Veni, vidi, vici sözü kime aittir?

Veni, vidi, vici ünlü Latince deyiş. Veni, vidi, vici Latince venire, videre, vincere fiilerinin birinci tekil şahıs geçmiş zaman halidir. Türkçe karşılığı; "Geldim, gördüm, yendim"dir.

2055 yıl önce Antakya üzerinden Tokat’ın Zile ilçesine gelen Jül Sezar, Pontus kuvvetlerini ağır bir yenilgiye uğratmış ve tarihe geçen sözleriyle zaferini tescillemişti: “Veni, vidi, vici.” Geldim, gördüm, yendim...

Jül Sezar 21 asır evvel Zile yakınlarında yaşanan savaşta, Farnakes komutasındaki Pontus kuvvetlerini hezimete uğratmış ve böylelikle Roma, Anadolu’nun tek hâkimi olmuştu. Sezar’ın meşhur veni vidi vici, yâni “geldim, gördüm, yendim” dediği yer de burası.

Önce Galya’yı sonra Britanya’yı fetheden, iç savaşta büyük rakibi Pompeius’u dize getiren, Mısır donanmasını yakan ve bu arada İskenderiye kütüphanesindeki 400 bin elyazmasının yok olmasına neden olan, neredeyse 10 yılda geride 2 milyona yakın kurban bırakan Sezar, Anadolu’dan gelen kötü haberlerle bu kez soluğu Zela’da alıyor.

Bu cümle Julius Sezar tarafından Roma senatosu'na yazılmış Zela Savaşındaki zaferini anlatan mektupta geçer. Sezar İtalya'nın Pompei ilçesinde Pontus'lu Pharnaces II'ye karşı kazandığı zaferin ardından Roma Senatosuna gönderdiği mektupta bu cümleyi kullanmıştır. Bu kısa ve özlü söz sadece Sezar'ın zaferinin büyüklüğünü değil, onun askeri hünerini de vurgulamaktadır. Farklı bir bakış açısından (Sezar aynı dönemde bir iç savaşı da sürdürmektedir), bu özdeyiş aristokratlardan oluşmuş ve geleneksel olarak Roma Cumhuriyeti'ndeki en güçlü grubu temsil eden senatoyu küçümseyişinin bir göstergesi olarak yorumlanabilir.

Tarihi kaynaklara göre, MÖ 100 veya MÖ 44 yılları arasında yaşadığı tahmin edilen Roma İmparatoru Julius Sezar, Pontus asıllı Basforos kralı II. Pharneke ile Zile Altıağaç mevkiinde çok kanlı bir savaş yapar. Savaşta her iki taraf da büyük kayıplar verir. Ancak savaşı Roma İmparatoru Julius Sezar kazanır. Bunun üzerine dünyaca ünlü sözü ”Veni-vidi-vici” (Geldim-gördüm-yendim) diyerek, durumu Roma'ya bildirir.

Sezar, Pompei'de kaleye taş bir kitabe yaptırarak, dünyaca ünlü bu sözünü oraya da yazdırır. Günümüzde Pompei Kalesi'nde bulunan kitabeleri ziyaret etmek için her yıl çok sayıda turist ilçeye gelirken, bazı tarihçiler bu kitabenin Sezar tarafından yapılan asıl kitabe olmadığını, gerçek kitabenin çalındığını ve nerede olduğunun tespit edilemediğini, ama bu sözün Zile İlçesi'nde söylendiğinin tüm kaynaklarda geçtiği de ifade edilmektedir. Ayrıca Zile'nin Yıldıztepe kasabasından çıkarılan pek çok antik eserin üzerinde "Veni-vidi-vici" yazısının görüldüğü ifade edilmektedir.

Sosyal rekabet veya iş dünyasında sıkça kullanılan Latince terimlerdendir. Örneğin, kârlı bir işi başarıyla alan idareci şaka ile karışık bir şekilde bu kalıbı söyleyebilir. Popüler kültürde çeşitli televizyon programlarında farklı özellikler atfedilerek (sihirli olduğu gibi) kullanılmıştır. Ayrıca birçok farklı müzik türünden grup ve müzisyenin şarkılarında geçmiştir.