VIP üzerinde felaket

Doğuş Air'a ait 9 koltuklu bir uçak, İstanbul Atatürk Havalimanı'na düştü, uçaktaki 2 pilot öldü. VIP Salonu'nun hemen önündeki boş alana düşerek 100 metre sürüklenen uçak, büyük şans eseri, aprondaki uçak ya da terminallere çarpmadan infilak etti.

Antalya'ya gitmek üzere kalkış yaptıktan birkaç dakika sonra arıza sonucu tekrar Atatürk Havalimanı'na iniş yapmak isteyen Doğuş Air'e ait 9 yolcu koltuklu, çift motorlu pervaneli uçak, pist kenarındaki aprona çakıldı. Alev topu halinde 100 metre sürüklenen yolcu uçağının pilotlarından Kadir Deveci olay yerinde, Yusuf Çetinkaya ise kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

BOŞ ALANA ÇAKILDI

200 kişinin bulunduğu HAVAŞ'a ait yemekhanenin tavanını sıyıran Beech Super Kingair 350 tipi uçağın, hemen yakındaki yolcu uçaklarına veya yolcu terminallerine de çarpmayıp boş alana çakılmasıyla facianın eşiğinden dönüldü.

GEÇMİŞ OLSUN

Başbakanı taşıyan uçağın da kullandığı VIP Salonu yakınındaki 'taksi' yoluna düşen uçağı, havalimanı itfaiyesi kısa sürede söndürdü. İstanbul Valisi Erol Çakır, ‘‘Çok daha vahim durumlar sözkonusu olabilirdi. Dünyanın sayılı havalimanlarından biri olan bu alanda, bu kaza çok ucuz atlatıldı. Hepimize geçmiş olsun’’ dedi. Başbakan Yılmaz ise kazayla ilgili olarak ‘‘Kazadır, olur. Soruşturma yapılıyor’’ dedi.

Kaza, Başbakan Yılmaz’ın geliş saatinde oldu

Uçağın düştüğü saatlerde Ankara'dan İstanbul'a geleceği bildirilen Başbakan Mesut Yılmaz'ın bir saatlik gecikmesi olası bir faciayı önledi. Genellikle uzun piste indirilen başbakanlık uçağı, VIP'in önüne gelebilmek için düşen uçağın sürüklendiği yoldan geçmek zorundaydı. Uçağın düşmesinden bir saat sonra İstanbul'a inen Başbakan Yılmaz'ın sabah saatlerinde saat 12.00'de İstanbul'a gelmesi bekleniyordu. Ancak bir saatlik gecikme, Yılmaz'ı taşıyan uçakla düşen uçağın olası kesişmelerini önledi.

Kazadan kısa süre sonra olay yerine gelen İstanbul Valisi Erol Çakır ile İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir, kaza hakkında bilgi aldılar. Enerji Bakanı Cumhur Ersümer de olay sırasında VIP Salonu'nda Yılmaz'ı bekliyordu.

KARAKUTU İNCELENİYOR

İstanbul'da bulunan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri olaya el koydu. Uçağın kokpitteki konuşmaları kaydeden karakutu bulunarak sivil havacılık yetkililerine teslim edildi. Sivil havacılığın 15 günde ‘‘kaza kırım raporu’’nu hazırlaması bekleniyor.

Enkazı hemen kaldırmak büyük hata

Uçağın enkazının kazadan birkaç saat sonra kaldırılması, büyük bir yanlışlık olarak değerlendirildi. Yetkililer, Atatürk Havalimanı'nın trafiğe açık tutulması ve ayrıca sivil havacılık denetçileri gerekli incelemeyi yaptığı için enkazın kaldırıldığını söylediler. Ancak otoriteler, enkaz üzerinde ve kopan parçaların dağılımından büyük tahliller çıkarılabileceğini belirterek, ‘‘Tarihi fırsat kaçırıldı. Havacılık tarihi kanla yazılmıştır. Enkazın kaldırılması kazanın oluş biçimini tahlil etmek açısından büyük hatadır. Gerekirse Amerikalı eksperlerin gelerek olay yeri incelemesi yapmaları gerekirdi’’ dediler.

Uçak bakımsız iddiası

Doğuş Air'e ait uçağın bazı bakımlarının Atatürk Havalimanı'nda yapıldığı, büyük bakımlar içinse ABD ve Almanya’ya gönderildiği öğrenildi. Ancak uçağın bakımları için sadece birkaç teknisyenin bulunduğu ve bu teknisyenlerin yaptığı bakımların da güvenilir olmadığı iddia edildi. Adının çıklanmasını istemeyen bir yetkili, uçağın birkaç kez Ruder arızası yaşadığını belirterek, ‘‘Ruder, uçağın arka dikey stabilizesidir. Yani bir anlamda dümendir. Uçağın tüm bakımları ve arızaları defterine işlenir. Sivil havacılık bu deftere baktığında hastalıklı bir bölge varsa orayı mutlaka görecektir’’ diye konuştu.

Uçtuktan 8 dakika sonra döndü

TC-DHA kuyruk tescilli uçak, saat 12.02'de, 3.6-1.8 numaralı pistten havalandı. Antalya'ya gideceği belirtilen uçak, kalkıştan hemen sonra arızalandı. Sol motoru arıza sonucu devre dışı kaldığı sanılan uçağın pilotları Atatürk Havalimanı Uçuş Kontrol Kulesi'ne herhangi bir tehlike durumu bildirmedi. Uçak yaklaşık 8 dakika sonra kalkış yaptığı piste yakın bir yerden mecburi inişe geçti. Sol tarafına yattığı görülen uçak Havaş'a ait, 200 kişinin yemek yediği yemekhanenin tavanını sıyırıp toprak zemine çarptı.

VIP'İN ÖNÜNDE SON ANDA DURDU

Çarpma sonucu alevler içinde kalan uçak korkunç gürültüyle sürüklenerek, kargo konteynerlerinin bulunduğu tel örgüleri parçaladı, kanatlardan biri de yük traktörüne çarptı.

Başbakan Yılmaz'ı karşılamaya gelen yetkililer, gazeteciler, havalimanı görevlileri ve yolcularını karşılamaya gelenlerin korku dolu bakışları arasında sürüklenen uçak, VIP Salonu'na kısa bir mesafede durdu.

Sol motor arızası

Sivil Havacılık uzmanları, uçağın sol motorunun arızalanması neticesinde uçağın sola çekeceğini ifade ederek, ‘‘Pilotlar derhal 360 derece dönerek kalktıkları piste inmek istemişler. Ancak iniş takımlarının ve flapların toplanmamış olması nedeniyle uçak düz uçuş yapamamış. Bu nedenle de irtifa sağlanamamış. İniş yapmak isterken pist solda kalmış. Tekrar yükselmeleri imkansız. Bu nedenle uçağın sol kanadı HAVAŞ'a ait yemekhanenin tavanını sıyırarak parktaki bir konteynere çarpmış’’ dediler.

Uçakların pistte çıkmak için kullandığı ve 'taksi yolu' olarak adlandırılan bölümde uçak veya yolcu ve yük taşıyan araçların bulunmaması büyük bir şans olarak nitelendirildi.

Asker kökenli pilotlar, çok deneyimliydi

Uçağın pilotları Yusuf Çetinkaya'nın Doğuş Air'in öğretmen pilotlarından olduğu ve kaptan olarak uçtuğu öğrenildi. Çetinkaya'nın pilot olarak görev yaptığı Kara Kuvvetleri'nden ayrıldıktan sonra Doğuş Air'e geçtiği ve binlerce saatlik uçuş denyimine sahip olduğu belirtildi. Uçakta ikinci pilot olarak bulunan Kadir Deveci'nin ise Hava Kuvvetleri'nden ayrıldığı, 1 ay önce de Doğuş Air'e geçtiği ve onun da deneyimli bir pilot olarak tanındığı ifade edildi.

Zemini kazıdı

VIP Salonu’nun önündeki boş alana düşen uçak, metrelerce sürüklendi. Zeminde geniş yarıklar açan uçak, tel örgüleri de parçalayarak durabildi.

1992'de kaza atlatmış

Kingair'ler dünyanın en çok satılan çift motorlu uçaklarından. Kısa ve yarı hazırlanmış pistlere inip kalkabilen Kingair'lerın C90, B100, B200 ve B350 gibi modelleri var. Beechraft Şirketi tarafından imal edilen Kingair serileri şu anda Amerikan Raytheon Firması'nın portföyünde. Özellikle jet uçaklarının ekonomik olmadığı kısa menzillerde tercih edilen uçak, Türkiye'de de birçok hava taksi şirketinde kullanılıyor, uygun fiyatları yanı sıra çok konforlu olmaları nedeniyle gökyüzünün Rolls Royce'ları olarak da adlandırılıyor. Kingair 350, 2 pilotla birlikte 9 yolcu taşıyabiliyor. Saatteki hızı 558 kilometre olan Kingair 350, 3 bin 420 kilometre menzile sahip. Dün alana çakılan uçak, 25 Ekim 1992'de de Hezarfen Havaalanı'nın açılışında kısa piste güçlükle inebilmiş, fazla frenleme nedeniyle lastikleri patlamıştı.

35 saniyede müdahale

Uçağın düştüğü yere, 50 metre yakında bulunan havalimanı itfaiye ekipleri ile ilk yardım ekipleri, 35 saniye sonra müdahale ettiler. Alevler, kısa sürede kontrol altına alınarak söndürüldü. Ancak ikiye ayrılan ve paramparça olan uçağın kokpitini açabilmek 20 dakika sürdü. Özel aletlerle donatılmış itfaiye büyük uğraşlarla açtığı kokpitten önce Yusuf Çetinkaya'yı çıkardı. Bir dakika sonra da Kadir Deveci uçağın enkazından çıkarıldı. Ambulanslarla hastaneye gönderilen pilotlardan Kadir Deveci'nin olay anında öldüğü anlaşıldı. Yusuf Çetinkaya ise kaldırıldığı International Hospital'da yaşamını kaybetti.

Doğuş Air açıklaması

Doğuş Air Genel Müdürü Şükrü Aydınarslan, kazayla ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi: ‘‘Bugün (dün) saat 12.05'te şirketimize ait Kingair 350 tipi TC-DHA kuyruk numaralı uçağımız, kaptanları Kadir Deveci ve Yusuf Çetinkaya'nın yönetiminde, Antalya'dan şirketimiz çalışanlarını almak üzere yolcusuz olarak Atatürk Havaalanı, 1-8 numaralı pistten kalkmışlardır. Kalkışı takiben bilinmeyen bir nedenle uçak sola yatmış olarak meskun yerleri temizleyerek Atatürk Havaalanı İç Hatlar Terminali güneyinde yere temas etmiş ve sürüklenerek apron ortasında yanmıştır. Çok değerli 2 pilotumuzu kaybettiğimiz için acımız sonsuzdur. Kaybettiğimiz uçak 1991 model olup, son bakımı Almanya'da yapılmış ve 27 Kasım 1998 tarihinde dönmüştür. Toplam uçuş saati 2 bin 526'dır. Uçaklarımızın bakımları ve eğitimleri yurtdışında yetkili yerlerde yapılmaktadır.’