Wikipedia’nın dönüşü
Güncelleme Tarihi:
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Wikipedia’ya erişimin engellenmesinin, hak ihlâli olduğuna yönelik gerekçeli kararı dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Ardından yerel mahkeme, yasak kararını kaldırdı ve BTK’ya bildirdi. Wikipedia, dün akşam 2.5 yıl aranın ardından erişime açıldı. AYM’nin kararında “Erişim yasağı ifade özgürlüğüne orantısız müdahale...” denildi.
İNTERNET ANSİKLOPEDİSİ
Wikipedia’nın çevrimiçi tüm yayınlarına erişim, “Türkiye’yi çeşitli terör gruplarıyla aynı düzlemde ve işbirliği halinde göstermeye çalışan içerikler” nedeniyle BTK tarafından 29 Nisan 2017’de engellenmişti. Erişim yasağı, dört bireysel başvuruyla Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşınmıştı. AYM Genel Kurulu’nun, Wikipedia’nın erişime kapatılmasını ifade özgürlüğünün ihlali sayan kararının gerekçesi 20 günde tamamlanarak dünkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Sürecin başlatılmasının ardından Wikipedia, dün akşam Türkiye’de yeniden erişime açıldı.
AYM, gerekçesinde, “yaşayan bir ansiklopedi olduğuna” ve “sürekli güncellendiğine” dikkat çektiği Wikipedia’ya tümüyle erişim yasağının ifade özgürlüğünün ihlali olduğunu ve demokratik bir ülkede bu müdahalenin “orantısız” olduğunu vurguladı. Karar özetle şöyle:
“Başvurucunun erişimin engellenmesi kararına karşı yaptığı itiraz, içeriklerin ‘Devletin itibarını zedelemiş olması’ gibi hangi sebeplerle ‘Milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması’ kapsamında ele alındığı anlaşılmayan bir gerekçeyle reddedilmiştir. Bu durum söz konusu kavramların geniş yorumlandığını düşündürtmektedir. Bu durumun oluşturacağı caydırıcı etki de başvurucularla birlikte aynı özgürlüğü kullanmak isteyen geniş kitlelerin ifade özgürlüğü üzerinde yaygın ve ağır bir baskıya neden olur.
Wikipedia’ya erişimin Türkiye’den engellenmiş olması, aynı zamanda Türkiye’deki kullanıcıların bilgi ve fikirlere erişme hakkını da sınırlandırmıştır.
Bilgi alma ve verme özgürlüğüne halel gelmemesi için Wikipedia’da yer alan içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla yapılacak bir müdahalenin demokratik toplumda gerekli olduğu ilgili ve yeterli bir gerekçe ile ortaya konulmalıdır. Wikipedia isimli internet sitesine erişimin engellenmesine karar verilmesinin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun düşmediği sonucuna varılmıştır.”
TWİTTER VE YOUTUBE YASAĞINI DA KALDIRDI
WIKIMEDIA Vakfı’nın avukatı Gönenç Gürkaynak, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 6’ya karşı 10 oyla verilen Wikipedia kararının ifade özgürlüğüne vurgu yapması açısından memnuniyet verici olmakla birlikte 2.5 yıl beklenerek verilmesinin hukuk adına düşündürücü olduğunu söyledi. Twitter ve video paylaşım sitesi YouTube’a erişim engellenmesiyle ilgili de müvekkili olduğu bu şirketler adına AYM’ye giderek ihlal kararı alan ve yasakları kaldırtan Gürkaynak, Wikipedia kararıyla ilgili Hürriyet’e YouTube ve Twitter’ın da olduğu farklı dosyalardaki yakın tarihli Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararlarına rağmen Wikipedia başvurusu için tam 2.5 yıl beklenmesi, iç hukuk yollarının etkili işlememesi birer soru işareti” dedi.
SÜREÇ NASIL İŞLEDİ
Anayasa Mahkemesi’nin 6’ya karşı 10 oyla verdiği ihlal kararı, Wikipedia’ya erişim yasağını kaldıracak şekilde yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’ne ve bilgi için Adalet Bakanlığı’na da gönderildi. Bu gelişmenin ardından Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği, Anayasa Mahkemesinin kararı doğrultusunda hüküm verdi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) da yerel mahkemenin kararı sonrasında internet servis sağlayıcılarına durumu bildirdi ve dün akşam saat 22.30’da yaklaşık 2.5 yılın ardından Wikipedia’nın erişim engeli kaldırıldı.