Wikileaks: Çin'den borçlu ABD'ye güç gösterisi

Küresel ekonominin nabzı EKONET'te atıyor  

 

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) son yaşanan finansal krizin artçı şoklarıyla boğuştuğu günlerde, tıpkı diğer ekonomiler gibi Çinliler de ABD'li şirketlere yaptıkları yatırımlarından büyük ölçüde zarar ediyordu. Çinlileri zarara uğratan bu kurumlar arasında, iflasıyla krizin derinleşmesini tetikleyen Lehman Brothers da bulunuyordu.

 

Wikileaks’in sızdırdığı belgelere göre, bu durum sonrasında Çin'in artan baskısının yumuşatılması için ABD Hazinesi Bakanlığı yetkilileri sık sık bu ülkeye ziyaretlerde bulundu.

 

GEİTHNER’DAN ‘İYİLİK’ İSTENDİ

Belgelere göre, ziyaretler sırasında karşılaşılan çarpıcı olaylardan birinde, üst düzey bir fon yöneticisinin ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner'dan kendilerin 'bir iyilik' yapmasını istedi.

 

Buna göre Haziran 2009'da Geithner ile buluşan bu fon yöneticisi, firmasının ABD'li yatırım bankası Morgan Stanley'e yaptığı 1.2 milyar dolarlık yatırımına Fed tarafından verilecek onay sürecinin hızlandırılması için baskı yapılmasını istedi.

 

Her ne kadar belgelerde Geither'ın bu konuda istenileni yapıp, yapmadığı konusunda bilgi olmasa da, Çin'in, Morgan Stanley hisselerini alma anlaşması ertesi gün açıklandı.

 

YALANLAMA GELMEDÄ°

Belgelerde isimleri geçen Bakan yardımcısı Robert Dohnet ve IMF Başkan Yardımcısı Mark Sobel iddialarla ilgili açıklama yapmaktan kaçındı. Aynı şekilde ABD Dışişleri Bakanlığı'nda da konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı.

 

Çin, tahvil alımları aracılığıyla ABD yönetiminin devamı için gerekli borcu sağlayan ekonomilerin başında geliyor. Diğer taraftan ABD ise, Çin'in en büyük ihracat pazarı durumunda bulunuyor. İki ülke arasındaki dış ticaret fazlası 2010'da Çin lehine 273 milyar dolar olurken, birçok uzman iki ülkeyi birbirine bağımlı iki ekonomi olarak nitelendiriyor.

 

SÄ°YASETÄ°N ETKÄ°SÄ° BÃœYÃœK

Washington'un ve Wall Street'in etkili çevrelerindeki endişe ise Çin'in, elindeki tahvilleri satıp ABD'ye daha fazla borç vermeye yanaşmama olasılığından kaynaklanıyor. Wikileaks'in sızdırdığı belgeler bu noktada siyasetin, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ilişkileri nasıl etkilediğini gösteriyor.

 

Örneğin belgelerden birinde, Çinli bir fon yöneticisinin, ABD'nin Tavyan'a silah satışının ilişkilere zarar vereceği dolayısıyla Çin halkının bu ülkeden tahvil alımına karşı çıkabileceği tehdidi yapılıyor.

 

ABD'nin, Tayvan'a silah satışıyla ilgili gelişmeler 2008 sonbaharında meydana gelmiş ve 2009'un ilkbahar aylarında Çin ile Washington yönetimi arasındaki gerginliğin artmasına neden olmuştu. Bu dönemde Çin elindeki ABD tahvillerinin miktarı 900 milyar dolardan, 764 milyar dolara kadar gerilemişti. Daha sonra aynı yılın Temmuz ayında ise gerginliğin azalmasıyla, tahvillerin miktarı yeniden 940 milyar dolara çıkmıştı.

 

* Bu haber Reuters'in geçtiği, "China Flexes Muscles With US As Biggest Creditor: WikiLeaks" başlığıyla yayımlanan haberden derlenmiştir.