular bağlantılı uçuşlarını kaçırdılar.

4. Nereden bakarsanız bakın bu durum başka yolcuların haklarına da bir saldırı halini almıştır. Ayrıca onların da çeşitli miktarlarda zarar görmelerine yol açmıştır. Bunun karşılığı verilen o para cezası olmamalıdır. Ayrıca yolcu sonunda bir dava açılacaksa bile elini kolunu sallayarak havalimanından ayrılmıştır.

5. Kabin ekibinin ciddi şekilde morali bozulmuştur. Sonuçta uçuş bir moral işidir. Ama uçağa yeni bir ekibin gelmesi vs. de ayrıca bir zaman alacaktır. Olayın tanığı ekipler uçuşu kabul ederek şirketlerinin zarara uğramasına engel olmuşlardır. Uçaktan inip bu şahıstan davacı olmaları da uçuşu iyice zora sokacaktır. Bunun için de polis ifadeleri alınması ve uçuş dönüşü alma gibi bir alışkanlık olmalı. Hatta ifadeler alınıncaya kadar saldırgan yolcunun havalimanından ayrılmasına izin verilememesi, gözetim altında tutulması gerekir.

6. Bir kara liste oluşturulması gerektiğini yıllar önce yazdığımda çeşitli eleştirilere uğramıştım. İyi oldu. Kara listeye giren olaylara bakıyorum, hepsinde THY haklı. Hatta bu listedekilerin bazılarının yaptıkları başka şirketlerde olsa çok daha ağır cezalar alıyorlar. Uçağa dışarıdan yiyecek, içki getirmek bile yasaktır. Zehirlenmeden tutun da bunların onlarca sağlam yasaklama nedeni vardır.

7. Bazı yolcular biraz patırtı-gürültü çıkarırlarsa ekiplerin onları ekonomi bölümünden business sınıfına alacağını düşünürler ama bu hiç olmaz. Çıkardıkları gürültü ve cezalarla baş başa kalırlar. Uçaktan indirilecekleri için kara liste dışında kendileri de ciddi maddi zarara uğrarlar.

Kabinde ses yükseltirken hesaplamaları iyi yapmak lazım. Uçak yolculuğu nezaket ister ama önce kurallara uyulmasını ister.

UÇAKTAKİ MAGANDA ‘KARA LİSTE’DE

Önceki gün, Türk Hava Yolları’nın (THY) TK-1983 sefer sayılı İstanbul-Londra seferini yapmaya hazırlanan uçağında yolcu alımı başladı. Bu sırada uçakta bulunan Berat Güdül isimli yolcu yerini beğenmediği gerekçesiyle kabin ekibiyle tartışmaya başladı. Güdül tartışmanın boyutunu giderek arttırdı ve kabin ekibine hakaretlerde bulunmaya başladı. Bu davranışlar, uçak içindeki diğer yolcuların da büyük rahatsızlık yaşamasına neden oldu. Bunun üzerine pilot uçağa polis ekiplerini çağırdı. Polis ekiplerine de hakaret eden yolcu, etrafa yumruklar savurdu. Polis müdahalesine rağmen sakinleşmeyen yolcu, “Beni tutamazsınız. 10 tane fabrikam var. Boş konuşmayın” diyerek tepkisini sürdürdü. Bunun üzerine yolcu, ters kelepçe yapılarak uçaktan indirildi. ‘Çevreye rahatsızlık verme’ suçundan idari para cezası uygulanan Güdül, havalimanı dışına çıkarıldı. Anksiyete bozukluğu olduğu öğrenilen yolcu, daha sonra ailesi çağırılarak yakınlarına teslim edildi.

‘O LİSTEDE 440 KİŞİ VAR’

Sosyal medya hesabından bir açıklama yapan THY Basın Müşaviri Yahya Üstün, “Uçağımıza maddi zarar veren söz konusu yolcu hakkında hukuki süreç başlatılmış olup kural dışı yolcu listesine (kara liste) eklenmiştir” ifadelerini kullandı. Uçuş güvenliğinin öncelikleri olduğunu ifade eden THY Genel Müdürü Bilal Ekşi de yaptığı paylaşımda “Uçuş güvenliğini tehdit eden, ekiplerimize sözlü ve fiili saldırıda bulunanları prosedür gereği süreli veya süresiz uçuştan men listesine alıyor ve kişiler hakkında suç duyurusunda bulunuyoruz. Bu şekilde listede 440 kişi bulunuyor” açıklamasında bulundu.